Η χθεσινή παρουσίαση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι πολύ σημαντική. Το ιδιωτικό χρέος αποτέλεσε ένα από τα βασικά συστατικά του οικονομικού εκτροχιασμού της χώρας το 2009, ένα βάρος που την ακολουθεί από τότε.
Παραθέτω παρακάτω μια αποτίμηση της χθεσινής εκδήλωσης με κάποια από τα σημεία της ομιλίας που είχα προετοιμάσει.
Πολλές φορές αναφερόμαστε στο ιδιωτικό χρέος με τον όρο «κόκκινα δάνεια», όμως είναι όλα τα χρέη που μπορεί να βαρύνουν έναν ιδιώτη. Συχνά επικεντρωνόμαστε στην κύρια κατοικία, όμως δεν είναι μόνο η κύρια κατοικία (είναι και η επιχείρηση, ο αγροτικός κλήρος, οι εργασιακές σχέσεις κλπ).
Ακριβώς, λοιπόν, επειδή πρόκειται για φάσμα σχέσεων και ζητημάτων, απαιτεί ολοκληρωμένη, ολιστική προσέγγιση.
Τι σημαίνει μια ολιστική προσέγγιση του ζητήματος:
– Πρώτα απ’ όλα, σημαίνει ένα πλαίσιο που να καλύπτει – κατ’ αρχήν και με τις αντίστοιχες προϋποθέσεις – τα πάντα: όλες τις κατηγορίες οφειλετών, όλες τις κατηγορίες οφειλών και όλες τις χρονικές περιόδους. Και ένα πλαίσιο με συνοχή: χωρίς κενά, χωρίς επικαλύψεις, χωρίς αντιφάσεις.
– Έπειτα, το πλαίσιο αυτό να είναι αποτελεσματικό. Αυτό σημαίνει βασικά δύο πράγματα: πρώτον, ότι ο δικαιούχος θα πάρει στο τέλος της ημέρας μια ρύθμιση, και δεύτερον, ότι η ρύθμιση αυτή θα είναι βιώσιμη
– Τέλος, το πλαίσιο θα πρέπει να είναι σταθερό: να αποτελεί μία μόνιμη μεταρρύθμιση, Ο κάθε ενδιαφερόμενος να ξέρει τι ισχύει και ότι αυτό που ισχύει δεν θα έχει εκπλήξεις ούτε παράθυρα για πολιτική εκμετάλλευση και πελατειακές σχέσεις.
Ένα καλό πλαίσιο για το ιδιωτικό χρέος πρέπει να έχει:
1) Εξωδικαστικούς μηχανισμούς: Για να υπάρχουν εύκολες και οικονομικές λύσεις.
2) Κάποιο βαθμό υποχρεωτικότητας και δεσμευτικότητας: για να έχει κίνητρο ο δανειστής να εμπλακεί σε μία σοβαρή διαπραγμάτευση. Με άλλα λόγια, όταν ο οφειλέτης «χτυπάει το κουδούνι της πόρτας», η «πόρτα» θα πρέπει να ανοίγει!
3) Ένα δικαστικό στάδιο: σε κάθε περίπτωση, τυχόν αδιέξοδα θα πρέπει να άγονται ενώπιον του φυσικού δικαστή. Έτσι δίνεται και το μήνυμα, ότι το να βρεις μια λύση στο ιδιωτικό σου χρέος είναι δικαίωμα και όχι απλό ευχολόγιο.
4) Αυτό μας οδηγεί σε μία άλλη πολύ σημαντική παράμετρο: την επιτάχυνση και βελτίωση στην απονομή της δικαιοσύνης.
5) Τέλος, η ψηφιοποίηση των διαδικασιών και η μείωση της γραφειοκρατίας.
Η πρόταση που παρουσιάστηκε χθες έχει όλα τα παραπάνω εχέγγυα ενός σύγχρονου, δίκαιου και αποτελεσματικού συστήματος για το ιδιωτικό χρέος. Γιατί αποτελεί μια πραγματική «δεύτερη ευκαιρία»!
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, ως πολύπλευρο μέγεθος, θα πρέπει να συνδυάζεται με στρατηγικές, πολιτικές και μεταρρυθμίσεις σε «γειτονικούς» τομείς, όπως ιδίως η στέγαση, τα αναπτυξιακά εργαλεία, η κοινωνική πρόνοια, η δικαιοσύνη, ο εξορθολογισμός του φορολογικού συστήματος κλπ.
Eιδικότερα, μεσοπρόθεσμα η στεγαστική πολιτική πρέπει να αυξήσει την προσφορά κοινωνικών κατοικιών, ίσως και με στεγαστικές κοινότητες, στο μοντέλο των ενεργειακών κοινοτήτων, όχι μόνο για να περιορίζεται η αύξηση των τιμών των ακινήτων, αλλά ως μέρος ενός πιο πρασίνου εναλλακτικού παραγωγικού μοντέλου
Έτσι, με βάση τον δημόσιο διάλογο που έχει ανοίξει τους τελευταίους μήνες, φαίνεται πως το ιδιωτικό χρέος αποτελεί προνομιακό σημείο σύγκλισης για όλες τις προοδευτικές δυνάμεις του τόπου.
Σηματοδοτεί, λοιπόν, το ότι μια αυριανή προοδευτική διακυβέρνηση είναι όχι μόνο εφικτή αλλά και αναγκαία, με τη μεταρρύθμιση στο ιδιωτικό χρέος να είναι από τις πρώτες και από τις εμβληματικές.
Ευκλείδης Τσακαλώτος
Ανάρτησή του στο Facebook
