Το μεγαλείο και η τραγωδία της Σοβιετικής Ενωσης
Η νίκη της Επανάστασης των Μπολσεβίκων απέδειξε ότι ο λαός μπορεί να ανατρέψει μια αντιδραστική κυβέρνηση. Η πρόοδος της Σοβιετικής Ενωσης στις επιστήμες, στην τεχνολογία, στις τέχνες κ.λπ. και η αποφασιστική συμβολή της στη συντριβή του ναζισμού, η βοήθεια προς τις αντιαποικιακές επαναστάσεις και τα κομμουνιστικά κόμματα, η συμπαράστασή της στους διωκόμενους αγωνιστές, όλα αυτά δημιουργούσαν μια λαμπρή, αισιόδοξη εικόνα για το «σοσιαλιστικό στρατόπεδο». Αλλά οι αντιθέσεις οξύνονταν, μετατρέπονταν σε ανταγωνιστικές. Η κατάρρευση ήταν η «λύση». Ακολούθησε η διαδικασία της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης και η παρακμή του εργατικού και του κομμουνιστικού κινήματος.
Τέλος της Ιστορίας; Οι προφήτες διαψεύστηκαν. Ο τρομερός εικοστός αιώνας ήταν ο αιώνας των μεγάλων ελπίδων και των μεγάλων απογοητεύσεων. Αλλά οι παγκοσμιοποιημένες αντινομίες του καπιταλισμού οξύνονται. Και, κατά τον Κάρολο Μαρξ, ο αιώνας των νικηφόρων επαναστάσεων θα έλθει όταν οι ενδογενείς αντινομίες του καπιταλισμού, και ειδικά η αντίθεση κεφαλαίου και εργασίας, θα φτάσουν σε παροξυσμό.