Πέλα Σουλτάτου

Το επιχείρημα σχετικά με την περιστολή των ατομικών ελευθεριών και της αυτοδιάθεσης, το οποίο αναπαράγεται, εδράζεται στο συνεχές της αντίδρασης απέναντι στην κυριαρχία και επιβολή της βιοϊατρικής προσέγγισης στο σώμα. Όμως στη συνθήκη της πανδημίας, το αντεπιχείρημα από τα αριστερά είναι όχι η υιοθέτηση της ατομικιστικής λογικής, αλλά το πρόταγμα της κοινωνικής αλληλεγγύης, η προστασία όχι μόνο του εαυτού, αλλά και των γύρω μας, των ευάλωτων και ευπαθών πληθυσμών. Τέλος, για να επανέλθω στο αρχικό έναυσμα, στο ψευδεπίγραφο στην ουσία δίλημμα πρόληψη ή θεραπεία, αξίζει να θυμίσουμε ότι η φήμη της φαρμακοθεραπείας –και ειδικά των μονοκλωνικών αντισωμάτων– βασίζεται στη διάδοση από στόμα σε στόμα (word of mouth), η οποία είναι εξαιρετικά επιδραστική στις μάζες, γιατί, εκτός των άλλων, κάποιος ο οποίος ανάρρωσε, είναι πιο πεπεισμένος για τα απτά αποτελέσματα της θεραπείας, έχει το βίωμα της εξάλειψης της ασθένειας. Αντίθετα, κάποιος ο οποίος εμβολιάστηκε, και άρα δεν νόσησε ποτέ, δεν φέρει αντίστοιχο ισχυρό βίωμα, το οποίο θα ήταν πρόθυμος να διαδώσει. Κι εδώ είναι το σημείο όπου διαχρονικά χωλαίνει η πρόληψη: τα αποτελέσματά της δεν είναι άμεσα ορατά. Η συζήτηση δεν εξαντλείται στις δύο κοινωνικές διαστάσεις (αμφισβήτηση βιοϊατρικής, οργανώσεις ασθενών) που σταχυολόγησα εδώ, ούτε και στις τρεις ερμηνευτικές προσεγγίσεις (φόβος, ατομικά δικαιώματα, κερδοσκοπία) στις οποίες επιδόθηκα και τις αντίστοιχες προτάσεις. Έχουμε να κάνουμε με ένα περίπλοκο, ακανθώδες και εκτεταμένο κοινωνικό ζήτημα στο υπόστρωμα μιας γενικευμένης υγειονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης και ως τέτοιο χρειάζεται κοινωνιολογική μελέτη ευρείας κλίμακας, η οποία θα επιχειρήσει να χαρτογραφήσει όχι μόνο το προφίλ των αντεμβολιαστών, αλλά να καταγράψει και να κατανοήσει τα βαθύτερα αίτια του κοινωνικού φαινομένου. Ταυτόχρονα, χρειάζεται πολλή δουλειά στη βάση των κοινωνικών διεργασιών, έξω στην κοινότητα, την πλησιέστερη και ταυτόχρονα την πιο απροσπέλαστη οντότητα.