Δύο χαρακτηριστικές νουβέλες του κλασικού γάλλου συγγραφέα περιέχει αυτή η έκδοση. Η πρώτη, με τίτλο «Το σακίδιο», μας μεταφέρει στις μέρες του γαλλοπρωσικού πολέμου. Ο πρωταγωνιστής, ένας φοιτητής Νομικής με επίγνωση των προοπτικών του («όφειλα μόνο να ακολουθώ τις παραδόσεις της μετριότητας και της αθλιότητας που είχαν υιοθετηθεί παλαιόθεν από την οικογένειά μου»), και ενώ αναζητεί κάτι να ασχοληθεί επαγγελματικά, ξαφνικά βρίσκει αυτό το κάτι, χάρη μάλιστα στον Αυτοκράτορα: «κλήθηκα στον στρατό, εξαιτίας της πολιτικής του αδεξιότητας».
Ο πρωταγωνιστής κατατάσσεται, αναγνωρίζοντας εξαρχής πως αδυνατεί να κατανοήσει τους λόγους που έκαναν απαραίτητη τη σφαγή. Αρχίζει λοιπόν να περιγράφει την κωμικοτραγική (με όλο και μεγαλύτερη έμφαση στο δεύτερο συνθετικό της λέξης) κατάσταση με την οποία έρχεται αντιμέτωπος: χάος, κακομεταχείριση των στρατιωτών (ο αφηγητής επαναλαμβάνει τη φράση «σαν τα ζώα», «σαν εξουθενωμένα ζώα»), ταλαιπωρία, βρόμα, πείνα και εκμετάλλευση των στρατιωτών από τον πληθυσμό, αρρώστιες και γιατροί που θεραπεύουν τα πάντα με «μια γερή δόση ζεστής γλυκόριζας», μέχρι να έρθει επιτέλους η λήξη του πολέμου και η επιστροφή στο Παρίσι.
Στη δεύτερη νουβέλα, το «Έρμαιο της τύχης», παρακολουθούμε τη θλιβερή ζωή ενός δημοσίου υπαλλήλου και τη σταδιακή καταβύθισή του στον βάλτο της μιζέριας, της αδράνειας και, τελικά, της απόλυτης μοιρολατρίας.
Ο Ζορίς-Καρλ Ουισμάνς (1848-1907), επίσης γνωστός κριτικός τέχνης και ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Γκονκούρ, υπήρξε ένας συγγραφέας που αρχικά κινήθηκε στο πεδίο του νατουραλισμού, για να απομακρυνθεί κατόπιν κινούμενος προς τον συμβολισμό και να θεωρηθεί, κυρίως χάρη σε αυτό που έχει καταγραφεί ως το κορυφαίο βιβλίο του, το «Ανάστροφα» (μτφ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Στερέωμα), βασικός εκπρόσωπος της «παρακμιακής» λογοτεχνίας. «Τους ήρωες του Ουισμάνς τους χωρίζει μια τρίχα από την απελπισία, ένα μικρό βήμα από τον θάνατο. Όμως […] προτιμούν και διαιωνίζουν τον εν ζωή θάνατό τους, έναν θάνατο διαρκείας, έναν θάνατο γλυκύ, έναν θάνατο πλουμιστό και πολύχρωμο», γράφει στην εισαγωγή του ο Ανδρέας Στάικος. Έτσι και στις νουβέλες αυτές, οι χαρακτήρες του, ακόμα και όταν αντιμετωπίζουν με σαρκασμό την πραγματικότητα, είναι βυθισμένοι στην απαισιοδοξία και την αίσθηση ματαιότητας μπροστά σε έναν κόσμο που πιστεύουν, γνωρίζουν, πως τους επιφυλάσσει «μόνο το χειρότερο».
Κώστας Αθανασίου
