Τη συνέντευξη με τον προοδευτικό δημοσιογράφο Ζοέλ Ερνάντεζ Σαντιάγκο πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης
Με τον κεντροαριστερό Λόπεζ Ομπραντόρ να προηγείται με μεγάλη διαφορά στις δημοσκοπήσεις, συνεχίζεται η προεκλογική περίοδος στο Μεξικό εν όψει των προεδρικών εκλογών της 1ης Ιουλίου. Ο Ζοέλ Ερνάντεζ Σαντιάγκο, μια από τις σημαντικότερες φωνές της προοδευτικής δημοσιογραφίας στο Μεξικό, μιλάει για το προεκλογικό κλίμα, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Ομπραντόρ, και τις ελπίδες του μεξικανικού λαού για αλλαγή πορείας.
Όλα δείχνουν ότι αυτές οι εκλογές σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής για την πολιτική ζωή του Μεξικού.
Οι εκλογές της 1ης Ιουλίου χρειάζεται να είναι υπερβατικές και να καθορίσουν πολιτικά το μέλλον του Μεξικού στο πραγματικό επίπεδο και όχι στο ιδεολογικό. Είναι η πρώτη φορά που το διακύβευμα είναι ένα νέο σχέδιο για τη χώρα, μετά τις αποτυχημένες δεξιές κυβερνήσεις του Βισέντε Φοξ (2000 – 2006) και του Φελίπε Καλδερόν (2006 – 2012) και, στη συνέχεια, την πολιτική αποτυχία του σημερινού πρόεδρου Ενρίκε Πένια Νιέτο, ο οποίος με τα λάθη του έβλαψε πολιτικά κατά πολύ το κόμμα του, το κεντροαριστερό PRI. Σύμφωνα με τα δεδομένα που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή, ο Λόπεζ Ομπραντόρ, με κοινωνικές και ίσως λαϊκιστικές ιδέες, θα φθάσει στο ψηλότερο θεσμικό αξίωμα. Θα καταφέρει να το αλλάξει; Αυτή είναι η μεγάλη ερώτηση. Κανείς δεν ξέρει, ούτε αν μπορεί να ελέγξει τα πολλά και διαφορετικά συμφέροντα που βρίσκονται κοντά στο περιβάλλον του. Ωστόσο, η αλλαγή είναι επείγουσα και η μεξικανική πλειοψηφία την θέλει. Το μέλλον του Μεξικού είναι απρόβλεπτο, αλλά το μόνο συγκεκριμένο είναι ότι οι Μεξικανοί θέλουν να αλλάξει η πορεία της χώρας, και για αυτό φαίνεται να εμπιστεύονται τον Ομπραντόρ.
Ποιο είναι το προεκλογικό κλίμα;
Το πολιτικό σκηνικό χαρακτηρίζεται από έντονες διαμάχες, συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις. Στην εκλογική διαδικασία κυριαρχεί η επιλογή προσώπων, και όχι πολιτικών κομμάτων. Και οι εννιά υποψήφιοι που υπάρχουν, κομμάτων ή συνασπισμών, επιτίθενται όλοι σε όλους. Έτσι, στο προεκλογικό τοπίο επικρατεί μια εικόνα διαίρεσης και αντιπαράθεσης και συγχρόνως οργής για το τι συμβαίνει στο Μεξικό από την έλλειψη μιας φιλολαϊκής κυβέρνησης, αφού η κυβέρνηση Νιέτο έχασε την ευκαιρία να ανακτήσει την εμπιστοσύνη σε εθνικό επίπεδο. Επίσης, βλέπουμε σειρά εγκληματικών επιθέσεων και πολιτικών βιαιοπραγιών, αφού κάποιοι προσπαθούν να δυναμιτίσουν την ομαλή εκλογική διαδικασία. Στη μέση όλων αυτών ζει η μεγάλη πλειοψηφία των Μεξικανών που περιμένουν μια αλλαγή. Για πού όμως;
Πώς ερμηνεύεις το μεγάλο δημοσκοπικό προβάδισμα του Ομπραντόρ; Σε ποιες κοινωνικές συμμαχίες στηρίζεται;
Πράγματι, οι δημοσκοπήσεις δίνουν νικητή τον Λόπεζ Ομπραντόρ από το MORENA (Κίνημα Εθνικής Αναγέννησης). Η ερμηνεία που μπορεί να δοθεί έχει δύο εκδοχές. Από τη μία, ο Ομπραντόρ υπήρξε ένας επίμονος υποψήφιος για σχεδόν είκοσι χρόνια. Η πρότασή του στηρίζεται στην αντιπαράθεση με τη σημερινή κατάσταση και στην υπεράσπιση της δημοκρατίας, ενώ ο ίδιος είναι ένας άνθρωπος με πολιτικά χαρίσματα και κοινωνικές ιδέες, και έχει πολλούς οπαδούς που εξαιτίας του εντάχθηκαν στο MORENA. Από την άλλη, το προβάδισμα που έχει στις δημοσκοπήσεις οφείλεται κυρίως στη μεγάλη απογοήτευση που υπάρχει εξαιτίας μιας κυβέρνησης που απέτυχε στις δεσμεύσεις της και έγινε υπηρέτης συμφερόντων ξένων προς τους Μεξικανούς. Ο Ομπραντόρ συγκεντρώνει την κοινωνική οργή και σηματοδοτεί την εθνική ανακούφιση απέναντι στην αποτυχημένη κυβέρνηση του PRI. Τίποτα δεν φαίνεται να τον κινεί από την πρώτη θέση. Αλλά όλα αυτά έχουν ονόματα: όπως προανέφερα, είναι εκατομμύρια οι αγανακτισμένοι Μεξικανοί, που όμως είναι σίγουροι ότι αυτή τη φορά ο Ομπραντόρ θα εκπληρώσει την ελπίδα τους να δουν μια άλλη χώρα και θα δώσει αυτές τις λύσεις που θα ωφελήσουν τους πολλούς, με ελευθερία και δημοκρατία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε μια χώρα με 120.000.000 κατοίκους, στην οποία υπάρχουν 60.000.000 φτωχοί, και από αυτούς τα 15.000.000 ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Μια χώρα που έχει υποβληθεί στη δοκιμασία της βίας λόγω των μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών που προωθούνται στις ΗΠΑ, γεγονός που έχει κοστίσει χιλιάδες ζωές εδώ. Επίσης, μια χώρα που οι Μεξικανοί γνωρίζουν ότι μόνο τυπικά είναι δική τους, και θέλουν να την ανακτήσουν και πραγματικά. Αυτή είναι η προσδοκία που υπάρχει για τον Λόπεζ Ομπραντόρ.
Πώς βλέπεις την επόμενη μέρα; Τι περιθώρια έχει ο Ομπραντόρ για να ασκήσει φιλολαϊκή πολιτική;
Το εύρος των δυνατοτήτων του εξαρτάται πρωτίστως από τον ίδιο. Από το αν θα καταφέρει να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένα νέο σχέδιο απέναντι στις διάφορες ομάδες συμφερόντων, από το αν θα μπορέσει να υλοποιήσει τις εξαγγελίες του για δίκαιη κατανομή του πλούτου, παραγωγή, κατανάλωση, μισθούς, εκπαίδευση και υγεία, με ένα δημοκρατικό τρόπο και κυρίως για τις ανάγκες των πολλών. Αυτό που ίσως ακούγεται σαν λαϊκισμός, περιέχει στην πραγματικότητα τις μεγάλες κοινωνικές ανάγκες και τα μεγάλα εθνικά προβλήματα. Η επίλυση τους θα είναι το μέτρο της κυβέρνησής του. Μέχρι σήμερα βλέπουμε ότι προσπαθεί να επιβληθεί σε διάφορους ανθρώπους αμφιλεγόμενης ή αναξιόπιστης προέλευσης. Εάν μπορέσει να ελέγξει αυτά τα συμφέροντα, θα είναι σε θέση να περπατήσει πιο εύκολα στην υλοποίηση ενός έργου με κοινωνικό πρόσημο και θα μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη της πλειοψηφίας που θα τον κάνει πρόεδρο. Επίσης, υπάρχει μεγάλη προσδοκία ότι θα εφαρμόσει το νόμο κατά της διαφθοράς. Αυτή είναι μια πολύ μεγάλη πρόκληση. Όπως μια ακόμα τεράστια πρόκληση είναι να θεσπίσει νέους κανόνες στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, πιο δίκαιους και με μεγαλύτερο σεβασμό για το Μεξικό και τους Μεξικανούς. Όπως έχει πει, θα προσπαθήσει να το πετύχει αυτό μέσω διαλόγου με τον Ντόναλντ Τραμπ. Είναι δύσκολο, αλλά απαραίτητο για τη διευθέτηση αυτής της σχέσης με βάση το σεβασμό και όχι τη δύναμη. Τέλος, υπάρχει μια γενική προσδοκία ότι αυτή η κυβέρνηση θα έχει κοινωνικά χαρακτηριστικά, με δημοκρατία και με σεβασμό στις θεμελιώδεις ελευθερίες, με πρώτη την ελευθερία έκφρασης.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει για χρόνια το Μεξικό είναι η ανεξέλεγκτη βία. Πώς μπορεί ο Ομπραντόρ να το αντιμετωπίσει;
Ζούμε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, με πολλά περιστατικά άγριας βίας σε διάφορες περιφέρειες της χώρας. Η επίλυση αυτού του προβλήματος θα είναι η μεγάλη δοκιμασία της κυβέρνησης του Λόπεζ Ομπραντόρ. Οι τεράστιες ζημίες που προκλήθηκαν από αυτή τη βία προέρχονται από τη διακίνηση ναρκωτικών για την αγορά των ΗΠΑ. Επίσης, οι μεγάλες ποσότητες όπλων που έρχονται κρυφά στο Μεξικό από τις ΗΠΑ, δημιουργούν μια ακραία κατάσταση στη χώρα μας. Δεν είναι περιττό να τονιστεί ότι ένα από τα αιτήματα που δέχεται ο Ομπραντόρ στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας σε ολόκληρη τη χώρα, είναι η παύση της ποινικής και πολιτικής βίας. Είναι επείγον το Μεξικό να ανακτήσει την ηρεμία του, να ζήσει η χώρα ειρηνικά, με ησυχία και δικαιοσύνη σε ένα κράτος δικαίου και δημοκρατικό. Αυτό είναι το καθήκον και η πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Ομπραντόρ. Εάν το λύσει, θα είναι η αρχή μιας μακροχρόνιας κυβέρνησης. Εάν δεν το κάνει, θα είναι άλλη μια τεράστια αποτυχία.
Πηγή: Η Εποχή
