Is this the end of the world?
Eίναι τα πράγματα στη σχέση κοινωνίας φύσης, σύνθετα, αντιφατικά, διαρκώς εξελισσόμενα. Σκεφτείτε για παράδειγμα τη δύσκολη εξίσωση ανάμεσα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, την απώλεια οικοτόπων και την κλιματική κρίση – χωρίς να θέλω καν να θίξω εδώ αυτό το θέμα. Και μέσα από αυτό το σύμπλεγμα οφείλουμε να απομονώνουμε ανάγκες, αιτήματα, προτάγματα, ώστε να αντιμετωπίζουμε τις μεγάλες προτεραιότητες της εποχής, όπως είναι η κλιματική κρίση. Άρα, ναι στην κρισιμότητα της δασοπροστασίας, χωρίς όμως να χρειάζεται να λέμε ότι «χάνουμε τα τελευταία δάση», γιατί δεν είναι αλήθεια και η αλήθεια είναι πάντα πιο χρήσιμη. Γιατί εκτός από εμάς που μένουμε στο Παγκράτι ή την Τούμπα, υπάρχουν άνθρωποι που μένουν στα χωριά και βλέπουν τα παλιά χωράφια τους να τα κατακλύζει το δάσος.
Κουράγιο λοιπόν σε όλους και όλες μας, οι δασικές πυρκαγιές δεν είναι το τέλος του κόσμου. Θα σταθούμε στα πόδια μας ξανά, όπως κάναμε και άλλες φορές, και σε άλλες κρίσεις. Θα φωνάξουμε, θα αγωνιστούμε, θα ψάξουμε ένα σχέδιο για να αλλάξουμε τον κόσμο, θα κερδίσουμε, θα χάσουμε.
Ακόμα και αυτή η μεγάλη, η τεράστια, κλιματική κρίση που αναδύεται πίσω από το μεταφυσικό σκηνικό της φωτιάς, δεν ξέρω αν είναι το τέλος του κόσμου, όπως φαίνεται ότι είναι πια πεισμένη η γενιά μας. Η οικολογία φωνάζει για το τέλος του κόσμου από τη δεκαετία του 1960. Όχι ότι έπεσε πολύ έξω, όχι ότι δεν είδαμε τεράστιες, ανυπολόγιστες καταστροφές. Όμως ο κόσμος μας αποδείχθηκε πολύ σύνθετος για να χωρέσει στα μοντέλα της αειφορίας και των άλλων μοντέρνων, αλλά βαθιά ανεπαρκών στατιστικών.
Μήπως όμως τώρα ήρθε πραγματικά η ώρα; Κανείς δεν μπορεί να το πει. Τα προηγούμενα χρόνια τσακωνόμουν ενάντια σε αυτή την καταστροφολογία, τον Αποκαλυπτικό Λόγο της κυρίαρχης οικολογίας. Πίστευα, πιστεύω ακόμα, ότι αντί να ξεσηκώνει όπως υποθέτει ή επιδιώκει, ο λόγος αυτός μάλλον καθηλώνει τους ανθρώπους απέναντι στον Υπέρτατο κίνδυνο. Αλλά αν αυτό νιώθουν οι άνθρωποι σήμερα, αν στον κατακόκκινο χάρτη της NASA με τις φωτιές σε όλο τον πλανήτη βλέπουν πράγματι μπροστά τους το τέλος του κόσμου, κανείς δεν μπορεί να τους μαλώσει για αυτό.
Όμως, ακόμα κι αν νιώθουμε ότι έρχεται το τέλος του κόσμου, να έχουμε στο μυαλό ότι αυτό θα αργήσει πολύ, το πιθανότερο για πάντα. Το μέλλον, καλό ή κακό, διαρκεί πολύ. Έχουμε όλο το χρόνο μπροστά μας, για το καλύτερο και για το χειρότερο. Ας μην το σπαταλήσουμε βρίζοντας αυτόν τον μηδαμινό τύπο. Ή τέλος πάντων ας τον βρίζουμε, σωστό και δίκιο είναι – να, Μητσοτάκη γ@μιέσ@ι, το λέω κι εδώ – αλλά ας μην μείνουμε εκεί. Η αλλαγή θέλει σχέδιο, δουλειά, φαντασία, δημιουργικότητα και πάνω από όλα συλλογικότητα.