Τα καλά νέα είναι ότι η αύξηση του ΑΕΠ τρέχει το 2022 με ταχύτητες παραπάνω από 10%, ότι οι εξαγωγές αυξάνονται σε σχέση με το 2021, που ήταν επίσης μια καλή χρονιά, ότι ο τουρισμός πλησιάζει τα επίπεδα του 2019, χρονολογία σταθμός για τις εισροές τουριστικού συναλλάγματος, ότι το ισοζύγιο απολύσεων-προσλήψεων φέτος ήταν θετικό κατά 326 χιλ. θέσεων εργασίας, ότι ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ μειώνεται εξ αιτίας της αύξησης του ΑΕΠ, ότι η διαχείριση του δημόσιου χρέους, παρά την άνοδο των spreads, είναι ασφαλής, εξ αιτίας της διευθέτησης του χρέους μέχρι το 2030 και με το μαξιλάρι των 40 δις, που εξασφάλισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ότι τα δημόσια έσοδα πάνε πρίμα εξ αιτίας της έμμεσης φορολογίας σε πολύ υψηλότερες τιμές, εξ αιτίας του πληθωρισμού και των ονομαστικών τιμών της ενέργειας. Ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις πάνε καλύτερα από τις προσδοκίες στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού και του real estate. Χωρίς μάλιστα να προσμετρούν τα μεγάλα deals από την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια ή μάλλον δεν λένε όλη την αλήθεια. Για παράδειγμα το κατά κεφαλή ΑΕΠ, δηλαδή σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, κατατάσσει την χώρα στις 2 τελευταίες θέσεις, μαζί με την Βουλγαρία, των χωρών της ΕΕ. Την ίδια στιγμή που η χώρα «πρωταγωνιστεί» στις τιμές της ενέργειας και του πληθωρισμού. Πρωταθλητές στην Ευρώπη είμαστε στην εισοδηματική φτώχεια, 3.092.300 άτομα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, με την παιδική φτώχεια στα ύψη. Οι επί μέρους δείκτες είναι ακόμα πιο ντροπιαστικοί: το 26,3% δεν μπορεί να πληρώσει τους λογαριασμούς Κοινής Ωφέλειας, το 36,2% δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει την ιατρική εξέταση ή την θεραπεία.
Δεν έχει τόσο ενδιαφέρον η παρουσίαση της φωτεινής και σκοτεινής εικόνας της κοινωνικής και οικονομικής συγκυρίας, περισσότερο νόημα έχει η παρουσίαση ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν, οι νικητές και οι ηττημένοι της κρίσης και της «ανάπτυξης». Η κυβέρνηση της ΝΔ πολύ πριν τον πόλεμο και την όξυνση της ενεργειακής κρίσης και του πληθωρισμού ήταν σαφής και επίμονη στα trickle-down economics, ότι δηλαδή η συγκέντρωση του πλούτου και της οικονομικής ισχύος θα οδηγήσει στην ανάπτυξη η οποία θα διαχυθεί κάποια στιγμή στην κοινωνία. Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε όλα τα εργαλεία που διαθέτει –φορολογία, επιδοτήσεις που δεν θίγουν τους μηχανισμούς κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, κατανομές των ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάπτυξης, ιδιωτικοποιήσεις, προκειμένου να υλοποιήσει μια παλιά και αποτυχημένη νεοφιλελεύθερη συνταγή.
Στους ηττημένους η εργασία και τα λεγόμενα μεσαία στρώματα. Στα μεσαία στρώματα «συνωστίζονται» μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες. Μια ανόμοια κατηγοριοποίηση, με ανταγωνιστικές πολλές φορές σχέσεις μεταξύ τους, η οποία συσκοτίζει ταξικές αντιθέσεις, παρέχει όμως την ψευδαίσθηση ότι δραπέτευσαν από την εργατική τάξη και πλησίασαν την αστική, την «διευθύνουσα» τάξη.
Την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης αυτών των κοινωνικών κατηγοριών την αποδεικνύουν «αθέατοι» δείκτες στην κυβερνητική ρητορική. Ο δείκτης της εισοδηματικής ανισότητας πήρε την ανηφόρα από το 2019, μετά την αποκλιμάκωση της διετίας 2017-2019. Το 25% του πληθυσμού με τα μεγαλύτερα εισοδήματα κατέχει το 45,7% του συνολικού εθνικού εισοδήματος, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των χαμηλών εισοδημάτων κατέχει μόνο το 9,6%. Το πλουσιότερο 20% του πληθυσμού κατέχει εξαπλάσια εισοδήματα από το φτωχότερο 20%. Ο πληθωρισμός για τα φτωχότερα στρώματα είναι διπλάσιος, στο βαθμό που η ακρίβεια επιβαρύνει δυσανάλογα τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Για τον κόσμο της εργασίας τα πράγματα είναι ακόμα περισσότερο σκοτεινά, όχι μόνο εξ αιτίας των χαμηλών μισθών που ροκανίζουν πληθωρισμός και ακρίβεια αλλά και της γενικευμένης επισφάλειας. Οι μισές θέσεις εργασίας που προέκυψαν αφορούν ελαστική εργασία, μερική, εκ περιτροπής κοκ, ακόμα και πολλές σταθερές είναι ορισμένου χρόνου. Η αναξιοπρεπής εργασία οδηγεί μαθηματικά την εργασιακή περιπλάνηση των νέων σε όλο τον κόσμο και την «μεγάλη παραίτηση» από τις shit jobs.
Χριστόφορος Παπαδόπουλος
ΤΑ ΝΕΑ
