Όσο βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη η απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα κάποιοι είδαμε τα προφίλ μας στο facebook να κοκκινίζουν και μαθαίναμε ότι έχουμε παραβιάσει τους όρους χρήσης της κοινότητας, εγκωμιάζοντας την τρομοκρατία! Αυτό δεν συνέβη μόνο σε ατομικά προφίλ χρηστών, αλλά ακόμη και σε λογαριασμούς ειδησεογραφικών ιστότοπων. Εκτός από το δικό μου προφίλ, δηλαδή, επιβλήθηκαν περιορισμοί και στο ThePressProject, για την απλή κάλυψη με φωτογραφίες και ρεπορτάζ μιας από τις διαδηλώσεις αλληλεγγύης στο αίτημα του απεργού πείνας.
Το facebook έχει τόση δύναμη, ώστε δεν καταδέχεται να απαντήσει στο ερώτημα της ΕΣΗΕΑ για τα κριτήρια αυτών των περιορισμών. Απαντά μέσω μιας εταιρείας δημοσίων σχέσεων, η οποία απλώς επαναλαμβάνει τους όρους χρήσης που κρίνει ότι παραβιάστηκαν.
Σε προστατευμένο περιβάλλον
Ενώ μέχρι τώρα δεν μπορεί να πει κανείς με σιγουριά ποια είναι ακριβώς αυτή η διαδικασία και πώς συνδέεται με τον επικοινωνιακό μηχανισμό της Νέας Δημοκρατίας, η αλήθεια είναι πως πρόκειται για τόσο ακριβή ευθυγράμμιση με την επικοινωνιακή στόχευση της κυβέρνησης, που είναι αδύνατο να μην παραδεχτεί κανείς ότι έχουμε να κάνουμε με μία συνεργασία μεταξύ κυβερνητικών παραγόντων και ελεγκτών περιεχομένου.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό διεθνώς, αλλά αντιλαμβανόμαστε όλοι ποια είναι η πολιτική βαρύτητα.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτή τη στιγμή αποτελούν το μοναδικό πεδίο διακίνησης πληροφοριών που δεν ελέγχονται από την κυβέρνηση. Η πλήρης χρηματοδοτική εξάρτηση των συστημικών Μέσων από την κρατική επιχορήγηση που έχει δοθεί με πρόσχημα τον κορονοϊό, σημαίνει ότι κανείς ποτέ δεν θα ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση από την οποία εξαρτάται η επιβίωσή του.
Το τελευταίο διάστημα, οποτεδήποτε εμφανίζεται ο πρωθυπουργός εκτός του προστατευμένου πλαισίου των τηλεοπτικών διαγγελμάτων, η κριτική (ή η απλή κατακραυγή) είναι συντριπτική. Έτσι, διαμορφώνεται ένα τοπίο στο οποίο η αποτελεσματική διάχυση πληροφοριών που υπονομεύουν την κρατική προπαγάνδα έχει ως μόνο της κανάλι μία ιδιωτική πλατφόρμα με παντελώς αδιαφανείς μηχανισμούς φιλτραρίσματος και ελέγχου.
Επικοινωνιακός πόλεμος
Χωρίς καμία ψευδαίσθηση λοιπόν ως προς τους σκοπούς και τα συμφέροντα αυτής της πλατφόρμας, χρειάζεται όλοι μας να αντιληφθούμε ότι αυτή τη στιγμή μαίνεται ένας επικοινωνιακός πόλεμος, στον οποίον η κυβέρνηση μετά από πάρα πολύ καιρό είναι στριμωγμένη. Αυτό ξεκίνησε με ζητήματα δευτερεύουσας ίσως σημασίας, ή ας πούμε καλύτερα συμβολικής μόνο σημασίας, όπως είναι η επανειλημμένη παραβίαση των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία από τον πρωθυπουργό.
Ούτε η Πάρνηθα ούτε η Ικαρία θα είχαν βεβαίως φτάσει σε πάρα πολύ κόσμο, αν περιμέναμε από την τηλεόραση και τις περισσότερες εφημερίδες να ασχοληθούν. Στη συνέχεια το ίδιο συνέβη με τον Δημήτρη Κουφοντίνα. Η κυβερνητική γραμμή ήταν ότι οποιαδήποτε συμπάθεια προς το αίτημά του απηχούσε συμπάθεια προς τις μεθόδους της τρομοκρατίας. Χρειάστηκε μία επίμονη και σχολαστική ενημέρωση, με τη συνδρομή νομομαθών, πανεπιστημιακών, φορέων προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκειμένου να γίνει αντιληπτό από ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης ότι μπορεί κανείς να υπερασπίζεται τα δικαιώματα ενός κρατουμένου χωρίς να επιχαίρει για τα εγκλήματά του. Σημαντικοί περιορισμοί συνέβησαν όταν χιλιάδες πολίτες άρχισαν να σχολιάζουν στον λογαριασμό της Προέδρου της Δημοκρατίας ότι θα πρέπει να παρέμβει προκειμένου να μην επιτρέψει να έχουμε νεκρό απεργό πείνας.
Χωρίς πρόσχημα
Τις τελευταίες μέρες είχαμε τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στην Ευγενία Λουπάκη και την Έλενα Ακρίτα, όπου δεν υπάρχει πια ούτε το πρόσχημα της σύγχυσης γύρω από την υποτιθέμενη υπεράσπιση της τρομοκρατίας.
Εδώ ο συντονισμός με την κυβερνητική επικοινωνιακή γραμμή είναι τόσο κραυγαλέος που γίνεται ανατριχιαστικός. Δεν θέλω καθόλου να δραματοποιήσω υπερβολικά την κατάσταση, συγκρίνοντας με καθεστώτα όπου η λογοκρισία επιβάλλεται ευθέως από το κράτος και με τίμημα την ελευθερία ή τη ζωή. Από την άλλη, ακόμη και η πιο μετριοπαθής διατύπωση θα πρέπει να λάβει υπόψη το εξής: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτή τη στιγμή είναι το μόνο κανάλι από το οποίο μπορούν να διαχυθούν στην ευρύτερη κοινωνία οι πληροφορίες που παράγονται από τη μη συστημική δημοσιογραφία.
Θα πρέπει να περιμένουμε ότι αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση θα επανέλθει με νέους τρόπους περιορισμού αυτής της ελευθερίας. Εμείς χρειαζόμαστε έναν συνδυασμό παλαιών και νέων μέσων προκειμένου να διεκδικήσουμε λυσσαλέα το δικαίωμά μας να ακουγόμαστε.
Κωνσταντίνος Πουλής
Πηγή: Η Εποχή
