Με τις εθνικές εκλογές ανοίγει ένας νέος, πολύ σημαντικός πολιτικός κύκλος. Ένα από τα πιο σημαντικά δεδομένα ήταν η αξιοσημείωτη αντοχή και συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, αποτέλεσμα μιας δυναμικής κινητοποίησης που ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη και κάθε προσδοκία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας στην πλάτη του το βάρος της υλοποίησης ενός Μνημονίου -τα μέτρα του οποίου ήρθαν να προστεθούν στην πλάτη μιας κοινωνίας εξοντωμένης από την πολιτική της περιόδου 2010 – 2014- κατάφερε να αναστρέψει το αρνητικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και να εμφανίσει μια εντυπωσιακή εκλογική συσπείρωση που τον καθιστά βασικό παράγοντα των πολιτικών εξελίξεων. Κάποια πρώτα συμπεράσματα είναι τα εξής:
1. Η αντίσταση σε έναν βρόμικο πόλεμο που είχαν εξαπολύσει εδώ και τέσσερα χρόνια η Ν.Δ. και τα ΜΜΕ που την καλύπτουν είναι εντυπωσιακή. Η Ν.Δ. και ο Κ. Μητσοτάκης με δύο εκστρατείες μίσους, για το Μάτι και το “Μακεδονικό” και έναν συνεχή πόλεμο διαστρέβλωσης και παραπληροφόρησης, ήλπιζαν περισσότερο στην κατάρρευση της Αριστεράς παρά στη δική τους εκλογική επιτυχία. Σε αυτό απέτυχαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται σε ισχυρό πόλο λαϊκής εκπροσώπησης και αυτό δεν είναι καθόλου καλό νέο για τα επιθετικά σχέδια της Ν.Δ.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε ένα ποσοστό μόλις 3,5% κάτω από το ποσοστό που πήρε στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Δεν πρόκειται επομένως ούτε για την απόλυτη κατάρρευση ούτε για τη στρατηγική ήττα που επιθυμούσαν οι αντίπαλοί του, δηλαδή το παλιό πολιτικό σύστημα και το μπλοκ της διαπλοκής. Αυτό σημαίνει πολλά για το πώς θα είναι τα πράγματα από εδώ και εμπρός.
3. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραδίδει μια χώρα εντελώς διαφορετική από αυτήν που παρέλαβε τον Σεπτέμβριο του 2015. Η Ελλάδα έχει βγει από τα Μνημόνια και την επιτροπεία, το κόστος δανεισμού είναι χαμηλότερο από ποτέ, υπάρχει ένα μεγάλο δημόσιο αποθεματικό στα κρατικά ταμεία και ένα σοβαρό δίχτυ προστασίας για τις δυνάμεις της εργασίας και για το πιο αδύναμο κομμάτι της κοινωνίας. Το πολιτικό καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ είναι να υπερασπιστεί από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης τις κατακτήσεις αυτές τόσο μέσα στη Βουλή όσο και στο πεδίο των κοινωνικών διεκδικήσεων και αντιπαραθέσεων.
4. Η Νέα Δημοκρατία μπορεί να κέρδισε την αυτοδυναμία, αλλά ο οδοστρωτήρας δεν έχει τόσο εύκολο δρόμο όσο ήλπιζε. Το σαρωτικό σχέδιο του Κ. Μητσοτάκη και τα απροκάλυπτα ντιλς με τις ασφαλιστικές εταιρείες, τα διαγνωστικά κέντρα, τις τράπεζες και άλλες ομάδες ιδιωτικών συμφερόντων δεν θα μπορέσουν να προωθηθούν τόσο εύκολα.
Η συνοχή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ. θα δοκιμαστεί πολύ σύντομα. Και σε αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε και την διαβρωτική δράση της ακροδεξιάς τάσης της Ν.Δ., που μέχρι σήμερα κρατάει στάση αναμονής. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι έτοιμος να εκμεταλλευτεί κάθε ρωγμή στη συνοχή της Ν.Δ. προκειμένου να υπερασπιστεί το συμφέρον και τα δικαιώματα των λαϊκών στρωμάτων, τα οποία η Ν.Δ. φιλοδοξούσε να σαρώσει -αλλά δεν διαθέτει την πολιτική ισχύ που θα επιθυμούσε για να το καταφέρει.
5. Έτσι, αυτό που πρέπει να περιμένουμε το επόμενο διάστημα είναι ο διαχωρισμός της Ν.Δ. σε τάσεις, που είτε θα υποστηρίζουν το σχέδιο του Κ. Μητσοτάκη είτε θα αντιδρούν σε αυτό. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις που αφορούν τη συνοχή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας της Ν.Δ. και να διαμορφώνει ανάλογα την αντιπολιτευτική του πολιτική.
6. Το παλιό πολιτικό μπλοκ δεν φαίνεται να συγκεντρώνει οριακά τη δύναμη που επιδίωκε για να πετύχει σαρωτικές αλλαγές στο σύνταγμα και τον εκλογικό νόμο -αυτό που ο Μ. Βορίδης είχε περιγράψει ως θεσμικές αλλαγές για να μην επανέλθει η Αριστερά στη διακυβέρνηση της χώρας. Η Ν.Δ. θα χρειαστεί να συμπράξει με την Ακροδεξιά για να κάνει τις αλλαγές που θέλει στο σύνταγμα και να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ας είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα διστάσει να το κάνει.
7. Απέναντί της όμως υπάρχει ένα ισχυρό αριστερό μπλοκ, που περιλαμβάνει τον ΣΥΡΙΖΑ, το Μέρα25 και το ΚΚΕ. Μπορεί οι σχέσεις ανάμεσα στις δυνάμεις αυτές να είναι από κακές έως ανύπαρκτες, αλλά απέναντι στη δεξιά και ακροδεξιά επίθεση η στάση τους θα είναι κοινή. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να αναλάβει ηγεμονικό ρόλο σε αυτό το μπλοκ, η στάση του οποίου θα είναι καθοριστική για τους κοινοβουλευτικούς αγώνες της επόμενης ημέρας.
8. Με βάση τα δεδομένα αυτά, προκύπτει το ερώτημα τι ακριβώς θα πράξει το ΚΙΝ.ΑΛΛ. Αν δηλαδή θα συνταχθεί με τις προοδευτικές δυνάμεις ή αν θα προσχωρήσει στις επιδιώξεις και τη στρατηγική των συμφερόντων που στηρίζουν τον Κ. Μητσοτάκη. Υπ’ αυτό το πρίσμα η σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΙΝ.ΑΛΛ. θα είναι καθοριστική για τις εξελίξεις στο άμεσο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση οι διεργασίες για τη συγκρότηση ενός προοδευτικού πόλου, που από τη δομική αντιπολίτευση θα περάσει γρήγορα στη διεκδίκηση μιας νέας διακυβέρνησης, είναι ανοιχτές.
9. Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ εκτινάχθηκε σε σχέση με τις ευρωεκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων ήταν απροσδόκητα και δυσάρεστα χαμηλό για την Αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγει έτσι μια κρίση εσωστρέφειας. Ωστόσο η πραγματικότητα είναι ότι το 23,76% των ευρωεκλογών είναι ένα κομμάτι αποφασιστικά συσπειρωμένο γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ και τα δεδομένα της διακυβέρνησής του. Το υπόλοιπο είναι κόσμος που ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στην απειλή και τον κίνδυνο που θεώρησε ότι συνιστά το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Ευθύνη και υποχρέωση του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μετατρέψει αυτή την ψήφο σε στέρεη κοινωνική και προγραμματική συμμαχία για την επόμενη ημέρα. Είναι απλό να το λέμε, αλλά πολύ πιο σύνθετο να το υλοποιήσουμε.
10. Το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, και ανεξάρτητα από το πόσο θετικό ήταν το αποτέλεσμα, είναι να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ έναν τίμιο απολογισμό της διακυβέρνησής του. Να μιλήσει για τα θετικά στοιχεία της πολιτικής του, αλλά και να σταθεί στα λάθη, τις ανεπάρκειες, τις αδυναμίες και τις παραλείψεις του. Και κυρίως να επισημάνει κακές πρακτικές κατά τη διακυβέρνησή του και να πείσει τους πολίτες ότι μπορεί και θέλει να υπερβεί τις υπαρκτές αντιφάσεις του. Αντιφάσεις εξαιτίας των οποίων ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να πετύχει μια εκλογική νίκη, παρά τις εντυπωσιακές αδυναμίες και την ανεπάρκεια της Ν.Δ. και παρά τα θετικά στοιχεία της διακυβέρνησής του. Χρειάζεται λοιπόν μια έντιμη συζήτηση με τον λαό.
11. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να οικοδομήσει ξανά τις σχέσεις του με την κοινωνία. Η εποχή που μοιραζόταν τον ίδιο χώρο με τους αριστεριστές και που δανειζόταν στοιχεία της πολιτικής του ταυτότητας από συμμάχους είναι πια παρελθόν. Τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, χρειάζεται να γίνει ηγεμονική δύναμη στον αγώνα για δημοκρατία, αξιοπρέπεια και κοινωνικά δικαιώματα. Χωρίς δεκανίκια. Και χωρίς βαρίδια. Με εντιμότητα, τίμια και ανιδιοτελή πολιτική δράση, υπεράσπιση της δημοκρατίας και της κριτικής σκέψης.
Η εμπειρία της διακυβέρνησης τον έχει κάνει σοφότερο και ικανότερο. Αυτό που πρέπει να κάνει είναι να υπερβεί τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις του και να ανακόψει αποφασιστικά κάθε εκφυλιστικό φαινόμενο στις γραμμές του. Αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Χρειάζεται δράση, αποτελεσματικότητα, τεκμηρίωση, πολιτική στελεχών, αξιοποίηση παλιών και νέων μορφών επικοινωνίας με τον κόσμο.
Χρειάζεται να βρίσκεσαι σε επαφή με τον αντίπαλο, όχι να τον καταγγέλλεις με δελτία Τύπου. Χρειάζεται να υπερασπίζεσαι το δίκαιο, τον ορθό λόγο και την κριτική σκέψη. Χρειάζεται νέα πολιτική στελεχών, με κριτήριο τις ικανότητες και την ανιδιοτέλεια. Χρειάζεται ηλικιακή ανανέωση και δουλειά για την αναβάθμιση του επιπέδου της πολιτικής δουλειάς. Και χρειάζεται αποφασιστική αντιμετώπιση των εκφυλιστικών φαινομένων, που, όπως είναι λογικό, εμφανίζονται όποτε υπάρχει πρόσβαση στην εξουσία.
12. Για το μέλλον της φυσιογνωμίας του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν και έχουν κατατεθεί -και δεν υπάρχει λόγος να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας- διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις. Υπάρχει η άποψη που ζητά, άμεσα, πολιτική και οργανωτική διεύρυνση, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να ανταποκριθεί οργανωτικά στο εκλογικό του ποσοστό. Και υπάρχει η άποψη για ενίσχυση και ωρίμανση της αριστερής του ταυτότητας, δηλαδή του στοιχείου που μετέτρεψε τον ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα του 3% σε δύναμη αριστερής διακυβέρνησης.
Ό,τι και αν κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και εμπρός, δεν μπορεί να αγνοεί καμία από τις δύο απόψεις. Θα πρέπει να αποφευχθεί λοιπόν η δογματική σύγκρουση απόψεων -όπου η κάθε άποψη διεκδικεί το δίκαιό της απολυτοποιώντας και δαιμονοποιώντας την άλλη- αλλά και τα κουκουλώματα, που μεταφέρουν το πρόβλημα από την πολιτική στους οργανωτικούς συσχετισμούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μετασχηματιστεί ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες. Αλλά πρέπει να το κάνει στη βάση ενός ώριμου πολιτικού σχεδίου. Ενός σχεδίου που θα διασφαλίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα εξουσίας και επομένως ένα κόμμα που συσπειρώνει διαφορετικές τάσεις και απόψεις, αλλά και ταυτόχρονα ένα κόμμα αρχών, όπου υπάρχουν επιβεβλημένοι κανόνες αποτελεσματικότητας και πολιτικής ηθικής.
Το επόμενο διάστημα θα είναι εξαιρετικά πυκνό σε πολιτικές εξελίξεις, καθώς ένα νέο πολιτικό σκηνικό διαμορφώνεται. Η Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ θα βάλουν τη σφραγίδα τους στις εξελίξεις, τόσο σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, όσο και στο πεδίο των δημοκρατικών κοινωνικών αγώνων. Τα σενάρια της στρατηγικής ήττας δεν ευδοκίμησαν. Η Αριστερά είναι εδώ, έτοιμη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να ανταποκριθεί στα ιστορικά της καθήκοντα.
Άγγελος Τσέκερης
Πηγή: Η Αυγή
