Στη δεύτερη μέρα της συζήτησης που διοργάνωσε το Δημοκρατικό Κόμμα στην Μπολόνια με τίτλο «Η δεκαετία του είκοσι του 2000, μια εντελώς διαφορετική ιστορία», η ομιλία του γενικού γραμματέα του συνδικάτου Cgil, Μαουρίτσιο Λαντίνι ήταν ίσως η πιο ενδιαφέρουσα. Όλες οι παρεμβάσεις αναφέρθηκαν στη ρήξη με τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα από το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο, με την αυτοκριτική, προσπαθεί να βρει μια νέα ταυτότητα μετά από τα χρόνια της νεοφιλελεύθερης πολιτικής του Ρέντσι. Από την Κατάνια, ενώ ο Λαντίνι ετοιμάζεται να μιλήσει, έρχεται η είδηση για τη φράση που είπε η Τερέζα Μπελανόβα, γραμματέας του κόμματος –πλυντηρίου του Ρέντσι σε κομματική συνάντηση σε εθνικό επίπεδο: «Να πάρουμε κόσμο από τα δεξιά, από τα αριστερά, από το κέντρο. Να πάρουμε τους πάντες».
«Ευχαριστώ τον Τζιάνι Κούπερλο και τον Νικόλα Τζινγκαρέτι για την ευκαιρία που μου έδωσαν να παρέμβω σήμερα», αρχίζει ο Λαντίνι. «Μια ευκαιρία που θέλω να χρησιμοποιήσω για να μιλήσω με ειλικρίνεια». Πράγματι, στα 27 λεπτά της ομιλίας του, που τη διέκοπταν συνεχώς τα χειροκροτήματα, ο γραμματέας του συνδικάτου Cgil, θα αναφερθεί πολλές φορές, κριτικά και αυτοκριτικά, στην ευθύνη της αριστεράς, σ’ αυτό που αποκαλεί «το καταστροφικό φαινόμενο της επισφάλειας της εργασίας».
Η κόκκινη διετία
«Θα είμαι πολύ ειλικρινής», λέει ο Λαντίνι. «Προηγουμένως λέγαμε ότι πρέπει να βρούμε μια λέξη για το μέλλον. Ε, λοιπόν, μπορεί να σας φαίνεται τετριμμένο επειδή το λέω εγώ, αλλά νομίζω ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η λέξη αυτή είναι η εργασία. Σε ποια κατάσταση βρίσκονται σήμερα οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη να δουλέψουν για να ζήσουν; Και πάνω απ’ όλα ποια πρέπει να είναι η συμβολή μας προκειμένου να ανασυστήσουμε μια πολιτική εκπροσώπηση της εργασίας; Είμαστε κοντά στο 2020. Στον προηγούμενο αιώνα αυτή η ίδια περίοδος υπήρξε πολύ σημαντική από πολιτική άποψη. Ονομάστηκε Κόκκινη Διετία, μια φάση πολύ σημαντική για τη χειραφέτηση και για τα δικαιώματα».
Η εργασία και το Σύνταγμα
«Το θέμα –συνεχίζει ο Λαντίνι– δεν είναι απλά να έχει κανείς μια δραστηριότητα που να του επιτρέπει να ζει (σήμερα δεν έχει καν αυτή τη δυνατότητα), αλλά το θέμα είναι ότι αν ένα άτομο δεν είναι ελεύθερο στην εργασία του, αν δεν είναι σε θέση να βρει ικανοποίηση μέσω της εργασίας του, δεν μπορεί να κάνει σχέδια για τη ζωή του, δεν μπορεί να έχει μια θετική σχέση με τους άλλους. Δεν είναι τυχαίο ότι το Σύνταγμά μας λέει στο πρώτο άρθρο ότι η Δημοκρατία μας θεμελιώνεται πάνω στην εργασία. Το Σύνταγμα δεν είναι κομμουνιστικό ούτε σοσιαλιστικό ούτε χριστιανοδημοκρατικό. Απλά θέτει στο κέντρο την αξία της εργασίας, πηγαίνοντας πέρα από τη μεμονωμένη πολιτική ένταξη».
Αυξάνεται η εκμετάλλευση
«Πιστεύω –συνεχίζει ο Λαντίνι– ότι πρέπει να γίνει επανεκκίνηση από αυτό που συμβαίνει σήμερα, δηλαδή από τη σαφή επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και πάνω απ’ όλα της ελευθερίας των ανθρώπων στη δουλειά, ακόμη και στους τομείς που φαίνονται περισσότερο εξελιγμένοι. Δείτε τον αλγόριθμο: στην πραγματικότητα σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί μια αύξηση της εκμετάλλευσης στην εργασία. Σκεφτείτε τον έλεγχο των ανθρώπων στη δουλειά. Ας δοκιμάσουμε να αναλογιστούμε τι συμβαίνει στην Amazon, και όχι μόνο. Σε οποιονδήποτε χώρο εργασίας και αν πάει κανείς, είτε σε νοσοκομείο είτε σε εμπορικό κέντρο, σε μια εταιρεία ή σε ένα δημόσιο φορέα, θα δει ότι άτομα που κάνουν την ίδια δουλειά δεν έχουν πια τα ίδια δικαιώματα και δεν έχουν πια την ίδια προστασία. Έτσι, βρισκόμαστε απέναντι στο γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτό προκαλεί όχι την αλληλεγγύη, αλλά τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους ανθρώπους. Εγώ δεν έχω ξαναδεί μια κατάσταση τόσο δύσκολη, όσο τώρα, ανάμεσα στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη να δουλέψουν για να ζήσουν. Όταν κάνεις μια συνέλευση, όταν συζητάς σε πολλούς χώρους εργασίας βλέπεις ότι οι άνθρωποι αντί να θυμώνουν με αυτόν που τους εκμεταλλεύεται, φοβούνται τον διπλανό τους».
Τα νέα τείχη
«Όμως όχι μόνο στην Ιταλία», διευκρινίζει ο Λαντίνι. «Τα τελευταία είκοσι χρόνια στην Ευρώπη, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ισπανία, αντιμετωπίζουμε μια αμφισβήτηση των δικαιωμάτων χωρίς προηγούμενο, από την κεντρικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα και της οικονομίας. Νομίσαμε όλοι ότι με την πτώση των τειχών θα είχε επεκταθεί η δημοκρατία, αλλά η αλήθεια είναι ότι το μοναδικό πράγμα που σήμερα μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα στον κόσμο χωρίς περιορισμούς είναι το χρήμα, ενώ οι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον σήμερα να κυκλοφορήσουν. Λέμε ότι έπεσε το τείχος, αλλά πολλά άλλα χτίστηκαν».
Η Αριστερά εξάντλησε την προωθητική της δύναμη
Όμως, ο Λαντίνι επιφυλάσσει για την αριστερά το δυνατότερο κομμάτι της παρέμβασής του, σαν να θέλει να την ταρακουνήσει: «Νομίζω λοιπόν ότι οι λέξεις πρέπει να ξαναβρούν το αληθινό τους νόημα. Θα πω κάτι βαρύ. Νομίζω ότι η αριστερά με τις διάφορες μορφές της και με τις πολιτικές κουλτούρες μέσα στις οποίες εκφράστηκε στην Ιταλία και στην Ευρώπη, τη σοσιαλιστική, την κομμουνιστική και τη σοσιαλδημοκρατική, αλλά και τη χριστιανοκοινωνική κουλτούρα, εξάντλησε την προωθητική της δύναμη προς την αλλαγή. Και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας πρέπει να παραδεχτούμε ότι αυτές οι κουλτούρες, όλες, σε διαφορετικό βαθμό, είναι συνυπεύθυνες για την κοινωνική καταστροφή που δημιουργήθηκε στον κόσμο της εργασίας. Για πολλούς από εμάς, όπως και για μένα, για την ιστορία μου, για την εμπειρία μου, η λέξη αριστερά ήταν η λέξη που μπορούσες να συνδέσεις με την ελπίδα αλλαγής. Αν όμως σήμερα πάρουμε ένα νέο πρεκάριο που ήταν πρεκάριος με την κυβέρνηση της κεντροδεξιάς, μετά ήταν πρεκάριος με την κυβερνηση της κεντροαριστεράς, μετά παρέμεινε πρεκάριος με την κυβέρνηση Λέγκας-5 Αστέρων και είναι ακόμη πρεκάριος με την κυβέρνηση Δημοκρατικού Κόμματος- 5 Αστέρων, ποια διαφορά θα πρέπει να βλέπει μεταξύ δεξιάς και αριστεράς αν η πολιτική αλλάζει κι εκείνος παραμένει πάντα πρεκάριος; Πώς μπορεί να σκεφτεί ότι η αριστερά είναι το εργαλείο για να αλλάξει την κατάστασή του;»
Το θάρρος της αυτοκριτικής
Όμως, ο Λαντίνι συνεχίζει αναφερόμενος και στο συνδικάτο: «Να ξέρετε ότι αυτές τις σκέψεις δεν σας τις μεταφέρει κάποιος που θέλει να διδάξει κάτι στους άλλους, αντιλαμβάνομαι ότι σε ένα βαθμό είναι ένα θέμα που αφορά και το συνδικάτο. Θέλω να είμαι σαφής, δεν είμαι εδώ για να εξηγήσω ότι εμείς καταλάβαμε τα πάντα και κάποιοι άλλοι δεν κατάλαβαν τίποτα. Γιατί και εμείς, ως συνδικάτο, καταλάβαμε καθυστερημένα τις καταστροφές που θα προκαλούσε η εργασιακή επισφάλεια. Γι’ αυτό παίρνω το θάρρος να πω ότι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που έκανε η Cgil τα τελευταία χρόνια, και δεν το έκανα εγώ γιατί δεν ήμουν ακόμη γραμματέας (αναφέρεται στο χάρτη δικαιωμάτων και στη συλλογή υπογραφών –πάνω από τρία εκατομμύρια– ενάντια στον εργασιακό νόμο Jobs Act που προώθησε το συνδικάτο με γραμματέα τη Σουζάνα Καμούσο) ήταν ότι έθεσε το ζήτημα πως τα δικαιώματα δεν μπορούν να συνδέονται με το είδος της σχέσης εργασίας που έχεις, αλλά πρέπει να αφορούν το άτομο ανεξάρτητα από τη σχέση εργασίας».
Η επανένωση των ανθρώπων
«Νομίζω λοιπόν ότι το πρόβλημα δεν είναι απλά να επανενωθεί η αριστερά, νομίζω ότι υπάρχει κάτι ακόμη σημαντικότερο, δηλαδή η κοινωνική επανένωση των ανθρώπων που εργάζονται και που ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο διαιρεμένοι και τόσο αντιμαχόμενοι. Και εμείς, ως συνδικάτο, χρειάζεται να προωθήσουμε δυναμικά μια ιδέα ανασύστασης μιας ενότητας που δεν είναι ένα απλό άθροισμα, γιατί η διαδικασία συνδικαλιστικής ενότητας δεν γίνεται από τους φωτισμένους ηγέτες, αν δεν υπάρχει μια διαδικασία που να θέτει τις προϋποθέσεις ώστε τα μεμονωμένα εργαζόμενα άτομα να μπορούν να συμμετέχουν και να μπορούν να αποφασίζουν για το μέλλον και για τη μοίρα τους. Επιτρέψτε μου να πω ότι αυτό το αίτημα συμμετοχής δεν το απαντάς μόνο ζητώντας από τους ανθρώπους να έρθουν με τη σημαία στην τσέπη. Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το μυαλό τους, χωρίς να τους ρωτάμε με ποιον είναι, αλλά τι σκέφτονται και τι θέλουν να κάνουν για να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα. Η συζήτηση μεταξύ μας, ακόμη και στο εσωτερικό μας, δεν πρέπει να είναι μια συζήτηση προσδιορισμού θέσης, αλλά γι’ αυτά που υλοποιούμε συγκεκριμένα. Αυτό χρειαζόμαστε και εγώ νομίζω ότι αυτός είναι ο πραγματικός τρόπος για να ανακτήσουμε και εκείνη την ικανότητα κινητοποίησης που μπορεί να μοιάζει χαμένη. Γνωρίζοντας ότι οι θεμελιώδεις αξίες από τις οποίες γεννηθήκαμε, δηλαδή ο αντιφασισμός και ο αντιρατσισμός, έχουν την πλειοψηφία συναίνεσης σε αυτή τη χώρα».
Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς
Πηγή: Η Εποχή από Fortebraccio News
