Αν έπρεπε να αναφέρω με μία λέξη ποιο είναι το σημαντικότερο πλεονέκτημα της Δεξιάς έναντι της Αριστεράς στον προεκλογικό αγώνα, θα έλεγα: ενότητα – εξαιρώντας βέβαια τα πλεονεκτήματα που πάντοτε ίσχυαν, όπως ασύγκριτα ανώτερη οικονομική ισχύς και συντριπτική επικοινωνιακή υπεροπλία.
Η εντυπωσιακή συσπείρωση της Δεξιάς είχε φανεί ήδη από τις εκλογές του 2019. Σε επίπεδο εκλογικής «βάσης», γνωρίζω αστούς που είχαν έρθει από τη μόνιμη κατοικία τους στο εξωτερικό ειδικά για να ψηφίσουν. Σε επίπεδο ηγεσίας, τόσο το 2019 όσο και τώρα, και παρά τις φημολογούμενες έριδες μεταξύ ηγετικών στελεχών ή «βαρόνων» του κόμματος, όλες οι θεωρούμενες «πτέρυγες» της Ν.Δ. έχουν συσπειρωθεί γύρω από την αδιαφιλονίκητη ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ως προς τα καθεστωτικά ΜΜΕ, πέρα από κάποια μεμονωμένα «καψώνια» όπως η πρόσκληση του Mega για μονομαχία με τον Αλέξη Τσίπρα, η σταθερά και αμετάκλητα φανατική αντι-συριζαϊκή τους στάση όλα αυτά τα χρόνια είναι δεδομένη. Επίσης δεδομένη εδώ και μία δεκαετία και πλέον είναι η αφοσιωμένη συστράτευση των κατά τα άλλα ετερόκλητων οργανικών διανοουμένων του αστικού καθεστώτος, των οποίων η φιλονεοδημοκρατική τοποθέτηση δεν προκύπτει κατ’ ανάγκην από πελατειακά ή άλλου είδους προσωπικά συμφέροντα.
Η ενότητα της σύγχρονης ελληνικής Δεξιάς λοιπόν είναι θεμελιωδώς κοινωνική-ταξική και ιδεολογική – οι ρίζες της έχουν ιστορικό βάθος. Απλώς χρειαζόταν η απειλή της ραγδαίας εκλογικής ανόδου μιας αριστερής δύναμης για να εκφραστεί κατά συγκεκριμένο τρόπο ως στήριξη του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας έναντι του κοινού εχθρού: του κόμματος της Αριστεράς.
Στην αντίπερα όχθη, τα πράγματα είναι απογοητευτικά. Οι βαθύτερες αιτίες, και πάλι ιστορικές, αντλούν τη γενεαλογία τους από τη διάσπαση του 1968. Και όσον αφορά ειδικά την πλευρά εκείνη της αρχικής διάσπασης που συνίσταται στην ύπαρξη ενός αμετανόητα δογματικού και σεχταριστικού Κομμουνιστικού Κόμματος, τα πράγματα αντί να βελτιώνονται χειροτερεύουν.
Χωρίς να είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι το ΚΚΕ ελέγχεται από τη Δεξιά, θα πω όμως ότι από αυτή την άποψη η ελληνική Δεξιά είναι μάλλον η πιο «καλομαθημένη» ευρωπαϊκή Δεξιά. Γίνεται πάνελ πολιτικών αρχηγών και ο ηγέτης του ΚΚΕ πιο πολύ ασχολείται με το να κατακεραυνώνει τον ΣΥΡΙΖΑ από το να ασκεί κριτική στην κυβέρνηση της Δεξιάς.
Το χειρότερο όμως είναι πως η έλλειψη ενότητας δεν περιορίζεται στη διάσπαση μεταξύ δογματικού ΚΚΕ και ανανεωτικής Αριστεράς. Υπάρχει πρώτα απ’ όλα μια απίστευτη πανσπερμία αριστερών κομμάτων εκτός Κοινοβουλίου, των οποίων η κοινή εκλογική κάθοδος, είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ είτε ξεχωριστά από δαύτον, παραμένει όνειρο θερινής νυκτός. Επιπλέον, στην παρούσα Βουλή υπάρχει το ΜέΡΑ25, το οποίο, κατεβαίνοντας στις εκλογές με τη ΛΑ.Ε., σηματοδοτεί και αναπαράγει τη διάσπαση του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ που συνέβη το καλοκαίρι του 2015.
Αλλά μάλλον η πιο αποκαρδιωτική ένδειξη για την έλλειψη ενότητας είναι το τι ισχύει στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ και στον κόσμο που τον υποστηρίζει. Οσον αφορά το εσωτερικό του κόμματος, ενώ εκ πρώτης όψεως θα έλεγε κανείς πως η ύπαρξη διαφορετικών και συχνά αντιμαχόμενων τάσεων λειτουργεί εις βάρος της ενότητας, κατά την άποψή μου περίπου το αντίθετο ισχύει.
Ενα κόμμα της δημοκρατικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς μόνο με ύπαρξη τάσεων και διαφορετικών απόψεων μπορεί να βαδίζει ενωμένο. Τα μέλη ενός αληθινά αριστερού κόμματος δεν γίνεται να μη σκέφτονται και να μην πράττουν όπως τα μέλη της κοινωνίας που οραματίζονται: ως κριτικά σκεπτόμενοι άνθρωποι – και όχι ως οπαδοί ενός (οσοδήποτε χαρισματικού) ηγέτη. Κατά συνέπεια, η υπονόμευση της ενότητας προέρχεται από τον αρχηγισμό και όχι από τις τάσεις.
Υπάρχει όμως και μια ιδεολογική ασυμφωνία στα πεδία κοινωνικής παρέμβασης μελών και υποστηρικτών του κόμματος, που ίσως δεν είναι άσχετη με την έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας και συνεπώς με την αδυναμία συγκρότησης μιας στοιχειωδώς κοινής πολιτικής απέναντι στα πιο κρίσιμα ζητήματα. Κρίνοντας από τον δικό μου χώρο, είναι αποκαρδιωτική η αδυναμία διαμόρφωσης μιας κοινής στάσης των αριστερών πανεπιστημιακών έναντι του καταστροφικού νόμου Κεραμέως.
Οπως επίσης και οι διαμετρικά αντίθετες τοποθετήσεις απέναντι στην υβριστική επίθεση προέδρου Πανεπιστημιακού Τμήματος σε διαδηλωτές για τα Τέμπη. Ή, πιο πρόσφατα, η διχογνωμία ακόμη και σχετικά με το αντι-συριζαϊκό παραλήρημα μέλους της ακαδημαϊκής κοινότητας εναντίον στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ που τόλμησε να επικρίνει τις θέσεις του υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών Πανεπιστημίων.
Ψυχή βαθιά. Την Κυριακή ψηφίζουμε το «κόμμα που μας έλαχε» (πασίγνωστη φράση του αείμνηστου Αγγελου Ελεφάντη). Ας θυμηθούμε τώρα, έστω την τελευταία στιγμή, τα όσα (σημαντικά) μας ενώνουν.
Ο Κύρκος Δοξιάδης είναι ομότιμοs καθηγητήs της Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
