Νικόλας Ζηργάνος

Εξαγωγή «επαναστάσεως» στην Ιταλία προσπάθησε να κάνει η χούντα της 21ης Απριλίου. Μια προσπάθεια επίμονη και αδρά χρηματοδοτούμενη, σε συνεργασία με τις ιταλικές μυστικές υπηρεσίες και τις υπό τον έλεγχό τους φασιστικές οργανώσεις. Η ελληνική φασιστική εμπλοκή εντασσόταν στη «στρατηγική της έντασης», όπως την ονόμασε η βρετανική εφημερίδα Observer στις 12 Δεκεμβρίου 1969, αμέσως μετά τη βομβιστική επίθεση στην πιάτσα Φοντάνα, στην Αγροτική Τράπεζα του Μιλάνου, που άφησε πίσω της 17 νεκρούς και 88 τραυματίες. (Για την επίθεση αρχικά κατηγορήθηκαν Ιταλοί αναρχικοί και μόλις πριν από λίγα χρόνια αποδείχτηκε δικαστικά η εμπλοκή νεοφασιστών της Ordine Nuovo, οι οποίοι καταδικάστηκαν από την ιταλική δικαιοσύνη). Μετά τη σφαγή στην Πιάτσα Φοντάνα, ακολούθησαν δεκάδες άλλες τυφλές επιθέσεις των φασιστικών οργανώσεων σε πλατείες, τρένα και σιδηροδρομικούς σταθμούς με εκατοντάδες νεκρούς, ενώ μέσα στις ιταλικές ένοπλες δυνάμεις και τις υπηρεσίες ασφαλείας οι νεοφασίστες και οι πράκτορες συνωμοτούσαν και σχεδίαζαν απόπειρες πραξικοπήματος (για να μην πέσει η χώρα στα χέρια των κομμουνιστών), αλλά ματαιώθηκαν την τελευταία στιγμή. Η περίοδος έξαρσης της φασιστικής βίας και των συνεχών απειλών κατά της Ιταλικής Δημοκρατίας διήρκεσε σχεδόν όσο και η ελληνική δικτατορία. Το 1974, όταν έπεφτε η ελληνική χούντα, η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να θέσει εκτός νόμου τις δυο μεγαλύτερες τρομοκρατικές οργανώσεις της ιταλικής άκρας δεξιάς και να αλλάξει την ηγεσία των μυστικών υπηρεσιών και των ενόπλων δυνάμεων. Η κινητοποίηση των δημοκρατικών δυνάμεων και η θαρραλέα ερευνητική δημοσιογραφία είχαν καταφέρει να ξεσκεπάσουν τις φασιστικές προβοκάτσιες και να εξουδετερώσουν τους κινδύνους αυταρχικής εκτροπής.