Η «Εποχή» συμμετέχοντας στη συζήτηση για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την εκλογική ήττα και την πτώση των ποσοστών του, για τα νέα προτάγματα και την ανάδειξη νέας ηγεσίας, θέτει τρία κοινά ερωτήματα. Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος απαντά
1. Έχετε δίκιο, πράγματι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε δύσκολη θέση, η ήττα στις εκλογές ήταν συντριπτική και η παραίτηση του Αλέξη υποχρεώνει σε γρήγορες αποφάσεις. Με αυτή την έννοια, δεν υπάρχει ο χρόνος για ένα βαθύτερο αναστοχασμό, για το τι πήγε λάθος. Φαντάζομαι ότι στο έκτακτο συνέδριο του Νοεμβρίου θα έχουμε τον χρόνο και την ωριμότητα να τα συζητήσουμε όλα. Αν και μια πρώτη γεύση θα πάρουμε στην Κεντρική Επιτροπή, την επόμενη βδομάδα. Όσον αφορά το θέμα της ενότητας του κόμματος, θεωρώ ότι ένα μεγάλο τμήμα των στελεχών μας και ιδιαίτερα η νέα γενιά, έχουν την ποιότητα να κατανοούν την κρισιμότητα των εποχών, λίγοι είναι εκείνοι που βάζουν πάνω από όλα τις προσωπικές ή τις τασικές φιλοδοξίες. Βέβαια, «η εσωκομματική κουζίνα», το αγαπημένο θέμα των μίντια, φτιάχνει και την απαραίτητη «εξέδρα»… Στην πράξη όμως, δηλαδή στην κοινωνική πραγματικότητα, το κρίσιμο πολιτικό ζήτημα είναι τι λες και πώς θα τα καταφέρεις, με άλλα λόγια το πρόγραμμα και το πολιτικό σου σχέδιο και κυρίως η αξιοπιστία σου, ότι αυτά που λες θέλεις και μπορείς να τα υλοποιήσεις.
2. Νομίζω ότι η απώλεια του κοινωνικού πλεονεκτήματος ήταν καθοριστική στις εκλογικές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Οι απώλειες στις πιο λαϊκές συνοικίες, κυρίως της Αττικής, σε ποσοστό μεγαλύτερο του εθνικού ποσοστού δείχνει το μέγεθος του προβλήματος. Οι απώλειες στη Β’ Πειραιώς, στον Δυτικό Τομέα, στη Δυτική Αττική είναι ενδεικτικές. Όπως χαρακτηριστική είναι η υποχώρηση στους μισθωτούς του δημόσιου τομέα, στους άνεργους, τους νέους, σε κοινωνικές ομάδες δηλαδή που ήταν κοντά του. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εκτιμούσε ότι, με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα του 2019 (31,5%) τους είχε στο τσεπάκι, έτσι έδωσε όλη την προσοχή της στα μεσαία στρώματα, στο μετριοπαθές πολιτικά κέντρο. Μια αποδεδειγμένα λανθασμένη επιλογή, συμβατή όμως με την προσπάθεια μετατόπισης του ΣΥΡΙΖΑ στην Κεντροαριστερά και τη Σοσιαλδημοκρατία. Η αποχή κέρδισε κατά κράτος. Ταυτόχρονα το συγκεντρωτικό κόμμα, το αρχηγικό κόμμα, το κόμμα που δεν διαβουλεύεται με την κοινωνία έδειξε τα όρια του. Κατέρρευσε!
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν κατάλαβε ποτέ τη συγκυρία, τα συναισθήματα, τους φόβους και τις προσδοκίες του κόσμου, χαμηλές είναι η αλήθεια. Δεν κατανόησε την κούραση του κόσμου μετά από τις διαδοχικές κρίσεις, την οικονομική, την πανδημία, την ενεργειακή, τον πληθωρισμό της απληστίας. Ότι ο θυμός της προηγούμενης περιόδου αντικαταστάθηκε από τον φόβο και την ανασφάλεια. Ότι τα 50 δισ. σε επιδόματα που έδωσε η κυβέρνηση της ΝΔ, καθησύχαζε πολλούς και ταυτόχρονα εγγυόταν στις μεγάλες επιχειρήσεις ότι δεν θα ενοχλήσει τους μηχανισμούς των «ουρανοκατέβατων κερδών».
Γιατί δεν πήρε μυρωδιά η ηγεσία από τις πρόσφατες κοινωνικές διαθεσιμότητες; Θα σας διηγηθώ μια προσωπική εμπειρία προς επίρρωση των προηγουμένων: Συζητώντας με πολλά μέλη της Πολιτικής Γραμματείας, στην πρώτη εκλογή, όλοι διαφωνούσαν με τη «σκοτεινή» προεκλογική καμπάνια, τις παλινωδίες με την απλή αναλογική και τον παλαιοπασοκικό λόγο. Η ΠΓ δεν συνήλθε όμως ποτέ για να συζητηθούν αυτά και όταν συνήλθε εκ των υστέρων η ΚΕ, έπεσε σιωπητήριο. Ένα κόμμα, δηλαδή, που δεν διαλέγεται ούτε με τα μέλη και τα στελέχη του.
Στο ερώτημα σας για τις αιχμές του πολιτικού μας σχεδίου να τονισθεί ότι αφετηρία θα είναι τα βασικά, πρώτα απ’ όλα η κοινωνική γείωση, με προτεραιότητα τα συνδικάτα, τις επαγγελματικές ενώσεις, τον φοιτητικό συνδικαλισμό, την αυτοδιοίκηση. Ιδιαίτερα για την τελευταία, που δοκιμάζεται εκλογικά σε λίγους μήνες, έχουν γίνει ελάχιστα, γεγονός που εξηγεί για ποιους λόγους οι τοπικές κοινωνίες αδιαφορούν για τη δραστηριότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Τα αυτονόητα πεδία των ανισοτήτων, της αναδιανομής, του κοινωνικού κράτους, της προστασίας του περιβάλλοντος, του χωροταξικού σχεδιασμού της ψηφιακής μετάβασης και της ενεργειακής κρίσης, δεν είναι αρκετά. Οφείλουμε να παρεμβαίνουμε στο πεδίο των δικαιωμάτων, ακόμα και στα λιγότερο δημοφιλή πεδία, όπως το μεταναστευτικό και η μειονότητα της Θράκης, όπως κάναμε παραδειγματικά στις δεύτερες εκλογές. Το δύσκολο είναι η παρέμβαση στις πεποιθήσεις, στην ιδεολογία μεγάλων κοινωνικών κατηγοριών που γοητεύονται από την ακροδεξιά και από ανορθολογικές θεωρίες.
3. Το ζητούμενο είναι η σθεναρή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία, κρίνοντας από τις προγραμματικές της δηλώσεις, θα ακολουθήσει την ίδια πολιτική με την πρώτη τετραετία. Από αυτή τη σκοπιά κρίσιμο μέγεθος είναι η κοινή δράση της Αριστεράς, η υπέρβαση των ενδοαριστερών «εμφυλίων» που κάνουν το πολιτικό σύστημα ευτυχισμένο. Προκειμένου να προχωρήσει μια τέτοια συνεννόηση χρειάζεται να συνειδητοποιηθεί ότι σε αυτές τις εκλογές δεν νικήθηκε μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το σύνολο της Αριστεράς. Η αύξηση κατά δυόμιση μονάδες των ποσοστών του ΚΚΕ δεν διορθώνει την πραγματικότητα.
Χριστόφορος Παπαδόπουλος
Η ΕΠΟΧΗ
