Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Να ξεκινήσουμε με ένα πρώτο σχόλιο, μια εκτίμηση για την κατ’ αρχήν συμφωνία στο Eurogroup της Δευτέρας;
Είναι αναμφίβολα ένα σημαντικό βήμα που ξεκλειδώνει τη συνέχιση της διαδικασίας για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Ωστόσο, υπάρχουν οι προκλήσεις που είναι μπροστά μας και οι δυσκολίες που δεν πρέπει να τις υποτιμάμε στη συνέχιση της διαπραγμάτευσης. Το σημαντικό στοιχείο της, με βάση τις δηλώσεις που έχουν γίνει, αφορά το ότι επιστρέφουν οι θεσμοί, τα τεχνικά κλιμάκια, αλλά με μια συγκεκριμένη πολιτική εντολή να φτάσουμε γρήγορα στην τεχνική συμφωνία, το λεγόμενο staff level agreement. Η συμφωνία, ουσιαστικά, είναι ένας συμβιβασμός ανάμεσα στις απαιτήσεις των θεσμών και την προσπάθεια της ελληνικής πλευράς για μη συνέχιση της λιτότητας και αυτό θα αποτυπώνεται σε ένα σύνολο μέτρων και αντιμέτρων που θα νομοθετηθούν αυτή την περίοδο και, όπως σε όλους τους τόνους έχει ειπωθεί, δεν θα παράγουν νέα λιτότητα, θα είναι με ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Συνεπώς, έχουμε ένα ξεκλείδωμα της διαδικασίας της αξιολόγησης, με ένα συμβιβασμό που μένει να δούμε πως θα αποτυπωθεί στην τελική συμφωνία.
Ασκείται η κριτική, κυρίως από τα δεξιά, ότι βέβαιες είναι οι περικοπές αλλά όχι τα αντισταθμιστικά. Βέβαια, η Δεξιά δεν κατανοεί τη δυναμική μιας διαπραγμάτευσης, αλλά δεν υπάρχει μια ασάφεια;
Η ΝΔ δεν μπορεί να πιστέψει ότι η ελληνική κυβέρνηση, μέσα από τη δύσκολη αυτή διαπραγμάτευση, πέτυχε αυτό το αποτέλεσμα, δηλαδή να υπάρχει συμφωνία με δημοσιονομική ουδετερότητα και να επαφίεται στην ελληνική πλευρά, μάλιστα αυτό το επανέλαβε και ο κ. Νταϊσελμπλούμ, να προσδιορίσει τα αντισταθμιστικά μέτρα. Από τις δηλώσεις των Νταϊσελμπλούμ – Μοσκοβισί έχει γίνει σαφές ότι αυτό είναι ο πυρήνας της συμφωνίας. Άλλωστε, είναι επίσης σαφές ότι και τα θέματα των πρωτογενών πλεονασμάτων και το χρέος φαίνεται ότι θα προσδιορισθούν με πιο ακριβείς όρους αργότερα, διαφορετικά δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει, σε καμία άλλη περίπτωση, η ελληνική πλευρά. Δυστυχώς για τη ΝΔ και ευτυχώς για τα συμφέροντα της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας δεν συνέβησαν όσα υποστηρίζει.
Το κεντρικό ζήτημα τώρα για την κυβέρνηση είναι πώς το δημοσιονομικά ουδέτερο δεν θα αφήσει στο κοινωνικό πεδίο εκτεθειμένα κοινωνικά στρώματα που εκφράζει.
Η δημοσιονομική ουδετερότητα για μας σημαίνει σαφώς κοινωνική μεροληψία υπέρ της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Συνεπώς, θεωρώ ότι τα μέτρα τα οποία θα πάρουμε, τα αντίμετρα, οφείλουν να έχουν πολύ συγκεκριμένη στόχευση που να αποδίδει σε όλους αυτούς που θα θιγούν από τα μέτρα. Να υπενθυμίσω ότι όλη αυτή η διαδικασία θα ξεκινήσει μετά το 2019 και μάλιστα υπάρχει συζήτηση η εφαρμογή των μέτρων και αντιμέτρων, να είναι κλιμακωτή και να απλώνεται σε περισσότερα έτη. Ο προσδιορισμός των αντιμέτρων πρέπει να αφορά το σύνολο του κόμματος, διότι η εμπειρία από το κοινωνικό πεδίο, που λειτουργούν τα μέλη του κόμματος, πρέπει να αξιοποιηθεί. Θέλω να αναφέρω τη σημαντική δουλειά της διαπραγματευτικής μας ομάδας. Δεν χρειάζονται φραστικές υπερβολές, αλλά έκαναν μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, κάτω από ασφυκτικές πιέσεις, μια σπουδαία δουλειά και γι’ αυτό την στηρίζουμε μ’ όλες μας τις δυνάμεις. Η διαπραγματευτική μας ομάδα εργάστηκε για μια συμφωνία που μπορεί να επιτρέψει ένα κοινωνικά βιώσιμο σχέδιο, που δίνει τη δυνατότητα να φύγει η αβεβαιότητα από το τραπέζι και συνεπώς να ενεργοποιηθούν οι δυνατότητες που έχει η ελληνική οικονομία να οδηγηθεί στη δίκαιη ανάπτυξη, να μοιρασθούν τα οφέλη της στα κοινωνικά στρώματα που χειμάζονται από την κρίση, αρχής γενομένης από το 2017.
Νά ’ρθουμε λίγο στην Ευρώπη. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι δανειστές τη Δευτέρα έκαναν ένα είδος ελιγμού. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που τους υποχρέωσαν;
Μπαίνουμε σ’ έναν εκλογικό κύκλο σε σημαντικές χώρες στην Ευρώπη με άγνωστα, εν τέλει, αποτελέσματα. Υπάρχουν και ορισμένες ενδιαφέρουσες τάσεις, που διαβάζονται θετικά από τη δική μου πλευρά. Η ανάκαμψη του SPD στη Γερμανία και η στροφή του, κατά τα γερμανικά ΜΜΕ, που μπορεί να ανοίγει μια δυνατότητα κυβέρνησης με την Αριστερά και τους Πράσινους, οι διεργασίες που γίνονται στη γαλλική αριστερά με τις προσπάθειες του υποψηφίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος αλλά και την έκκληση του Κομουνιστικού Κόμματος για ενότητα της Αριστεράς, μπροστά στις εκλογές, είναι η μία πλευρά. Η άλλη, βέβαια, πλευρά είναι η άνοδος της ακροδεξιάς και των δυνάμεων της εθνικής αναδίπλωσης.
Υπάρχει ένα πρώτο συμπέρασμα από το ραντεβού της Τετάρτης της κας Λαγκάρντ στο Βερολίνο;
Αποτυπώνεται η διάθεση του ΔΝΤ να πάει πιο πίσω τη συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα και το χρέος κάνοντας ένα συμβιβασμό στις απαιτήσεις της σ’ αυτά τα ζητήματα, εφόσον θεωρεί ότι έγιναν δεκτές οι απόψεις της για μεταρρυθμίσεις.
Αυτό, όμως, είναι αρνητικό για τις ελληνικές θέσεις
Ναι. Στη συνέχεια, όμως, στις δηλώσεις της κας Λαγκάρντ, υπάρχει μια σαφής αναφορά στο θέμα του χρέους που θεωρεί ότι θα «χρειαστεί» όχι κούρεμα αλλά, εάν εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις, χρειάζεται σημαντική παράταση των ωριμάνσεων και των επιτοκίων. Νωρίτερα, πριν τη συνάντηση Μέρκελ-Γιούνκερ, είχαν γίνει δηλώσεις του κ. Μοσκοβισί εκ μέρους της Επιτροπής ότι τα μεγάλα πλεονάσματα της Γερμανίας προκαλούν «σημαντικές οικονομικές αλλά και πολιτικές στρεβλώσεις σ’ όλη την ευρωζώνη». Διαφαίνεται, λοιπόν, μια συμφωνία των θεσμών για το ελληνικό ζήτημα. Μένει να φανεί στη διαδικασία κλεισίματος της αξιολόγησης πώς αυτό θα αποτυπωθεί. Φαίνεται ότι πιθανά θα ανοίξει και τη δυνατότητα συμμετοχής της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση.
Η ΝΔ αρχικά έδειξε μια κάποια αμηχανία. Πώς νομίζεις ότι θα επανακαθορίσει τη θέση της;
Νομίζω ότι η ΝΔ, αλλά και η Δημοκρατική Συμπαράταξη, βρίσκονται σε ένα πολιτικό κενό. Η ΝΔ και πριν από το Eurogroup, από τη μια μεριά, (Γεωργιάδης) ζητούσε να μην κλείσει η αξιολόγηση και να γίνουν εκλογές, ενώ, από την άλλη, κατηγορούσε την κυβέρνηση ότι καθυστερεί! Ήθελε να κερδίσει και στις δύο εκδοχές. Αντίθετα, νομίζω ότι διαμορφώνονται οι όροι που θα χάσει και στα δύο επίπεδα. Νομίζω δηλαδή ότι διαφαίνεται η δυνατότητα η Αριστερά, η οποία με μεθοδικό και συστηματικό τρόπο, έστω και αν κάνει συμβιβασμούς πολλές φορές και επώδυνους για τα κοινωνικά στρώματα που εκπροσωπεί, να βγάλει τη χώρα έξω από το φαύλο κύκλο της λιτότητας και της επιτροπείας, χωρίς να καταρρεύσει η κοινωνία. Η ΝΔ θα συνεχίσει, νομίζω, να παραπαίει όσο επιμένει στην αδιέξοδη τακτική της. Δεν θα έχει επί της ουσίας κανένα αφήγημα. Η ΝΔ, επιπλέον, δεν μπορεί να συγκροτήσει πρόγραμμα διεξόδου από τη λιτότητα και για δομικούς λόγους, δηλαδή λόγω των νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων που την διαπερνούν.
Να ξανάρθουμε στην κυβέρνηση. Κάθε φορά λέει ότι τα δύσκολα είναι πίσω μας, αλλά όλο και εμφανίζονται πρόσθετα μέτρα. Αυτό δεν θα κουράσει ένα ήδη κουρασμένο κόσμο;
Πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεχτικοί. Οι διακηρύξεις περί τέλους των δυσκολιών, ιδίως όταν κινούμαστε σε ένα ρευστό ευρωπαϊκό και διεθνές πεδίο, δεν συνάδουν. Άρα, τα λόγια μας πρέπει να είναι μετρημένα, οι πράξεις μας αποφασιστικές. Γι’ αυτό με το τέλος της δεύτερης αξιολόγησης, το πιο σημαντικό για μας είναι να μπορέσουμε με πολύ γρήγορους και αποφασιστικούς ρυθμούς να κάνουμε σημαντικά πράγματα για να αφήσουμε αισθητό αριστερό αποτύπωμα όσον αφορά την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, το κοινωνικό κράτος, τους θεσμούς, τα δικαιώματα.
Ως προς αυτό, στην τελευταία Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ασκήθηκε κριτική ότι το ως τώρα έργο είναι αποσπασματικό, ότι τα επόμενα δύο χρόνια πρέπει να έχουν εντελώς διαφορετική λογική: σχέδιο, ιεράρχηση, έλεγχος, μεταρρυθμιστικές τομές έργο, γενικά, με αριστερό αποτύπωμα.
Έχοντας πια και μια μεγάλη εμπειρία από τη λειτουργία της κυβέρνησης, ακριβώς αυτή τη στιγμή, που έχουμε την κατάλληλη ωριμότητα και πολλές εμπειρίες, θα είμαστε απολύτως αδικαιολόγητοι εάν προβλήματα συντονισμού ή ανεπάρκειες ή ατολμίες σταθούν εμπόδια σε πολύ κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που έχουμε να κάνουμε. Είμαστε απολύτως ικανοί αυτή τη στιγμή να εκπονήσουμε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα, για το επόμενο χρονικό διάστημα που θα δώσει και σε μας και στην ελληνική κοινωνία την έμπνευση για να ξαναστήσει τη χώρα στα πόδια της, να δημιουργήσει όλες εκείνες τις δυνατότητες ανόρθωσης. Εδώ κρίσιμο πρόβλημα είναι να μπορέσουμε να καταφέρουμε να πείσουμε ειδικά νέους ανθρώπους που έχουν πολλές και σύνθετες δυνατότητες να συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα εξόδου της χώρας από την κρίση. Έχουμε να παλέψουμε, ειδικά στην απασχόληση των νέων, με ένα τοπίο ιδιαίτερα δύσκολο, που προσδιορίζεται από την πίεση που ασκούν, ιδιαίτερα τώρα, οι δυνάμεις του κεφαλαίου να συμπιέσουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα την αμοιβή της εργασίας. Έχουμε, όμως, πολλές δυνατότητες, που μέσα από την εμβάθυνση της συλλογικής μας λειτουργίας ως απαράβατου όρου, μου δίνουν την πεποίθηση ότι θα τα καταφέρουμε.
Πηγή: Η Εποχή
