Γιώργος Πλειός

Μπορούμε πλέον να κατανοήσουμε την ανισομερή χρήση πυροσβεστικών και αστυνομικών δυνάμεων. Τόσο στο επιχειρησιακό πεδίο, αυτό των πυρκαγιών όσο και με τρόπο που αυτό να φαίνεται στη σκηνή των Μέσων. Αλήθεια δεν είναι παράδοξο που ενώ σε άλλες περιπτώσεις που επιχειρεί η αστυνομία απαγορεύεται η πρόσβαση των δημοσιογράφων ενώ τώρα η δράση της ήταν καταφανής στη σκηνή των Μέσων, την ίδια στιγμή που ήταν σπανιότερη η εμφάνιση των πυροσβεστικών δυνάμεων, κάτι που πιθανόν προσβάλλει τους πυροσβέστες που επιχειρούν να σβήσουν τις φωτιές άυπνοι, χωρίς επαρκή τροφή και νερό, χωρίς μέσα μερικές φορές, με χαμηλούς μισθούς, συχνά δυσφημιζόμενοι κ.ά. Αυτή η ανισομέρεια δεν είναι προϊόν ανικανότητας. Είναι προϊόν επιλογής και προσεκτικά σχεδιασμένης και ικανής διαχείρισης, υπό το πρίσμα της κρατούσας αντίληψης για τις δημόσιες υποθέσεις. Στο σκηνικό αυτό δεν πρέπει να λησμονήσουμε τις πράξεις και παραλείψεις όλων των κυβερνητικών και αυτοδιοικητικών αρχών ή των κρατικών υπηρεσιών, που προηγήθηκαν και ευθύνονται για τη μη διάνοιξη ζωνών πυρασφάλειας, για την έκδοση οικοδομικών αδειών σε καμένες περιοχές, για τη μη ένταξη περιοχών στο σχέδιο πόλεως και πολλά άλλα. Ωστόσο η μνημονευθείσα ανισομέρεια είναι ενδεικτική της κρατούσας αντίληψης. Το ερώτημα είναι μετά τα δάση, τι έχει σειρά να δοκιμάσει την εφαρμογή της;

Η αστυνομία και το πανεπιστήμιο ανήκουν σε διαφορετικούς κόσμους. Διαφορετικές αξίες και κανόνες συμπεριφοράς διέπουν αυτούς τους δυο κόσμους και αυτό είναι η κυριότερη αιτία για την οποία δεν έχει καμιά δουλειά στα πανεπιστήμια. Η αστυνομία αγαπά την ιεραρχία. Το πανεπιστήμιο αγαπά την οριζόντια και ίση, ανάλογα με το ρόλο του καθενός, συμμετοχή όλων. Η αστυνομία αγαπά την παράδοση, τη διατήρηση των πραγμάτων ως έχουν. Το πανεπιστήμιο αγαπά την αλλαγή, αγαπά να ασκεί κριτική. Η αστυνομία αγαπά την πειθαρχία, το σχήμα διαταγή – εκτέλεση, το σχήμα εντολή – υπακοή. Το πανεπιστήμιο έχει έναν λιγότερο ή περισσότερο. αντισυμβατικό προσανατολισμό, και για αυτό συχνά τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας επιδεικνύουν αντισυμβατική λεκτική ενδυματολογική κ.λπ. συμπεριφορά. Γιατί η γνώση έρχεται από την αμφισβήτηση, από την κριτική αυτού που υπάρχει.   Αν φέρει κάποιος αυτούς τους δυο κόσμους κοντά, ακόμα κι αν δεν έχει «το πάνω χέρι» η αστυνομία, που στην πράξη θα το έχει, είναι σαν να φέρνει ξαφνικά σε επαφή τη φωτιά και τη βενζίνη. Μόνο έκρηξη μπορεί να προκύψει από αυτή την επαφή.  Κι εκείνος που σκέπτεται σοβαρά να το πράξει, αλλά και εκείνος που σκέπτεται σοβαρά να συναινέσει σε κάτι τέτοιο θα πρέπει να είναι έτοιμος να αναλάβει τις ευθύνες του αν συμβεί η έκρηξη.  Υπό το σκεπτικό που εξέθεσα, η αστυνομία μόνο μια δουλειά (με δυο πρόσωπα) έχει στα πανεπιστήμια. Πρώτον να τα μετατρέψει σε στρατώνες και δεύτερον, μάλλον να τοποθετηθούν εκεί μέλη μιας εκλογικής πελατείας. Μπορείς να κάνεις στρατώνα το πανεπιστήμιο. Αλλά τότε δεν θα είναι πια πανεπιστήμιο. Μόλις θα το έχεις σκοτώσει. Εκτός κι αυτό ακριβώς επιδιώκεις.

Τα ΜΚΔ, αν και συνήθως είναι σχολιαστικά Μέσα, η σιγή ιχθύος για γεγονότα που κάποιοι νόμιζαν ότι αμφισβητούν το κυρίαρχο αφήγημα συνέβαλε να γίνουν περισσότερο ειδησεογραφικά. Τα ΜΚΔ έγιναν το «ιππικό της ενημέρωσης» που διέδωσε τον θάνατο της 40χρονης στην Καστοριά, την παραβίαση της καραντίνας από συγκεντρωμένους πιστούς στον περίβολο των εκκλησιών ή και εντός αυτών, το πρόγραμμα κατάρτισης επιστημόνων (που χαρακτηρίστηκε ως «Σκόϊλ Ελικίκου»), τη βία εναντίον διερχόμενου μοτοσικλετιστή από άνδρες συνοδείας κυβερνητικού προσώπου, τα γεγονότα σε πλατεία της Αγίας Παρασκευής κ.ά. Τα ΜΚΔ εκτός από την ενημέρωση πέτυχαν και την ανάκληση αποφάσεων ήτην επέμβαση των αρμόδιων αρχών στα γεγονότα που κατέγραφαν. Με άλλα λόγια, αν και η αναμέτρηση μεταξύ κυρίαρχων ΜΜΕ και εναλλακτικών ΜΚΔ ήταν άνιση, κατάφερε να δείξει ότι η ειδησεοθηρία είναι ισχυρή δύναμη, πολύ πιο ισχυρή από το ειδησεογραφικό λιβάνισμα. Γι’ αυτό και έγινε προσπάθεια να δυσφημηστούν αρκετοί Δαυίδ των νέων μέσων από Γολιάθ των «υπάκουων». Ως εκ τούτου, όπως μετ’ επιτάσεως αναφέρουν οι διεθνείς οργανισμοί, η προστασία της ελευθερίας του Τύπου είναι το πρώτο καθήκον όσων εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με την ενημέρωση, καθώς υφίσταται ισχυρή εκτίμηση ότι η επίθεση στην ελευθεροτυπία και την ελευθεροστομία θα ενταθεί κατά το προσεχές διάστημα.

Η υγειονομική κρίση COVID-19 και οι  αντιδράσεις των κοινωνιών δείχνουν ότι ένας άλλος κόσμος δεν είναι απλά εφικτός, αλλά αναγκαίος. Το ερώτημα είναι ποια από τις δυνατές απαντήσεις θα δώσουν (οι κοινωνίες).

Στον πόλεμο εμπιστευόμαστε φαντάρους και αξιωματικούς, όχι ταχυδακτυλουργούς. Όταν κινδυνεύει η υγεία μας εμπιστευόμαστε γιατρούς, όχι τσαρλατάνους ή ένα νέο Καματερό, από όπου κι αν προέρχεται. Στην παρούσα κρίση, όπου η ενημέρωση παίζει αποφασιστικό ρόλο για τη ζωή μας, εμπιστευόμαστε έγκυρες πηγές, όχι τη ζούγκλα της ενημέρωσης.