Προηγήθηκε ο πρωθυπουργός, εθιμικά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη επιχείρησε να διασκεδάσει τη φθορά που έχει υποστεί από τη διαχείριση της πανδημίας, τις φωτιές, τις ανατιμήσεις και την ακρίβεια, όλα εκείνα δηλαδή που παροξύνουν το αίσθημα της αβεβαιότητας που διατρέχει όχι μόνο τη μισθωτή εργασία, τους άνεργους, τον κόσμο της επισφάλειας και της εργασιακής περιπλάνησης, αλλά και ένα σημαντικό τμήμα της μικρής, πολύ μικρής και μεσαίας επιχείρησης. Τα «μεσαία στρώματα» που λένε οι επικοινωνιολόγοι. Απέτυχε. Το καλάθι ήταν φτωχό και κυρίως μεροληπτικό, ταξικά μεροληπτικό, υπέρ των πλουσίων. Δεν διασώθηκε ούτε με την υπεροπλία στα κανάλια και τις μεγάλες εφημερίδες, ούτε με κόλπα, αντιγραφές του Χόλιγουντ, δηλαδή με αλαζονεία, ατάκες και καουμπόηδες. Το αποδόμησαν μέσα σε τρεις μέρες τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Το «βαρύ πυροβολικό», Αχτσιόγλου, Τσακαλώτος, Δραγασάκης, Τζανακόπουλος, Χαρίτσης, Ξενογιαννακοπούλου, Σκουρλέτης, Ξανθός και Φίλης έκαναν πάρτι σε τέτοιο βαθμό που η κυβέρνηση –λέγεται– ότι θα επανέλθει με νέο πακέτο.
Απευθύνσεις, παραλείψεις και η αφήγηση
Από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του στο Βελίδειο έκανε στοχευμένη παρέμβαση με παραλήπτες τους πολλούς, αλλά και ειδικές κοινωνικές κατηγορίες. Επέλεξε 6 κεφάλαια τα οποία προσδιορίζουν τις προτεραιότητες μιας νέας κυβερνητικής υπόσχεσης, μέτρα άμεσης απόδοσης και μέτρα μεσομακροπρόθεσμα. Οι 6 ενότητες, δηλαδή: 1η η Διακυβέρνηση και το Κράτος, 2η η Δημόσια υγεία, 3η η Παιδεία, 4η η Εργασία, 5η η Ακρίβεια και το Χρέος, 6η η Οικονομία και η Φορολογία, περιλαμβάνουν μέτρα στήριξης απαραίτητα σε μια κοινωνία που βιώνει πολλαπλές κρίσεις. Κάποια από αυτά είναι στον πυρήνα ενός αριστερού προγράμματος, για παράδειγμα το κοινωνικό κράτος, με μέτρα για την καθολική πρόσβαση στην Υγεία και την Παιδεία. Άλλα ανταποκρίνονται στη συγκυρία, όπως τα 800 ευρώ του κατώτατου μισθού, η διαγραφή του χρέους της πανδημίας, τα μέτρα για το κύμα των ανατιμήσεων, ιδιαίτερα στην ενέργεια, και πολλά ακόμα συγκεκριμένα.
Απουσίασαν από την ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δύο κεφάλαια κρίσιμα και στην ουσία στρατηγικά, εκείνο της κλιματικής κρίσης και το άλλο του μετασχηματισμού της παραγωγικής δομής της χώρας. Η απουσία αναφορών στην κλιματική κρίση γίνεται έντονη στο βαθμό που το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που εγκρίθηκε στην πρόσφατη Συνδιάσκεψη, είναι οργανωμένο πάνω στη στρατηγική πρόκληση της μετάβασης, ενώ λίγο μετά εξαγγέλθηκαν μέτρα εφαρμοσμένης πολιτικής για τον οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας με την κοινωνία όρθια και συμπεριληπτική. Ίσως η απουσία να οφείλεται στο ότι δεν έχει λυθεί το πρόβλημα των εξορύξεων, του φυσικού αερίου συμπεριλαμβανομένου, και των ανεμογεννητριών από τη βιομηχανία των ΑΠΕ. Ζητήματα που κινητοποιούν τοπικές κοινωνίες απέναντι σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, διλλήματα και διαιρέσεις στα οποία είσαι υποχρεωμένος να επιλέξεις.
Απουσίαζε, επίσης, το κεφάλαιο της παραγωγής, της αλλαγής του αναπτυξιακού μοντέλου. Θα πείτε ότι είναι δύσκολο και πολυπαραγοντικό, έτσι είναι, πάντως η καθημερινή πολιτική ατζέντα σε υποχρεώνει. Σε υποχρεώνει η αντιπαράθεση με την πολιτική της κυβέρνησης, δηλαδή με τη συγκέντρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στους μεγάλους ομίλους, με την εγκατάλειψη της μικρής και πολύ μικρής επιχείρησης, με τις ιδιωτικοποιήσεις, με την «έρημη χώρα» της αγοράς εργασίας, με την επισφάλεια, που την φέρνει έντονα στην επιφάνεια η e-food. Ιδιαίτερα οι ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν μόνο τα δίκτυα, όπως ο ΔΕΔΔΗΕ, αλλά περιλαμβάνουν επίσης τις δημόσιες εταιρείες παραγωγής των κοινών αγαθών, την Υγεία και την Παιδεία, αλλά και τους δημόσιους χώρους, τις προστατευμένες περιοχές, τις παραλίες, κ.ά. Όλα τα παραπάνω αποτελούν τα πεδία αντιπαράθεσης των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ με την κυβέρνηση της ΝΔ. Η σύνταξη όμως των παραπάνω σε ανταγωνιστικό πολιτικό σχέδιο σε βάζει σε «αντιδημοφιλή» πεδία, όπως της επανάκτησης από το δημόσιο κρίσιμων τομέων της οικονομίας και ταυτόχρονα τη σύγκρουση με μεγάλα και μεσαία επιχειρηματικά συμφέροντα. Με άλλα λόγια με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις.
Επίσης στη Νεολαία αξίζει μια ιδιαίτερη αναφορά, ένα επιπλέον κεφάλαιο, όχι μόνο γιατί είναι εκείνη η κοινωνική κατηγορία η οποία κάνει την πολιτική διαφορά με τον συντηρητισμό, τον νεοφιλελευθερισμό και την ακροδεξιά ιδεολογία, αλλά γιατί υφίσταται πρώτη τις συνέπειες του αποκλεισμού, της εργασιακής αβεβαιότητας, της καταστολής και της συκοφάντησης της ταυτότητα της.
Η αφήγηση
Ο λόγος του Αλέξη Τσίπρα ήταν προσανατολισμένος. Απευθυνόταν σε ένα κοινό που αυτοπροσδιορίζεται ως «κεντρώο», διάλεξε να επικοινωνήσει με αυτό το κοινό με ένα λόγο σοσιαλδημοκρατικό, ο οποίος θύμιζε σε μεγάλο βαθμό το ΠΑΣΟΚ. Δεν ήταν μόνο οι «πράσινοι ήλιοι» που χρωμάτισαν την ομιλία του. Ούτε μόνο η κατηγοριοποίηση της μεσαίας τάξης: ο ισχυρισμός δηλαδή ότι από τη μία μεριά βρίσκεται η οικονομική ελίτ του 0,4 και από την άλλη αδιακρίτως όλοι οι υπόλοιποι. Το βασικό δηλαδή αφήγημα του ΠΑΣΟΚ, των μη προνομιούχων, στο οποίο η έννοια των βαθμών εκμετάλλευσης είχε εξοριστεί. Προκειμένου να υπηρετήσει την κεντρώα απεύθυνση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αφαίρεσε από την ομιλία του στο Βελίδειο κάθε αναφορά σε ταυτοτικά στοιχεία του ΣΥΡΙΖΑ: τη δικαιωματική ατζέντα, τις πολιτικές ελευθερίες, τον αντιρατσισμό, την αλληλεγγύη στους μετανάστες και τους πρόσφυγες, τις πολιτικές του φύλλου, τη γυναικοκτονία. Όλα εκείνα δηλαδή που συγκινούν και συνεγείρουν την Αριστερά και ιδίως τη νέα γενιά. Λάθος εκτίμηση, κανέναν δεν έχεις στο χέρι επειδή από την άλλη μεριά είναι ο Μητσοτάκης…
Υστερόγραφο
Τη δεύτερη μέρα, στη συνέντευξη Τύπου, ο Αλέξης Τσίπρας δεν άφησε παραπονούμενους δημοσιογράφους, σε ένα μαραθώνιο 3½ ωρών απάντησε σε όλους και σε όλα. Άντλησε τις εξηγήσεις του από τις επεξεργασίες του ΣΥΡΙΖΑ και με αυτή την έννοια οι απαντήσεις του είχαν στίγμα. Αναφέρθηκε στις ενεργειακές κοινότητες, την Αναπτυξιακή τράπεζα, τη συστημική τράπεζα δημοσίου συμφέροντος κ.ά. Δεν απέφυγε τα «στρογγυλέματα», μερικά παρεξηγήσιμα, όπως η αποδοχή του φράχτη στον Έβρο. Γενικά τα πήγε καλύτερα.
Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο, πολλοί και πολλές δυσανασχέτησαν, δίκαια, από την υπερβολή του «εγώ» και την υποτίμηση του «εμείς». Δεν ταιριάζει στην Αριστερά και δεν είναι θέμα αισθητικής αλλά ουσίας, η διαφορά μεταξύ αρχηγικού κόμματος και συλλογικού.
Χριστόφορος Παπαδόπουλος
Πηγή: Η Εποχή
