Ερ. Σαφές μήνυμα εξόδου της χώρας από την επιτροπεία έστειλε ο πρωθυπουργός στην τηλεοπτική του συνέντευξη στον ΑΝΤ1, και θέλω να σας ρωτήσω πώς θα επιτευχθεί αυτό όταν η Βουλή καλείται να ψηφίσει μέτρα που αφορούν στο 2019-2020, δηλαδή μετά τη λήξη του προγράμματος;
Απ. Το ελληνικό πρόγραμμα λήγει το καλοκαίρι του 2018. Κανείς, ανάμεσα στις τάξεις των δανειστών ή των θεσμών που εμπλέκονται σε αυτό, δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι θεωρεί ρεαλιστικό ενδεχόμενο ένα τέταρτο ελληνικό πρόγραμμα ή -αν θέλετε- ένα τέταρτο μνημόνιο. Οι μόνοι που επανέρχονται συνεχώς σε αυτό το καταστροφολογικό σενάριο είναι η αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ που συνδέονται μαζί της. Τα μέτρα που θα κληθούμε να εξετάσουμε και να εγκρίνουμε θα συνοδεύονται από αντίστοιχα επωφελή για την κοινωνία αντίμετρα ενώ είναι σαφής η προσπάθεια να υπάρξει και μια συγκεκριμένη δέσμη ρυθμίσεων του ελληνικού χρέους, κάτι που είναι προϋπόθεση για να πάρει μπροστά η ελληνική οικονομία, να σπάσει, επιτέλους, ο φαύλος κύκλος της κρίσης και να βγούμε από την επιτροπεία. Κανείς δεν θριαμβολογεί και κανείς δεν θέλει να κρύψει τον προβληματισμό και την αγωνία του για το γεγονός ότι μας πιέζουν να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα που δεν μας ανήκει, που δεν έχουμε την «ιδιοκτησία» του. Για πρώτη φορά, όμως, τα τελευταία επτά χρόνια, υπάρχει μια προοπτική εξόδου.
Ερ. Περιμέναμε ότι τα αποτελέσματα των πρωτογενών πλεονασμάτων θα επέφεραν στο εσωτερικό της χώρας πολιτική σύμπνοια. Ωστόσο παρακολουθήσαμε την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση πως το αποτέλεσμα αυτό προκύπτει από την υπερφορολόγηση και τη στάση πληρωμών του Δημοσίου. Τελικά πού βρίσκεται η αλήθεια;
Απ. Από την πρώτη στιγμή, η προσπάθεια της κυβέρνησης ήταν να βγάλει τη χώρα από το μνημονιακό τέλμα με την κοινωνία όρθια. Αυτός συνεχίζει να είναι ο προσανατολισμός της και θα περίμενε κανείς να είναι ένας στόχος συσπειρωτικός των πολιτικών δυνάμεων. Δυστυχώς, είναι πασιφανές πλέον ότι σε αυτήν την προσπάθεια δεν υπάρχει η έστω κριτική -ή ακόμα και επικριτική- στήριξη σημαντικής μερίδας της αντιπολίτευσης, η οποία έχει συνειδητά τοποθετηθεί απέναντί μας, φορώντας τη φανέλα των πιο σκληρών κύκλων των δανειστών. Ας είναι… Όμως, η αιτίασή της είναι εντελώς ανακριβής. Θα όφειλαν να γνωρίζουν ότι οι μηχανισμοί υπολογισμού του πλεονάσματος που χρησιμοποιεί η Eurostat είναι έτσι σχεδιασμένοι, ώστε να λαμβάνουν υπόψη και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου. Το πλεόνασμα δεν οφείλεται, επομένως, σε καμία στάση πληρωμών του κράτους αλλά στην ορθολογικότερη διαχείριση του δημόσιου ταμείου, στον περιορισμό της κατασπατάλησης και της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος και πάνω απ΄ όλα στις υπέρογκες θυσίες του ελληνικού λαού, τις οποίες κανείς δεν δικαιούται να υποτιμά. Η αντιπολίτευση τα γνωρίζει όλα αυτά αλλά σιωπά γιατί το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να επανέλθει, πάση θυσία, στην εξουσία. Και για να πετύχει το στόχο της χρησιμοποιεί, απολύτως συνειδητά, κάθε ψέμα και προβαίνει σε κάθε είδους συμμαχίες -εντός και εκτός Ελλάδας- αρκεί αυτό να της αποφέρει κομματικά οφέλη.
Ερ. Εξεταστικές επιτροπές. Άλλο ένα θέμα που απομακρύνει το πολιτικό σύστημα αντί να το ενώνει σε ένα κοινό σκοπό. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι τις χρησιμοποιεί ως επικοινωνιακό τέχνασμα. Από την άλλη, ποια είναι η αξία τους στην περίπτωση που δεν οδηγείται κανείς στη δικαιοσύνη;
Απ. Τίποτα δεν είναι περισσότερο ανακριβές από αυτήν την κατηγορία της αντιπολίτευσης. Οι εξεταστικές επιτροπές είναι η τήρηση της δέσμευσης που είχε αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στον ελληνικό λαό να φέρει στο φως τις βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν τη χώρα στη μεγαλύτερη κρίση της πρόσφατης ιστορίας της. Η εξεταστική για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και των κομμάτων αποκάλυψε το τρίγωνο της διαπλοκής ανάμεσα στο παλιό πολιτικό κατεστημένο -που επιδιώκει με κάθε μέσο την παλινόρθωσή του-, ένα εξαιρετικά προβληματικό τραπεζικό σύστημα και σε μεγάλη μερίδα των κυρίαρχων ΜΜΕ. Το πόρισμα της Επιτροπής έχει σταλεί στη Δικαιοσύνη, είναι πλήρες στοιχείων εναντίον συγκεκριμένων ατόμων και αυτό που αναμένεται τώρα είναι οι εισαγγελείς και οι δικαστές να κάνουν -χωρίς χρονοτριβή- τη δουλειά τους. Η προκαταρκτική εξέταση για τα σκάνδαλα των αμυντικών εξοπλισμών και η εξεταστική για την κατασπατάληση πόρων στην Υγεία, θα ρίξουν φως στο απίστευτο πάρτι δισεκατομμυρίων που συνέβαλε σε πολύ μεγάλο βαθμό στο να έρθει η χώρα ενώπιον της χρεοκοπίας, την ίδια στιγμή που κάποιοι -συγκεκριμένοι-θησαύριζαν. Έχει δικαίωμα ο ελληνικός λαός να μάθει τους λόγους για τους οποίους φτάσαμε ως εδώ. Και η αντιπολίτευση, αν ήταν ειλικρινά υπέρ της διαφάνειας στον πολιτικό βίο, θα έπρεπε να είναι πρόθυμη να συνεργαστεί μαζί μας σε αυτό. Δεν είναι όμως, γιατί έχει τόσα πολλά να κρύψει. Ήδη -και παράλληλα με τις έρευνες που θα διεξάγουν οι δύο αυτές Επιτροπές- διερευνώνται δικαστικά πτυχές των σκανδάλων καθώς έχει προκύψει άφθονο υλικό. Ο ελληνικός λαός δικαιούται να ζητά την τιμωρία όσων καταλήστεψαν δημόσιο χρήμα καθώς και την επιστροφή των κλεμμένων. Θέλω να πιστεύω πως η Δικαιοσύνη θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και παρά την… αγωνία εκπροσώπων ομάδων ισχυρών συμφερόντων, θα αξιολογήσει το άφθονο υλικό που ήδη έχει προκύψει και θα προκύψει στο μέλλον, ώστε να διερευνήσει και να αποδώσει τυχόν ποινικές ευθύνες.
Ερ. Μπορεί οι διαπραγματεύσεις να απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της επικαιρότητας, ωστόσο η προσφυγική κρίση δεν έχει εκτονωθεί. Δυστυχώς μόλις λίγες μέρες πριν ένα ακόμα τραγικό ναυάγιο με 16 νεκρούς ήρθε να μας το θυμίσει. Πού βρισκόμαστε κυρία Καββαδία;
Απ. Πριν λίγες μέρες ρώτησα, στο Στρασβούργο, τον επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κ. Μούιζνιεκς -κατά την παρουσίαση της έκθεσης πεπραγμένων του για το 2016- τι είδους αξιοπιστία μπορεί να έχει μια Ευρώπη ανίκανη να διαχειριστεί την ανθρωπιστική κρίση του προσφυγικού με βάση τις ίδιες τις αξίες της. Συμφώνησε μαζί μου ότι η ευρωπαϊκή απάντηση στο προσφυγικό υπήρξε ως τώρα τελείως ανεπαρκής. Πρέπει να συνεχίσουμε να πιέζουμε για την πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης. Πρέπει να πιεστούν τα κράτη- μέλη που στέκονται εμπόδιο σε αυτό να σεβαστούν τις αποφάσεις της ΕΕ. Πρέπει να απορρίψουμε οριστικά τη λογική της Ευρώπης- φρουρίου που κοστίζει τόσο ακριβά σε ζωές. Όπως φάνηκε και από την απάντηση του επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον αγώνα. Όσο, όμως, δεν δρομολογούνται αλλαγές στην Ευρώπη, όσο παρατείνεται η εμπόλεμη κατάσταση στη Συρία και αλλού, τα πράγματα θα εξακολουθούν να είναι πολύ δύσκολα.
Ερ. Το προηγούμενο διάστημα και με αιχμή το δημοψήφισμα στην Τουρκία εκφράστηκαν φόβοι ότι η γείτονα θα εγκαταλείψει τη συμφωνία με την ΕΕ, ωστόσο δεν είδαμε να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν παρόλα αυτά παραμένει ορατός ο κίνδυνος η Τουρκία να την ακυρώσει στην πράξη;
Απ. Στην ιδιαιτέρως ρευστή πολιτική κατάσταση που βιώνει αυτή τη στιγμή η γειτονική μας χώρα, δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς το ενδεχόμενο μιας τέτοιας αντίδρασης αν και πράγματι, ως τώρα, η Τουρκία δεν έχει προβεί σε κάτι τέτοιο. Ωστόσο, η μη τήρηση τής -ούτως ή άλλως προβληματικής και δύσκολης- συμφωνίας με την ΕΕ, δεν θα ήταν προς το συμφέρον της ίδιας της Τουρκίας. Εμείς από την πλευρά μας πρέπει να κάνουμε δυο πράγματα και νομίζω πως τα κάνουμε σωστά: πρώτον, να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο, προσφέροντας -παρά τις αδυναμίες και τις δυσκολίες- τη στοιχειώδη ανθρωπιστική βοήθεια που απαιτούν οι συνθήκες καθώς και καταφύγιο στους πρόσφυγες που βρίσκονται στη χώρα μας, και δεύτερον, να συνεχίσουμε να πιέζουμε για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική για το προσφυγικό και για την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων απέναντί μας, όπως εμείς τηρούμε τις δικές μας.
Ερ. Η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι και αντιμέτωπη με πάρα πολλές προκλήσεις. Ποια θεωρείτε τη σημαντικότερη πρόκληση για την υπόσταση της Ένωσης;
Απ. Το μεγαλύτερο, αληθινά υπαρξιακό πρόβλημα, που αντιμετωπίζει η ΕΕ είναι χωρίς αμφιβολία η αποτυχία της να δώσει πειστικές απαντήσεις στις βαθιές αγωνίες των Ευρωπαίων πολιτών στην εποχή μας. Μακριά από το να είναι ένας κινητήρας οικονομικής ευημερίας και κοινωνικής συνοχής, η ΕΕ εμφανίζεται στις μέρες μας ως δύναμη επιβολής του νεοφιλελεύθερου δόγματος και αποδόμησης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε το, πανταχού παρόν, δημοκρατικό έλλειμμα της ΕΕ, η οποία έχει εντυπωθεί (και όχι άδικα) στη συνείδηση του μέσου Ευρωπαίου ως ένας βραδυκίνητος τεχνοκρατικός οργανισμός, ως μια κλειστή λέσχη ολιγαρχικού τύπου, όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται από εξωθεσμικά διευθυντήρια, μακριά από τους πολίτες, πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς λογοδοσία και διαφάνεια και με την αποφασιστική επιρροή ομάδων πίεσης και οικονομικών συμφερόντων. Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά και το γεγονός ότι στην ΕΕ ήδη λειτουργούν παράλληλες ή επάλληλες επιμέρους ομαδοποιήσεις κρατών και ότι επικρατεί η διάκριση των κρατών-μελών σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας (ή σε κράτη του πυρήνα και της περιφέρειας), τη διευρυνόμενη απόκλιση ανάμεσα σε πλούσια και φτωχά κράτη μέλη και τη διαίρεση ανάμεσα στα ισχυρά κράτη-μέλη που επιβάλλουν τη θέλησή τους και στα αδύναμα που υφίστανται τις συνέπειες αυτής της επιβολής, η εικόνα που προκύπτει δεν είναι διόλου ευοίωνη.
Ερ. Σκληρό Brexit και φραγή στην ελεύθερη μετακίνηση Ευρωπαίων πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο, προαναγγέλλει η Μέι. Πόσο τροφοδοτείται ο ευρωσκεπτικισμός με τέτοιες ενέργειες;
Απ. Η απάντηση στο ερώτημα δεν μπορεί να δοθεί αν δεν αποσαφηνιστεί η σκοπιά από την οποία διατυπώνεται και ασκείται η κριτική στην Ευρώπη. Υπάρχει, αναμφίβολα, μια στάση έντονου προβληματισμού και απόρριψης της πορείας που έχει πάρει το ευρωπαϊκό εγχείρημα, ιδίως μέσα από τη θεσμική έκφραση της ΕΕ, καθώς και των πολιτικών της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας που είναι τελικά αυτές που τρέφουν τον πραγματικό αντιευρωπαϊσμό. Αυτή, όμως, η κριτική δεν μπορεί και δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον αντιευρωπαϊσμό, δηλαδή με την κάθετη απόρριψη της ίδιας της ευρωπαϊκής Ιδέας. Το ακριβώς αντίθετο. Αντί, λοιπόν, να καταφεύγουμε σε εύκολες και εύπεπτες εξηγήσεις για γεγονότα όπως το Brexit, νομίζω πως οφείλουμε να αναζητήσουμε τις βαθύτερες αιτίες που οδηγούν όλο και περισσότερους Ευρωπαίους στην απόρριψη της Ενωμένης Ευρώπης και, σε πολλές περιπτώσεις, στην εθνικιστική ή ξενόφοβη περιχαράκωση. Αιτίες τις οποίες, προφανώς, οφείλουμε να αντιπαλέψουμε σε πολιτικό, ιδεολογικό, κοινωνικό και, για εμάς στη Αριστερά, κινηματικό επίπεδο. Οι κοινωνικοί αποκλεισμοί, η αδικία, οι χαοτικές εισοδηματικές ανισότητες, η εργασιακή ανασφάλεια, οι ελλείψεις στη δημόσια παιδεία και τη δημόσια υγεία, όλα αυτά είναι το πρόσφορο έδαφος στο οποίο τελικά καλλιεργείται ο εθνικισμός και η ξενοφοβία. Και η εμφανής περιφρόνηση των λεγόμενων ελίτ για οτιδήποτε έχει τον χαρακτήρα του μαζικού και λαϊκού, το μόνο που κάνει είναι να χειροτερεύει την κατάσταση.
Ερ. Η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σκληρό δίλημμα ακούει στα ονόματα Μακρόν- Λεπέν. Από τη μία νεοφιλελεύθερες πολιτικές και από την άλλη λαϊκισμός περιχαράκωση και εθνικισμός. Τι σηματοδοτεί για την Ευρώπη η μία ή η άλλη επιλογή;
Απ. Το γεγονός ότι στη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της ευρωζώνης -και παραδοσιακό κινητήρα της ευρωπαϊκής ενοποίησης- τη Γαλλία, είμαστε αντιμέτωποι με το δίλημμα ανάμεσα στον φασισμό και στον νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι υπεύθυνος για την άνοδο του φασισμού, συνιστά από μόνο του μια μεγάλη ευρωπαϊκή αποτυχία. Από εκεί και πέρα, για εμάς στην Αριστερά δεν υπάρχει στην πραγματικότητα δίλημμα. Σε κάθε περίπτωση, και χωρίς καμία επιφύλαξη, λέμε οπωσδήποτε όχι στον φασισμό, όχι στην ακροδεξιά. Το κάνουμε όμως με τα μάτια ανοιχτά, γνωρίζοντας ότι μια προεδρία Μακρόν δεν είναι λύση και ότι, εάν ο τελευταίος δεν υποχρεωθεί από τη γαλλική κοινωνία να απομακρυνθεί ριζικά από το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμά του, μεσοπρόθεσμα θα φέρει τη Γαλλία και την Ευρώπη αρκετά βήματα πιο κοντά στο πλήρες αδιέξοδο. Όσο για το ενδεχόμενο μιας νίκης της ακροδεξιάς στη Γαλλία, αυτό είναι απλά αδιανόητο. Και μόνο που το συζητάμε όμως, δεν είναι κι αυτό ενδεικτικό της βαθιάς πολιτικής παρακμής στην οποία έχει περιπέσει η Ευρώπη;
Ερ. Πώς κρίνετε τη στάση του Μελανσόν μετά τον α΄ γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία και για ποιους λόγους εκτιμάτε ότι δεν ζήτησε την καταψήφιση της Λεπέν;
Απ. Δεν θα έφτανα στο σημείο να πω ότι ο Μελανσόν δεν κάλεσε σε καταψήφιση της Λεπέν. Νομίζω ότι ήταν σαφής στη βασική αρχή ότι κανείς ψηφοφόρος του, και για κανέναν λόγο, δεν πρέπει να στραφεί προς τη Λεπέν στον β’ γύρο. Αυτό που δεν έκανε ο Μελανσόν ήταν να δώσει “γραμμή” ψήφου υπέρ του Μακρόν. Η στάση του αυτή μπορεί να κριθεί αρνητικά από πολλούς. Ωστόσο, νομίζω ότι μπορούμε να την εξηγήσουμε μέσα από το πρίσμα μιας θεώρησης που, χωρίς να εξισώνει τον φασισμό με τον νεοφιλελευθερισμό, αντιλαμβάνεται ότι οι πολιτικές του δεύτερου τροφοδοτούν τον πρώτο και επιδιώκει τη δημιουργία ενός λαϊκού αναχώματος έναντι και των δύο.
Ερ. Με την ακροδεξιά να δρέπει τους καρπούς της δυσαρέσκειας των πολιτών πόσο μακριά μπορεί να πάει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Είμαστε πιο κοντά στη διάλυση ή στην ενοποίηση;
Απ. Οφείλουμε να έχουμε συναίσθηση της πραγματικότητας. Και η ωμή πραγματικότητα είναι πως η Ευρώπη είναι πολύ πιο κοντά στη διάλυση παρά στην ενοποίηση. Μικρή σημασία έχει εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαλυθεί επισήμως ή εάν θα συνεχίσει να υπάρχει τυπικά, ως απλό κέλυφος χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, πλήρως απαξιωμένη στη συνείδηση των πολιτών που θα προσέρχονται με όλο και μικρότερα ποσοστά στις ευρωεκλογές, αποστρεφόμενοι μια ΕΕ που τους είναι ξένη και απόμακρη, αν όχι εχθρική. Κρατώντας, λοιπόν, ζωντανό το όραμα μιας γνήσιας πολιτικής ένωσης ομοσπονδιακού τύπου, οφείλουμε -χωρίς αγκυλώσεις και με ρεαλισμό- να αναζητήσουμε εναλλακτικές μορφές ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με κοινές θεμελιώδεις αρχές και κοινούς κανόνες για όλους. Μορφές ολοκλήρωσης που θα εγγυώνται την ισοτιμία μεταξύ των κρατών-μελών, χωρίς να επιβάλουν τη μονολιθική ομοιομορφία σε όλα. Από αυτήν την άποψη, το Συμβούλιο της Ευρώπης θα ήταν ένας ιδανικός υποψήφιος για τη θεσμική έκφραση ενός τέτοιου εναλλακτικού συστήματος, με τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις στη δομή και τη λειτουργία του.
Ερ. Πώς βλέπετε το μέλλον της Τουρκίας στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων; Με δεδομένο ότι και ο Ταγίπ Ερντογάν πλέον φαίνεται να μη το θέτει στις άμεσες προτεραιότητές του.
Απ. Τη νύχτα του τουρκικού δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου με εντυπωσίασε μια αναφορά στο ενδεχόμενο ακόμα και να καταργηθεί η θέση του Τούρκου υπουργού αρμόδιου για τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Σίγουρα, η ένταξη στην ΕΕ είναι πολύ χαμηλά στις προτεραιότητες του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος ολοφάνερα έχει χαράξει μια πορεία απόκλισης από την Ευρώπη. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να έχει λόγο και ρόλο υπέρ του τουρκικού λαού και υπέρ της τουρκικής δημοκρατίας. Για παράδειγμα, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης αποφάσισε, στην τελευταία της Σύνοδο, να θέσει εκ νέου την Τουρκία σε καθεστώς παρακολούθησης, μια κίνηση την οποία η τουρκική πλευρά προσπάθησε εντατικά να αποτρέψει. Εμείς μένουμε πιστοί στην αρχή της συμμετοχής και θέλουμε την Τουρκία πλήρες και ισότιμο μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Πιστεύουμε ότι εκεί είναι η θέση της. Εναπόκειται, όμως, στην ίδια την Τουρκία να επιλέξει αν το θέλει και η ίδια, κάτι που συνεπάγεται τήρηση των αρχών και των κανόνων που πρέπει να ισχύουν για όλους.
Ερ. Η χώρα μας έχει βαθύ ευρωπαϊκό προσανατολισμό και αυτό έχει ειπωθεί πολλάκις και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πάντα στη βάση της Ευρώπης των λαών. Είστε αισιόδοξη ότι μπορούμε να βαδίσουμε σε αυτή την πορεία; Η Ευρώπη δηλαδή να ξαναβαδίσει στον δρόμο των ιδρυτικών της αξιών;
Απ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Στρασβούργο -όπου μίλησε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης-, έδειξε για μία ακόμα φορά ότι παραμένει ένας ένθερμος ευρωπαϊστής, χωρίς, όμως, να κλείνει τα μάτια μπροστά στη σοβαρή κρίση των ανθρωπιστικών αξιών πάνω στις οποίες επιχειρήθηκε, αρχικά, να θεμελιωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και στη δραματική απόκλιση που εμφανίζει η σημερινή Ευρώπη από αυτές. Όσο για το αν μπορεί να είναι κανείς αισιόδοξος, θα έλεγα πως δεν είναι τόσο θέμα αισιοδοξίας, όσο αποφασιστικότητας. Διότι, ακόμα και αν η σημερινή κατάσταση της Ευρώπης αντικειμενικά δεν μπορεί να εμπνεύσει καμία αισιοδοξία, όσοι επιθυμούμε την ειρηνική συνύπαρξη και τη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών και λαών εντός ενός κοινού πλαισίου κανόνων και θεσμών, έχουμε χρέος να συνεχίσουμε τον αγώνα για την Ευρώπη της δημοκρατίας, της ισότητας, της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης με την ίδια ένταση, ως παρακαταθήκη για ένα καλύτερο μέλλον και ως ανάχωμα στο ξύπνημα των εφιαλτών του ευρωπαϊκού παρελθόντος.
Ερ. Στη σκιά των επεισοδίων στα Σκόπια, εκτιμάτε ότι υπάρχει κίνδυνος αποσταθεροποίησης και πώς θα μπορέσει να παρέμβει η ΕΕ;
Απ. Δυστυχώς, για μια ακόμα φορά, οι εθνικισμοί επανέρχονται στο προσκήνιο. Ασφαλώς, ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης είναι περισσότερο από υπαρκτός, όπως και το ενδεχόμενο να επεκταθεί η αστάθεια και πέρα από την ΠΓΔΜ, στην Αλβανία, τη Σερβία ή το Κόσσοβο. Και αυτό που εντυπωσιάζει είναι η αδυναμία της ΕΕ να επιδείξει γρήγορα αντανακλαστικά και σε αυτήν την περίπτωση. Για να δώσω ένα παράδειγμα: ίσως θα ήταν χρησιμότερο για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη αν το Ευρωκοινοβούλιο ασχολείτο λίγο περισσότερο με την κατάσταση στα Βαλκάνια και με το πώς μπορεί να παρέμβει υπέρ της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης των κρατών της περιοχής και λιγότερο με τη … Βενεζουέλα. Όπως φάνηκε, όμως, από το κλείσιμο της «βαλκανικής οδού», η ΕΕ βλέπει τα Βαλκάνια ως ένα χρήσι ιόμο φράγμα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά λίγο ενδιαφέρεται για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της περιοχής.
Πηγή: Left από ΑΠΕ-ΜΠΕ
