Μόλις ένας χρόνος έχει περάσει από την ολοκλήρωση των επτάχρονων διαπραγματεύσεων και την κατοχύρωση της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου του Ειρηνικού (ΤΤΡ), η οποία αναμενόταν να είναι η τρίτη μεγαλύτερη περιφερειακή εμπορική συμφωνία της παγκόσμιας οικονομίας, μετά τη NAFTA και την ΕΕ. Ο Τραμπ την αποποιήθηκε από την πρώτη βδομάδα ανάληψης των καθηκόντων του και το πτώμα της πολυσυζητημένης ΤΡΡ αποτελεί πια ένα από τα πιο ισχυρά και αινιγματικά σύμβολα της πολιτικής που θα ακολουθήσει ο Τραμπ.
Ο αυστραλός πρωθυπουργός Μάλκολμ Τέρνμπουλ αρνείται να αποδεχτεί το θάνατο της ΤΡΡ, παρότι η πρότασή του για συνέχιση της συμφωνίας από τα εναπομείναντα 11 μέρη δεν βρίσκει υποστηρικτές. Όπως επεσήμανε και η Ιαπωνία η συμφωνία είναι «ανούσια», χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ. Ο Τέρνμπουλ πρότεινε στην Κίνα να αναλάβει τα ινία της συμφωνίας, όμως αυτή η πρόταση δεν μπορεί να ευσταθεί δεδομένων των εμπορικών συμφωνιών που δεσμεύουν τη χώρα. Φυσικά, η Κίνα θα μπορούσε να αναλάβει τα ινία μια νέας εμπορικής συμφωνίας του Ειρηνικού.
Ποια είναι η νέα κατεύθυνση;
Αυτό που διακυβεύεται με την αποκήρυξη της ΤΡΡ είναι η απώλεια κατεύθυνσης της παγκόσμιας οικονομίας. Εάν ο Τραμπ και το επιτελείο του δεν θέλουν την ΤΡΡ, η οποία παρέχει πολλά πλεονεκτήματα για τις ΗΠΑ, είναι απίθανο να εμπλακεί σε οποιαδήποτε άλλη περιφερειακή εμπορική συμφωνία. Χωρίς την ΤΡΡ, χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε μια νέα περιφερειακή εμπορική συμφωνία, ποια είναι η κατεύθυνση για τις οικονομικές συμφωνίες του Ειρηνικού; Είναι ένα κρίσιμο ερώτημα για τους 11 εναπομείναντες εταίρους της ΤΡΡ: Αυστραλία, Μπρουνέι, Καναδά, Χιλή, Ιαπωνία, Μαλαισία, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, Περού, Σιγκαπούρη και Βιετνάμ.
Μια απίθανη εξέλιξη είναι να επιστρέψουν οι ΗΠΑ στη Γενεύη και να προσπαθήσουν να αναβιώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και ο γύρος της Ντόχα, επεκτείνοντάς τον σε περισσότερες υπηρεσίες και επενδύσεις, όπως επίσης και αγαθά. Μια ακόμα κατεύθυνση, την οποία ήδη υιοθετεί ο Τραμπ, είναι να επιδιώξει διμερείς εμπορικές συμφωνίες. Αυτό επιτρέπει στις ΗΠΑ να επικεντρώσουν την οικονομική διαπραγμάτευση σε ένα μόνο εταίρο, όπως είναι η Κίνα ή το Μεξικό. Έτσι θα μπορούσε να οδηγήσει τις μεγάλες αυτές οικονομίες στην απόφαση πως είναι πιο απλό για αυτές να φέρουν τα εργοστάσιά τους στις ΗΠΑ.
Άλλα σενάρια
Εν τω μεταξύ, ο Ειρηνικός θα συνεχίσει να διαπραγματεύεται περιφερειακές οικονομικές συμφωνίες χωρίς τις ΗΠΑ. Πρόσφατα στο Νταβός, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ δήλωσε την πρόθεσή του να αναλάβει την ηγεσία της παγκόσμιας οικονομίας. Η πρωτοβουλία της Κίνας να δημιουργήσει την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων και Υποδομών πρέπει να αποτιμηθεί. Παρά την αντίθεση των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, η συμμετοχή της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Αυστραλίας και της Νότιας Κορέας δεν είναι αμελητέα, καθώς όλοι τους είναι σύμμαχοί των ΗΠΑ.
Η Κίνα, οι οικονομίες της Νοτιανατολικής Ασίας και άλλες περιφερειακές οικονομίες, περιλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση μιας Περιφερειακής Ολοκληρωμένης Οικονομικής Συνεργασίας. Η κατάρρευση της ΤΡΡ μπορεί να αναζωογονήσει αυτές τις συνομιλίες. Υπάρχει και μία ακόμα μεγαλύτερη πιθανότητα. Κατά την προεδρία του Κλίντον αλλά και του Τζορτζ Μπους, η Κίνα διαπραγματευόταν μια εμπορική συμφωνία που θα αφορούσε όλη την περιοχή του Ειρηνικού. Μπορεί αυτή να μην είναι του βεληνεκούς της ΤΡΡ, αλλά είναι πιθανό να αποτελεί τη μεγαλύτερη ευκαιρία για την περιοχή. Η απροθυμία των ΗΠΑ να συμμετέχει στη διαπραγμάτευση περιφερειακής εμπορικής συμφωνίας, μπορεί να σημαίνει και τον αποκλεισμό τους.
Ο Τζον Έντουαρτς είναι συνεργάτης του Ινστιτούτου Λεβί της Αυστραλίας.
Πηγή: Η Εποχή από το Al Jazeera.
