Macro

Το Ημερολόγιο του Ευκλείδη Τσακαλώτου: Μοιρολατρία: το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού…

15-16/10/20 Μοιρολατρία: το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού…

Συνεχίζονται οι ανταλλαγές με τον κ. Σταϊκούρα για τις επιδόσεις της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: η κυβέρνησή μας επέστρεψε την οικονομία στην ανάπτυξη, βελτίωσε σημαντικούς κοινωνικούς δείκτες, όπως της ανισότητας και της φτώχειας, ρύθμισε το χρέος για τα επόμενα χρόνια. Όπως αμείλικτη είναι και η σύγκριση των πλαισίων άσκησης πολιτικής. Η κυβέρνηση του του κ. Σαμαρά μας άφησε με άδεια ταμεία, μη ρυθμισμένο χρέος, και ένα πρόγραμμα που έληγε, ενώ εμείς αφήσαμε στην επόμενη κυβέρνηση το μαξιλάρι, μια χώρα με πρόσβαση στις αγορές και άρα, όχι μόνο εκτός μνημονίων, αλλά χωρίς την ανάγκη για νέα μνημόνια.

Ωστόσο καταλαβαίνω την ανάγκη της τωρινής κυβέρνησης να επιμένει, ακόμα και κόντρα στα αντικειμενικά στοιχεία, για τη συνολική απόδοση της κυβέρνησης μας, αλλά ιδιαίτερα για τους πρώτους μήνες πριν από το δημοψήφισμα. Γιατί είναι σημαντικό για αυτή, όπως εύστοχα έχει επισημάνει ο Νίκος Βούτσης, να βάλει ένα Χ σε όλη την προηγούμενη δεκαετία: στις πλατείες, στο δημοψήφισμα, στις αντισυστημικές κινητοποιήσεις, στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι καταλαβαίνει την επιστροφή στην κανονικότητα, ως επιστροφή σε ένα πλαίσιο που προσπαθεί να πείσει τον κόσμο ότι δεν υπάρχει εναλλακτική, ως επιστροφή δηλαδή στο δόγμα του TINA (There is no alternative), που για λίγα χρόνια, και όχι μόνο στην Ελλάδα, είχε υποχωρήσει.

Όπως γράφει και ο Paul Mason, το βασικό αφήγημα των νεοφιλελεύθερων, παρά τις πενιχρές οικονομικές αποδόσεις και τις συνεχείς κρίσεις του συστήματος που έχουν οικοδομήσει, παραμένει πειστικό για σημαντικές μερίδες του πληθυσμού: κάποια στιγμή τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, αν όχι για όλους, τουλάχιστον για εσένα και την οικογένεια σου, όποτε μη ρισκάρεις τη δουλειά σου, την οικονομία, το στάτους σου, ψηφίζοντας κάτι ριζοσπαστικά διαφορετικό. Η «στρατηγική της επιβίωσης» που προκύπτει αποτελεί μια ατομική βερσιόν του τέλους της ιστορίας που θέλει να ξεμπερδέψει, μια και καλή, με τη «στρατηγική της αντίστασης», όπου για όλη τη προηγούμενη περίοδο του καπιταλισμού τα άτομα πάλευαν, όχι μόνο για τη βελτίωση τη δίκη τους ζωής, αλλά για να αλλάξει το σύστημα που τους κρατούσε τους ίδιους, αλλά και τη συλλογικότητα στην οποία αισθανόταν ότι ανήκαν, χωρίς προοπτική.

Και ένα τελευταίο. Ακριβώς επειδή η στρατηγική της επιβίωσης δε βασίζεται πια μόνο στην εργασία, λόγω της κατάρρευσης του φορντικού μοντέλου παραγωγής, οι στρατηγικές των ανθρώπων οικοδομούνται και γύρω από την ταυτότητά τους, και τις αξίες της ευρύτερης κοινότητας μέσα από την οποία έχουν καθημερινή επαφή ή δράση. Αυτό αποτελεί την αντικειμενική βάση πάνω στην οποία η Νέα Δεξιά παγκοσμίως επιδιώκει να χτίσει την ηγεμονία της, σε μια πολιτισμική ατζέντα, στο πεδίο των αξιών και την αίσθηση του ανήκειν.

Είναι καιρό που πιστεύω ότι η Αριστερά δεν μπορεί να περιοριστεί στη δημιουργία ενός ρεαλιστικού ριζοσπαστικού οικονομικού και κοινωνικού προγράμματος. Πρέπει να εμπλακεί και σε αυτό το επίπεδο των αξιών, αν είναι να ξανακερδίσει την ηγεμονία. Με προτεραιότητες βέβαια, και επιλογή των μαχών που θα δώσουμε σε κάθε δεδομένη στιγμή, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κο-κο-κο, όπως θα έλεγε ο Αντώνης Καρπετόπουλος, στα θέματα του εθνικισμού, του προσφυγικού ή του ρόλου της εκκλησίας.

31/10/2020 – Πανδημία και δημοκρατία

Νέο διάγγελμα του πρωθυπουργού. Όλες οι ενδείξεις είναι ότι όχι μόνο έχουμε νέο κύμα αλλά ότι αυτή τη φορά το φαινόμενο είναι εκτός ελέγχου. Η ευθύνη της κυβέρνησης μεγάλη, ιδιαίτερα στο πως χρησιμοποιήθηκαν οι μήνες μετά το πρώτο κύμα για να ετοιμαστεί το δημόσιο σύστημα υγείας.

Δεν ανακοινώνεται ένα νέο συνολικό lockdown, αλλά λίγοι θα απέκλειαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε λίγες μέρες. Οι επιπτώσεις στην οικονομία και στην ζωή των ανθρώπων μεγάλη, όπως μεγάλη είναι η κόπωση των ανθρώπων. Φοβάμαι όμως ότι και αυτή τη φορά το κόστος θα είναι για την ποιότητα της δημοκρατίας, την ανάγκη των ανθρώπων να συζητούν και να διαβουλεύονται, να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα (ακόμα να έρθουν στη δημοσιότητα τα πρακτικά της επιστημονικής επιτροπής), να κινητοποιούνται και να διεκδικούν.

Και βέβαια οποιαδήποτε αισιοδοξία ότι η κυβέρνηση δεν θα αρπάξει και αυτή τη φορά τη ευκαιρία να περάσει αντικοινωνικά και αντιδημοκρατικά νομοσχέδια θα ήταν πρόωρη.

 

2/11/20 Η ντροπή μπροστά στους δημοσκόπους…

Μια μέρα πριν από τις αμερικανικές εκλογές και με έχουν ζώσει τα φίδια.

Θυμάμαι τον Ιούνιο του 1987 είχαμε μαζευτεί κάποιοι φοιτητές να παρακολουθήσουμε τα αποτελέσματα των εκλογών στη Βρετανία με την ελπίδα ότι θα αποφευχθεί η τρίτη συνεχόμενη νίκη των συντηρητικών και της Θάτσερ. Οι δημοσκοπήσεις ήταν αρκετά ενθαρρυντικές το προηγούμενο διάστημα, όποτε είχαμε πάρει τα ανάλογα ποτά για τους πανηγυρισμούς. Αλλά η βραδιά κατέληξε σε Βατερλό για τους Εργατικούς και τον Neil Kinnock. Στη συνέχεια οι έρευνες για τις προβληματικές δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι ένα κομμάτι του πληθυσμού έκρινε ότι το οικονομικό του συμφέρον ήταν με τους Συντηρητικούς, κυρίως λόγω υπόσχεσης χαμηλότερων φόρων, αλλά ντρεπόταν να αναγνωρίσει αυτή την ιδιοτέλεια σε κάποιο ερευνητή της δημοσκόπησης.

Υπάρχει ντροπή στους εν δυνάμει ψηφοφόρους του Τραμπ ή με την πόλωση που υπάρχει στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια αυτό το φαινόμενο δεν παίζει;

 

03/11/2020 – Ας συζητήσουμε σοβαρά για το φαινόμενο της ισλαμοφοβίας…

Και ο πόλεμος των πολιτισμών καλά κρατάει στην Ευρώπη. Ο Samuel Paty αποκεφαλίζεται  στις 16/10 γιατί προκάλεσε συζήτηση στην τάξη για τις γελοιογραφίες του Charlie Hebdo, έχουμε άλλες επιθέσεις στη Βιέννη και στη Νίκαια (Γαλλία),  ο Ερντογάν επιδιώκει να παίξει το ρόλο του εκπροσώπου του ισλαμικού κόσμου ενάντια στον Μακρόν ο οποίος θέλει να παλέψει τον ισλαμικό αυτονομισμό/απομονωτισμό στη Γαλλία, υπουργός του Πακιστάν γράφει ότι οι γελοιογραφίες του γαλλικού σατιρικού περιοδικού αποτελούν στρατηγική απανθρωποποίησης μουσουλμάνων, όπως την έχουν υποστεί Εβραίοι στην Ευρώπη. Δύσκολο κανείς να ξεχωρίσει κανείς δράση και αντίδραση, αιτία και αιτιατό.

Σε μεγάλο βαθμό ως κοινωνία στην Ελλάδα ασχολούμαστε, αν ασχολούμαστε, επιφανειακά με αυτά τα ζητήματα. Είναι η ισλαμοφοβία πρόβλημα; Ενσωματώνεται σε μια δεξιά ρητορική, στην άποψη για των πόλεμο των πολιτισμών, εμείς και αυτοί, ο εσωτερικός και εξωτερικός εχθρός; Γίνεται εργαλείο στην αντιμετώπιση των μεταναστών και στις «μάχες» που στήνονται εναντίον τους; Πως αυτό επηρεάζει τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη;

Η πραγματικότητα σε κάθε περίπτωση είναι ότι θα πρέπει να βρεθεί η οδός ένταξης τους στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Οι μετακινήσεις των πληθυσμών είναι μια πραγματικότητα, και η δαιμονοποίηση και γκετοποίηση αυτών των ανθρώπων όχι μόνο δημιουργεί εσωτερικές τριβές και εντάσεις, αλλά αποτελεί και μια χαμένη ευκαιρία.

Το τσουβάλιασμα όλων των μουσουλμάνων με τους φανατικούς ισλαμιστές είναι δώρο για τους τελευταίους και ιδιαίτερα παραβλέπει ότι μεγάλος αριθμός των θυμάτων της ισλαμικής τρομοκρατίας είναι μουσουλμάνοι. Και εντός Ευρώπης και εκτός.

 

05/11/2020 – Lockdown. Ξανά…

Συνέντευξη τύπου του Πρωθυπουργού όπου τελικά ανακοινώνει ένα νέο καθολικό lockdown. Θυμάμαι τον Άδωνη Γεωργιάδη στις 18 Αυγούστου να αποκλείει κατηγορηματικά ένα 2ο lockdown «γιατί στο ενδιάμεσο το κράτος μας προετοιμάστηκε πάρα πολύ καλά».

Καταλαβαίνω ότι τελικά μάλλον το κράτος μας δεν προετοιμάστηκε πάρα πολύ καλά. Ίσως φταίει ότι η ΝΔ έχει αλλεργία στο δημόσιο σύστημα υγείας και γενικά στο δημόσιο τομέα, ακόμη και σε αυτούς τους καιρούς. Και ελπίζω αυτή την αλλεργία να μην την πληρώσουμε πολύ ακριβά.

 

07/11/2020 Δεν ξεμπερδέψαμε με τον Τραμπισμό…

Γενική ανακούφιση. Μετά από τρεις μέρες αγωνίας κέρδισε τις αμερικάνικες εκλογές ο Μπάιντεν. Ωστόσο αυτή η ανακούφιση δεν μπορεί να κρύψει δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι ο Μπάιντεν δύσκολα θα ξεφύγει από το καθεστωτικό κομμάτι των Δημοκρατικών το οποίο τα προηγούμενα χρόνια έστρωσε σε μεγάλο βαθμό το δρόμο για τον Τράμπ. Και δεύτερον ότι περίπου 70εκ Αμερικάνοι δεν φάνηκαν καθόλου να ντρέπονται και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι έχουν πει την τελευταία τους λέξη.

 

Ευκλείδης Τσακαλώτος

Πηγή: TVXS