Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης
Δεδομένου ότι το ευρωπαϊκό ζήτημα βρίσκεται περισσότερο από ποτέ στο επίκεντρο των συζητήσεων, να μιλήσουμε για τις εξελίξεις στην Ευρώπη.
Η κρίση νομιμοποίησης της ΕΕ δεν οφείλεται μόνο στην παρεμβατικότητα της, ή στις υπερβολικά γκρίζες εξουσίες των Βρυξελλών. Οφείλεται και στην έλλειψη θετικών αποτελεσμάτων, κυρίως στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα, καθώς και στην έλλειψη και κακή χρήση κοινών εργαλείων και διαδικασιών, που να διευκολύνουν αμοιβαίες δεσμεύσεις μεταξύ των κρατών, αντί να ενθαρρύνουν μια καταστροφική ιδεολογία, να στηρίζουν τη λιτότητα ενάντια στις δημόσιες δαπάνες, να πιέζουν προς την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική απορρύθμιση και να κάνουν την κατάσταση των ασθενέστερων χωρών πολύ χειρότερη. Αν δεν ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια, και συγχρόνως αν δεν εστιάσουμε σε μια ριζική αλλαγή στις οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές της ΕΕ, στη αύξηση του προϋπολογισμού, στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην εξάλειψη της απαίτησης ομοφωνίας στο Ευρωκοινοβούλιο και στην εξισορρόπηση των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενάντια στις εθνικές κυβερνήσεις, δεν θα βγούμε από το σημερινό αδιέξοδο. Τίποτα δεν έχει χαθεί ακόμη. Αν οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης ενωθούν με την κοινωνία των πολιτών και πιέσουν για μια πιο δίκαιη και πιο πράσινη Ευρώπη, που να βασίζεται στην αλληλεγγύη, μπορούμε να επαναρυθμίσουμε τη σημερινή ΕΕ.
Με τις πολιτικές της λιτότητας να συνεχίζονται, πώς βλέπετε το μέλλον της Ιταλίας στην ευρωζώνη;
Η ΕΕ και η Μέρκελ δεν είναι ένοχοι για το τεράστιο επίπεδο του ιταλικού χρέους, που είναι το αποτέλεσμα των μεγάλων και ανεύθυνων δαπανών και της κακής διακυβέρνησης. Φυσικά, η λιτότητα δεν βοήθησε. Για την Ιταλία είναι υποχρεωτικό να επανεξετάσουμε την επενδυτική της πολιτική, που δεν είναι καινοτόμος, δεν έχει στρατηγική, και συνεχίζει να επικεντρώνεται στην παροχή βοήθειας προς τους «φίλους», ακόμα και αν αυτοί ρυπαίνουν. Η ιδέα για μια «βιομηχανία 4.0» περιορίζεται στη μείωση του κόστους για κάθε επιχείρηση, μετά τη λεγόμενη «τεχνολογική ουδετερότητα», σύμφωνα με την οποία όλοι οι βιομηχανικοί τομείς πρέπει να υποστηριχτούν, και κυρίως οι μεγάλοι, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δεν είναι παραγωγικοί και ρυπαίνουν περισσότερο. Είναι θεμελιώδες να αλλάξει ριζικά αυτή η προοπτική και να επενδύσουμε σε αυτό που αποκαλώ «Πράσινο New Deal», στον οικολογικό μετασχηματισμό του οικονομικού μας μοντέλου. Αποτελεί αναγκαιότητα να σταματήσει η κερδοσκοπική χρηματοδότηση, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα σε ορισμένους τομείς, με στόχο να τεθεί ένα τέλος στη σπατάλη ενέργειας και στις επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων, να βάλουμε στον πυρήνα της πολιτικής μας την ποιότητα ζωής και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της ρύπανσης. Οι ενδιαφερόμενοι τομείς (βιομηχανία, γεωργία, μεταποίηση, τουρισμός) θα ωφεληθούν πάρα πολύ από αυτόν το μετασχηματισμό, ο οποίος θα προωθήσει την πράσινη απασχόληση. Η Ιταλία είναι η δεύτερη βιομηχανική κατασκευάστρια και η δεύτερη μεγαλύτερη πράσινη οικονομία στην Ευρώπη μετά τη Γερμανία. Είναι ηγέτιδα στην κυκλική οικονομία και η πρώτη χώρα στον κόσμο για την ηλιακή ενέργεια στο εθνικό μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι τρελό ότι δεν επενδύουμε σημαντικά σε αυτούς τους τομείς για να βγούμε από την κρίση και να αντιμετωπίσουμε την τεράστια ανεργία.
Ούτε λιτότητα, ούτε εθνικισμός
Να επικεντρωθούμε και στην ίδια την Ευρώπη.
Ο Γιούνκερ δημοσίευσε πρόσφατα τη «Λευκή Βίβλο» για το μέλλον της Ευρώπης, που προβλέπει πέντε σενάρια, αλλά δεν δείχνει την προτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε κάποιο από αυτά. Στα σενάρια αυτά υπάρχει η δυνατότητα ακόμη και για αποσυναρμολόγηση πολλών από τα επιτεύγματα της ΕΕ. Αυτό είναι απαράδεκτο. Σήμερα που συμπληρώνονται 60 χρόνια από τη Συνθήκη της Ρώμης, η Ιταλία πρέπει με αποφασιστικότητα να διαδραματίσει έναν πρωταρχικό ρόλο στην υπεράσπιση μιας ισχυρότερης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Κάθε επιλογή για μια έξοδο από την ευρωζώνη, ή οποιαδήποτε απονομιμοποίηση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ (όπως υποστηρίζεται από ανθρώπους όπως η Λεπέν, ο Σαλβίνι, ο Βίλντερς), θα κάνει την κάθε χώρα ασήμαντη μέσα σε μια σφαιρική σκηνή και θα την καταστήσει αδύναμη να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις της εποχής μας. Πρέπει να ανοίξει αυτή η συζήτηση στην Ιταλία: δεν μπορούμε να δεχτούμε τη λιτότητα που έρχεται από τις Βρυξέλλες, αλλά συγχρόνως πρέπει να επισημάνουμε τις διαφορές μας με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και τις εθνικιστικές φωνές.
Τι προτείνει σήμερα το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα ως μια κοινή στρατηγική για την Ευρώπη;
Η ΕΕ ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα έργο ειρήνης, που ξεπερνά τα σύνορα και τον εθνικισμό, και ενισχύει την προσέγγιση των ανθρώπων. Αλλά τα τελευταία χρόνια, έχει χάσει τη δυνατότητα προστασίας πολλών πολιτών της από την εξαθλίωση και την επισφάλεια. Όπως και την απόδειξη ότι οι δημόσιες πολιτικές της μπορούν να εγγυηθούν το γενικό συμφέρον και την ικανότητα λήψης θετικών αποφάσεων σε σημαντικά θέματα, όπως η μετανάστευση και η ασφάλεια. Πιστεύουμε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να επαναρυθμιστεί και να επικεντρωθεί ιδιαίτερα στον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας ενάντια στις απειλές της κλιματικής αλλαγής, να δώσει βάση την ενεργειακή αποδοτικότητα, και να αναπτύξει μια βαθύτερη συνεργασία στην εξωτερική πολιτική. Επίσης, να αγωνιστεί ενάντια στη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή, να ακολουθήσει μια πιο προοδευτική στάση για τους πρόσφυγες και τη μεταναστευτική πολιτική, να εφαρμόσει ένα ανθρώπινο και αποτελεσματικό σύστημα επανεγκατάστασης και να ενισχύσει τις πολιτικές αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων. Τέλος, είναι σημαντικό ότι έχουμε ανοίξει μια συζήτηση σχετικά με την ποιότητα της δημοκρατίας μας, που αντιμετωπίζει τα ζητήματα της πολιτικής χρηματοδότησης και της διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, καθώς και του ρόλου των ΜΜΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η άνοδος του δεξιού εξτρεμισμού μέσα και έξω από την Ευρώπη.
Η συνεργασία με την Αριστερά
Στο ευρωκοινοβούλιο καταψηφίσατε την CETA. Δεδομένου ότι η CETA πρέπει να επικυρωθεί και από τα εθνικά κοινοβούλια, πώς σκέφτεστε να αντιδράσετε από εδώ και μετά, ενάντια στην εφαρμογή της;
Κάθε χώρα δίνει τώρα τη δική της μάχη. Στην Ελλάδα έχουμε μια πολύ ισχυρή εναντίωση στην CETA και στην ΤΤΙΡ, και έχουμε κάνει εκστρατεία για αρκετό καιρό. Αν και οι κοινωνίες δεν γνωρίζουν πραγματικά τι σημαίνουν αυτές οι συμφωνίες, στην Ελλάδα αισθάνομαι ότι πολλοί ξέρουν πως, όπως και το μνημόνιο, θα έχουν πολύ άσχημες επιπτώσεις. Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ένα πειραματόζωο, και όπως δείχνει η τρέχουσα κατάσταση αυτό είναι καταστροφικό για την οικονομία, τους εργαζόμενους, και τη δημοκρατία.
Πώς βλέπετε τη σχέση μεταξύ των πράσινων κομμάτων και της αριστεράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και πως θεωρείτε ότι μπορεί να εμπλουτιστεί;
Αυτό εξαρτάται από τα ίδια τα κόμματα, τις χώρες, και τους εκλογικούς νόμους. Σε γενικές γραμμές, πιστεύω ότι δεν είναι όλα τα αριστερά κόμματα αρκετά πράσινα και αρκετά ευρωπαϊκά. Η συζήτηση για την Ευρώπη και για το είδος της οικονομικής ανάπτυξης που θέλουμε να δούμε, παραμένουν ακόμη ανοικτά ζητήματα μεταξύ μας. Οι Πράσινοι έχουμε μια μικρότερη ιδεολογική κληρονομιά, είμαστε ρεαλιστές και λιγότερο συνδεδεμένοι με μια «αριστερή ταυτότητα». Στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα προσπαθεί να παίξει έναν πολιτικό ρόλο για την οικοδόμηση ενός αληθινού υπερεθνικού χώρου με δύναμη και δημοκρατία. Είχαμε πραγματικές δυσκολίες στο να κατανοήσουν τμήματα της αριστεράς και οι κυβερνήσεις ότι αυτό που είναι πράσινο δεν είναι μόνο για τους πλούσιους. Αυτή είναι μια συντηρητική αντίληψη. Αλλά συνολικά, πολλά πράσινα κόμματα συνεργάζονται σε εθνικό επίπεδο με αριστερά κόμματα, και στο ευρωκοινοβούλιο υπάρχει μια ενδιαφέρουσα συζήτηση που συνεχίζεται και πολλές φορές ψηφίζουμε μαζί.
Το «Πράσινο New Deal»
Πώς μπορεί σήμερα το αίτημα για περιβαλλοντική δικαιοσύνη να συνδυαστεί με το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη;
Η περιβαλλοντική κρίση και η κοινωνική αδικία είναι συνδεδεμένες. Είναι συνήθως οι φτωχότερες περιοχές που υποφέρουν περισσότερο από τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Για να το θέσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει με αρνητικό τρόπο πιο πολύ τις χώρες της Μεσογείου από τις Βόρειες, και οι χώρες με τη λιγότερη βιομηχανία και τις λιγότερες εκπομπές αεριών θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες. Για να έχουμε κοινωνική δικαιοσύνη πρέπει να έχουμε και περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Το «Πράσινο New Deal» είναι μια αναγκαία και θετική απάντηση, γιατί συνδυάζει τις θέσεις εργασίας και την οικονομική δραστηριότητα με φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές. Έχουμε τις ιδέες και την ενέργεια. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η δύναμη για να συγκεντρώσουμε αρκετή συναίνεση γύρω από μια ατζέντα της αλλαγής, και να δώσουμε την εμπιστοσύνη και την ελπίδα ότι θα είναι εφικτό να εφαρμοστεί.
Πηγή: Η Εποχή
