Με σχέδιο νόμου, με τον τίτλο «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις», του οποίου η δημόσια διαβούλευση έληξε πριν λίγες μέρες, επιχειρείται, όπως δηλώνεται, η «βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος στη χώρα μας με ρυθμίσεις που διασφαλίζουν την επιτάχυνση και ευελιξία των προβλεπόμενων για τις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις διοικητικών διαδικασιών», αλλά, όπως προκύπτει, με θύμα το φυσικό περιβάλλον. Το νομοσχέδιο δέχτηκε σχόλια από περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς φορείς που συμπυκνώνονται στο: δεν επιδέχεται βελτίωσης. Μόνο απόσυρσης και συγγνώμης.
Μετά τις αντίστοιχες προσπάθειες, το 2014, ιδιωτικοποίησης του αιγιαλού και της παραλίας –σχέδιο νόμου που είχε αποσυρθεί μετά τη συντονισμένη κατακραυγή και κινητοποίηση πολιτών και φορέων–, η κυβέρνηση επανέρχεται με νέο σχέδιο νόμου να εισάγει σειρά νέων ρυθμίσεων, που διευρύνουν τις επενδύσεις οι οποίες μπορούν να χαρακτηριστούν στρατηγικές, και να επεκτείνει τις δυνατότητες των επενδυτών χωρίς κανένα όριο, ακόμα και ειδικά, στον αιγιαλό και την παραλία.
Συγκεκριμένα οι διατάξεις του σχεδίου νόμου «επιτρέπουν συγκεκριμένες και ειδικές παρεκκλίσεις από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής, καθώς και από τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού», ενώ παράλληλα «επιτρέπουν την παραχώρηση στον φορέα της επένδυσης του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού, παραλίας, συνεχόμενου ή παρακείμενου θαλάσσιου χώρου ή του πυθμένα». Οι παρεκκλίσεις δύναται να αφορούν: τις αποστάσεις των κτιρίων από τα όρια του οικοπέδου, καθώς και τις αποστάσεις μεταξύ των κτιρίων και άλλων εγκαταστάσεων, τον συντελεστή δόμησης, τον συντελεστή κατ’ όγκο εκμετάλλευσης, την κάλυψη και το ύψος, με εξαίρεση το ύψος των πυλώνων φωτισμού, το οποίο καθορίζεται από την αντίστοιχη μελέτη φωτοτεχνικής κάλυψης». Για την πραγματοποίηση στρατηγικών επενδύσεων επιτρέπεται η παραχώρηση στον φορέα της επένδυσης του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού, παραλίας, συνεχόμενου ή παρακείμενου θαλάσσιου χώρου ή του πυθμένα. Επιπλέον, «τα ακίνητα, που δημιουργούνται από τη μετατόπιση προς τη θάλασσα του ορίου του αιγιαλού, λόγω κατασκευής ή επέκτασης των έργων ή προσχώσεων, καταγράφονται ως δημόσια κτήματα και περιέρχονται στην ιδιοκτησία του ελληνικού Δημοσίου, μπορεί δε να παραχωρούνται κατά χρήση ή να εκμισθώνονται στον κύριο του έργου των Στρατηγικών Επενδύσεων».
Αντιδράσεις
Η WWF Ελλάς προανήγγειλε δικαστική προσφυγή ακύρωσης σε περίπτωση που οι σχετικές ρυθμίσεις ψηφιστούν στη Βουλή, επισημαίνοντας ότι είναι «αμφίβολης συνταγματικότητας, κρίση που πιθανότατα θα κληθούν να εκφράσουν τα αρμόδια δικαστήρια. Πρόκειται για εξουσιοδότηση χωρίς όρια, που επιτρέπει να κτιστεί οτιδήποτε και οπουδήποτε».
«Οι ειδικές παρεκκλίσεις αφενός από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής χωροθέτησης των ΕΣΧΑΔΑ (Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης του Δημοσίου Ακινήτου) και ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης), αφετέρου από τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, αναιρούν τον χωρικό σχεδιασμό σε όλες τις κλίμακες, από την εθνική και περιφερειακή (χωροταξικά σχέδια) έως την τοπική (ρυμοτομικά σχέδια και σχέδια πόλεως ή/και πολεοδομικές μελέτες), ακυρώνοντας έτσι κάθε έννοια ασφάλειας δικαίου και πολεοδομικού κεκτημένου», σημειώνει ο Σύλλογος Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ).
Η ειδική και κατά παρέκκλιση διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης που θεσπίζει το επίμαχο νομοσχέδιο αποτελεί «διακωμώδηση του Συντάγματος, της ενωσιακής νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας», αναφέρει σε σχόλιο του το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης. «Η παράκτια ζώνη αντιμετωπίζεται ως το ελκυστικό αντάλλαγμα που προσφέρεται στους επίδοξους επενδυτές, στρατηγικούς και μη, προκειμένου να τους δελεάσει. Μπορούν να την μπαζώσουν, να δημιουργήσουν προσχώσεις, ακόμα και νησιά, να την αποκλείσουν από κάθε πρόσβαση, να την οικοδομήσουν και γενικά να την μεταχειριστούν με όποιο τρόπο έχει φανταστεί το επενδυτικό τους σχέδιο. Επιπλέον δεν χρειάζεται να ανησυχούν για όρους και απαγορεύσεις. Σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4 και 5 του νομοσχεδίου, το κάθε επενδυτικό σχέδιο θα αντιμετωπίζεται ξεχωριστά. Ο επενδυτής θα εξασφαλίζει ειδικό κατά παρέκκλιση προνομιακό καθεστώς που θα προτείνει ο ίδιος και θα εγκρίνεται με συνοπτικές ad hoc διαδικασίες» καταλήγει το Επιμελητήριο.
Ενώ η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία επισημαίνει ότι οι προωθούμενες ρυθμίσεις δεν αντιμετωπίζουν την παράκτια ζώνη, κυρίαρχα, ως κοινόχρηστο αγαθό και περιβαλλοντικό πόρο, αλλά τη θεωρούν αποκλειστικά οικονομικό πόρο.
Να μην έρθει στη Βουλή
Πάντως, οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου, εκτός των άλλων κανονισμών που αντιβαίνουν, έρχονται σε ευθεία αντίθεση και με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ περί πρωτοβουλιών στο πλαίσιο της Συνόδου των Μεσογειακών Χωρών, για το θαλάσσιο περιβάλλον και την προστασία της βιοποικιλότητας.
Μάλιστα, μετά τις ευρείες και τεκμηριωμένες αντιδράσεις, ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης δήλωσε μεταξύ άλλων, και ειδικά για τις προβλέψεις που καταπατούν τον αιγιαλό: «Σε κάθε περίπτωση είναι μια ρύθμιση που προτείναμε για συζήτηση στην κοινωνία και δεν είναι δεδομένο ότι θα φθάσει στη Βουλή». Ας συντονιστούμε μαζικά με τα κινήματα και τους φορείς, ώστε να καταστήσουμε αναπόδραστο γεγονός ότι αυτό το σχέδιο νόμου δεν θα φτάσει ποτέ στη Βουλή. Είναι ζήτημα ζωής.
Ζωή Γεωργούλα
Πηγή: Η Εποχή