Σχέδιο Ανάκαμψης: Δράσεις σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής στην παιδεία
Είναι προφανές τόσο από τη μέχρι στιγμής εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης, όσο και από τις επιλογές της στο Σχέδιο Ελλάδα 2.0, πως είναι έξω από τις προτεραιότητές της η γενική και βασική μόρφωση, η καλλιέργεια που συντελεί μεταξύ άλλων και στην κοινωνικοποίηση των νέων ανθρώπων. Προτάσσει αποκλειστικά την τεχνική και πρακτική διάσταση γνώσεων, που αποσκοπούν στην ανάπτυξη κυρίως πρακτικών δεξιοτήτων, άμεσα συνδεδεμένων με τις οικονομικές και τεχνολογικές δραστηριότητες της παραγωγής και της παροχής υπηρεσιών. Όμως η κάθε «…εργαλειακή εννοιολόγηση και σήμανση της μάθησης, αλλά και του σχολείου, δίνει έμφαση στην εξωτερική αποτελεσματικότητα αυτού εις βάρος της εσωτερικής. Το πρόταγμα της συναρμογής και στοίχισης με την οικονομία, την αγορά και την παραγωγή, αντικειμενοποιεί τελικά τους διδασκόμενους. Σχηματίζεται συχνά η αίσθηση ότι περιρρέει μια διάθεση μετατροπής του εκπαιδευτικού συστήματος από νομιμοποιημένο σύστημα παιδείας σε ένα καλά οργανωμένο σύστημα κατάρτισης» (Νίκος Παπαδάκης, «Εκπαιδευτική Πολιτική», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2003).
Όπως έχουν δείξει έρευνες κυρίως στις ΗΠΑ, η καλλιέργεια που διεθνώς μέχρι σήμερα παρέχει το «παραδοσιακό» εκπαιδευτικό σύστημα, εγγυάται την ύπαρξη ενός ανθρώπινου πλαισίου επικοινωνίας, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη της (όποιας) μάθησης, αλλά και της κατάρτισης. Όταν δεν υπάρχει αυτή η καλλιέργεια, όταν υπάρχει λειτουργικός αναλφαβητισμός, τα αποτελέσματα προγραμμάτων επανεκπαίδευσης, μόρφωσης και κατάρτισης, με στόχο την κατάληψη θέσεων εργασίας υψηλής τεχνολογίας, είναι πενιχρά (βλ. Jeremy Rifkin, «Το Τέλος της εργασίας και το μέλλον της» , εκδ. Νέα Σύνορα – Α.Α.Λιβάνη, 1996).
Το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 φιλοδοξεί αποκλειστικά να ενισχύσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα επικεντρώνει σε δεξιότητες, που θα καλύπτουν τις κατά τεκμήριο βραχυπρόθεσμες και ανά τακτά χρονικά διαστήματα παρωχημένες ανάγκες των επιχειρήσεων. Το εκπαιδευτικό αυτό σύστημα δεν θα ενισχύει το πολιτισμικό κεφάλαιο των νέων ανθρώπων, των μαθητών και φοιτητών (για να θυμηθούμε και τον Μπουρντιέ), αλλά θα βγάζει πειθήνιο (εξ’ ανάγκης) εργατικό δυναμικό. Με γνώσεις αυστηρά εξειδικευμένες και σύμφωνες με τις σημερινές ανάγκες των επιχειρήσεων, που θα είναι ξεπερασμένες σε λίγα χρόνια. Φυσικά αυτό το εργατικό δυναμικό θα είναι αναγκασμένο σε ένα διά βίου κυνήγι κατάρτισης, θα στερείται σημαντικού πολιτισμικού κεφαλαίου και για το λόγο αυτό θα είναι πιο εξαρτημένο και πιο χειραγωγήσιμο.