Ενα από τα πιο καλά φυλαγμένα μυστικά του συγγραφέα Μπ. Τράβεν ήταν αυτό της ταυτότητάς του: ο άνθρωπος με τα πολλά πρόσωπα που έγραφε περιπετειώδη ταξικά μυθιστορήματα, μερικά εκ των οποίων, όπως «Ο θησαυρός της Σιέρα Μάδρε», έγιναν παγκόσμιες επιτυχίες! Έκτοτε έχει μεταφραστεί σε τουλάχιστον τριάντα γλώσσες με εκατομμύρια αντίτυπα και αρκετά από τα έργα του έγιναν σπουδαία κινηματογραφικά σενάρια.
Αλλά ποιος ήταν αλήθεια ο Μπ. Τράβεν; Κατόπιν επισταμένων δημοσιογραφικών ερευνών, βασισμένων στο ύφος των κειμένων και σε γεγονότα, αναφερόμαστε στον μαχητικό αναρχικό Ρετ Μαρούτ που έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1919 στη Γερμανία, όντας μέλος της Δημοκρατίας των Συμβουλίων στο Μόναχο. Μετά την ήττα των εξεγερμένων συλλαμβάνεται, καταδικάζεται σε θάνατο και δραπετεύει την τελευταία στιγμή οδεύοντας προς εκτέλεση! Παράνομος για αρκετά χρόνια, εγκατέλειψε τη Γερμανία της Βαϊμάρης γύρω στα 1924 για το Μεξικό, όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εξέδιδε την αντιπολεμική εφημερίδα «Ο Κεραμοποιός» γραμμένη εξ ολοκλήρου απ’ τον ίδιο. Με το πέρας της παγκόσμιας σφαγής εκδίδει, υπό το ψευδώνυμο Μπ. Τράβεν, παραμένοντας συνειδητά στην ανωνυμία. Ουδείς γνωρίζει ποιος είναι. Σκιά της σκιάς του, προβάλλει την εικόνα του ανάλογα με το τελευταίο βιβλίο που έχει γράψει, διότι θέλει να κρίνεται μέσα από τη γραφή του: «Εγώ δεν χρειάζομαι διαβατήριο. Ξέρω ποιος είμαι».
Με τα έργα του απαγορευμένα στη χιτλερική Γερμανία, ο αντιεξουσιαστής, αντιμιλιταριστής και αντικληρικός συγγραφέας πήρε το μέρος των υποτελών τάξεων της δεύτερης πατρίδας και έγραψε για την ένδοξη επανάσταση του 1910-11 στον πεντάτομο «Κύκλο του Μαονιού» – για τους φτωχούς εργάτες, τους αγρότες του Νότου και τους Ινδιάνους στην Τσιάπας.
Στη μεξικάνικη φάρμα
Ο Τράβεν υπογράφει το «Λευκό Ρόδο» (Εκδ. Αλεξάνδρεια) -σε μετάφραση Λένας Ζήση και επίμετρο Λευτέρη Αναγνώστου- εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, το 1929 -την οποία περιγράφει εδώ εξαιρετικά- και αναφέρεται στη Ρόσα Μπλάνκα, μια φάρμα βαθιά στο Μεξικό που, αν και τυπικά ανήκει στον ιθαγενή δον Χασίντο, στην ουσία λειτουργεί με παραδοσιακή κοινοκτημοσύνη. Είναι η εποχή που οι πετρελαιάδες των ΗΠΑ οσμίζονται στη γη των Μάγια και των Αζτέκων υγρό χρυσάφι και αγοράζουν τεράστιες εκτάσεις γης της γειτονικής χώρας. Ούτως, η εταιρεία Κόντορ συμφερόντων κ. Κόλινς βάζει στο μάτι τη μεγάλη φάρμα και εννοεί να την αγοράσει αμέσως. Αχόρταγος και αγροίκος ο Γιάνκης, μετέρχεται κάθε μέσου για να εξαγοράσει με υψηλό χρηματικό τίμημα τον γέροντα επιστάτη, αλλά εις μάτην: «Δεν μου ανήκει καθόλου» δηλώνει ο δον Χιασίντο, «δεν είμαι παρά ο διαχειριστής της περιουσίας αυτών που θα ζήσουν αργότερα». Έτσι, ο ανελέητος κ. Κόλινς και ενώ ο Μεξικανός συνεργάτης του αρνείται να συναινέσει στο έγκλημα αναθέτει σε έναν καιροσκόπο υπάλληλο όπως πείσει τον ηγέτη της αρχαϊκής κολεκτίβας να ταξιδέψει μέχρι την Καλιφόρνια για να τον γνωρίσει. Ο δον Χασίντο πείθεται και άμα τη αφίξει του εξαφανίζεται. Ύστερα από αυτό το ξεπούλημα της Ρόσα Μπλάνκα είναι ζήτημα χρόνου. Οι περιορισμοί του χώρου δεν επιτρέπουν περαιτέρω αναλύσεις της γραφής του Τράβεν· πώς, δηλαδή, οι μηχανισμοί κέρδους και ταυτόχρονα κυριαρχίας του καπιταλιστικού συστήματος ενσωματώνονται στο απολαυστικό αφήγημά του.
INFO
Μπ. Τράβεν
«Το Λευκό Ρόδο»
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Αντώνης Ν. Φράγκος
