Αν ανατρέξει κάποιος στα δελτία ειδήσεων θα διαπιστώσει ότι κάθε μέρα στα ψιλά γράμματα περνούν ανθρώπινες ζωές που χάνονται ή τραυματίζονται σοβαρά σε χώρους εργασίας ή σε συνάρτηση με αυτήν. Το δελτίο εργατικών ατυχημάτων των τελευταίων ημερών είναι απλώς ενδεικτικό: Την περασμένη Πέμπτη, 52χρονος οικοδόμος τραυματίστηκε σοβαρά πέφτοντας από σκαλωσιά, ύψους 15 μέτρων, την ώρα που εκτελούσε εργασίες σε κτίριο στο Αγρίνιο και νοσηλεύεται στη ΜΕΘ του Νοσοκομείο της Άρτας. Την ίδια μέρα, 36χρονος εργαζόμενος έπεσε από σκαλωσιά που είχε στηθεί σε πλοίο, σε ναυπηγείο στην Κυνόσουρα Σαλαμίνας, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί στα πόδια και να μεταφερθεί στο Τζάνειο νοσοκομείο. Την προηγούμενη μέρα, εργαζόμενος τραυματίστηκε στο άνω άκρο, όταν εγκλωβίστηκε από μηχάνημα στα λατομεία στο Κορωπί Αττικής. Το προηγούμενο Σάββατο, τρεις εργαζόμενοι τραυματίστηκαν αρκετά σοβαρά στο κατάστημα Παγκρατίου της αλυσίδας Jumbo, όταν ο ανελκυστήρας εμπορευμάτων έπεσε με ταχύτητα δύο ορόφους. Την περασμένη εβδομάδα, ένας νεκρός και δύο εγκλωβισμένοι ήταν το αποτέλεσμα πτώσης βράχου μέσα στην κεντρική στοά των μεταλλείων βωξίτη της, γαλλικών συμφερόντων, IMERYS κοντά στο χωριό Βάριανη, στο 51ο χιλιόμετρο του δρόμου Λαμίας – Άμφισσας. Την ίδια μέρα, 38χρονος ηλεκτρολόγος έχασε τη ζωή του σε αποθήκη επιχείρησης ταχυμεταφοράς εμπορευμάτων και εγγράφων στην περιοχή Αχαρνών Αττικής. Την 1η Οκτωβρίου, 68χρονος καταπλακώθηκε από πέτρες σε διώροφη οικοδομή κατά τη διάρκεια τεχνικών εργασιών, στο Πελόπιο Hλείας. Στις 27 Σεπτεμβρίου, εργάτης έχασε τη ζωή του όταν καταπλακώθηκε από μεγάλο όγκο χώματος στο Σιδάρι Κέρκυρας.
Δεν πρόκειται για μια «ατυχή συγκυρία» αλλά για μια «κανονική» εβδομάδα στη δουλειά. Οι εργαζόμενοι που χάνουν τη ζωή τους ή τραυματίζονται σοβαρά δεν είναι η εξαίρεση, αλλά δυστυχώς ο σκληρός κανόνας. Σύμφωνα με έρευνα της Ομοσπονδίας Συλλόγων Τεχνικών Επιχειρήσεων, 51 εργαζόμενοι έχουν χάσει φέτος τη ζωή τους, ενώ για ολόκληρο το 2020 οι εργαζόμενοι ήταν 38. Όπως επισημαίνει στην Εποχή ο Στέλιος Χαρωνίτης από το Δίκτυο Εργαζομένων στο Εμπόριο, «υπάρχει τεράστιο ζήτημα από το έλλειμμα ελέγχων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Για παράδειγμα, το σαββατοκύριακο η Επιθεώρηση είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Συγκεκριμένα στο συμβάν το περασμένο Σάββατο στο Jumbo Παγκρατίου, η διεύθυνση επιχείρησε να συνεχίσει κανονικά τη λειτουργία του καταστήματος μετά το εργατικό ατύχημα και αναγκάστηκε από την παρουσία κόσμου έξω από το κατάστημα να το κλείσει».
Την παντελή απουσία των Επιθεωρητών Μεταλλείων Νοτίου Ελλάδος επισημαίνει στην Εφημερίδα των Συντακτών και ο πρόεδρος του εργοταξιακού σωματείου στα μεταλλεία βωξίτη, Νίκος Χλεμπογιάννης. «Από 11 επιθεωρητές έχουν μείνει μόνο 3 και για να εξασφαλίσουμε ότι θα έρθουν να κάνουν έλεγχο για τις συνθήκες εργασίας χρειάστηκε να πάμε στον εισαγγελέα και να πάρουμε εισαγγελική εντολή». Μάλιστα ο ίδιος σχετικά με το δυστύχημα στα συγκεκριμένα μεταλλεία την περασμένη εβδομάδα αναδεικνύει μια σημαντική παράμετρο. «Υπάρχει κάτι που κατά τη γνώμη μου επιβαρύνει όχι μόνο τους εργαζόμενους αλλά και το κοίτασμα», σημειώνει ο Ν. Χλεμπογιάννης. «Τα τελευταία 2-3 χρόνια η διοίκηση πρόσθεσε και τέταρτη βάρδια, δηλαδή δουλειά και την 6η ημέρα, το Σάββατο. Τα Σάββατα πληρώνονται ως υπερωρίες, αλλά εξαντλούνται και οι εργαζόμενοι και το κοίτασμα δεν ηρεμεί».
Επιπλέον αυτής της «κανονικότητας» που τείνει να διαμορφωθεί, υπάρχουν και συγκεκριμένες νομοθετικές τροποποιήσεις, που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται και επιβαρύνουν σημαντικά τις συνθήκες εργασίας συγκεκριμένων εργασιακών ομάδων – όπως οι εναερίτες της ΔΕΗ και οι χειριστές μηχανημάτων κλαρκ. Τέτοια περίπτωση αποτελεί αυτό που αναδεικνύει με ανακοίνωσή της η ΓΣΕΕ και αφορά τον χειρισμό ειδικών μηχανημάτων και την εκτέλεση ειδικών εργασιών από μη αδειοδοτημένο προσωπικό. «Το περασμένο καλοκαίρι και συγκεκριμένα με το άρθρο 88 του νόμου 4964/2022 που ψηφίστηκε στη Βουλή, ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας δύναται να αναθέτει σε μη αδειοδοτημένο προσωπικό την εκτέλεση επιμέρους εργασιών αναγκαίων για την κατασκευή ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, υφιστάμενων ή νέων εγκαταστάσεων επί εδάφους, επί στύλου, επί κτιρίων, και ιδίως βοηθητικών εργασιών όπως εργασίες στερέωσης εξοπλισμού, χωματουργικές, δομικές, όπως κατασκευή βάσεων στήριξης και παρασκευή δομικών μιγμάτων, μεταφοράς υλικών στον τόπο εκτέλεσης του έργου και καθαρισμού», επισημαίνει η ΓΣΕΕ. «Αυτές τις ημέρες, στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, συζητείται και πάλι ρύθμιση του υπουργείου Ανάπτυξης που δίνει τη δυνατότητα σε ανειδίκευτους και μη αδειοδοτημένους εργάτες να χειρίζονται κλαρκ δυνατότητας ανύψωσης έως 2,5 τόνων», σημειώνει η ανακοίνωση.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έρευνα της ασφαλιστικής εταιρείας William Russell, η χώρα μας κατατάσσεται τρίτη από το τέλος ανάμεσα σε 30 κράτη – μέλη του ΟΟΣΑ, εξαιτίας πολύ χαμηλών επιδόσεων στα εργασιακά. Ειδικότερα, οι χαμηλοί μισθοί, οι πολλές ώρες εργασίας και οι κακές επιδόσεις στην προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων κατατάσσουν την Ελλάδα στη 28η θέση, με μόνο τις ΗΠΑ και το Μεξικό να καταγράφουν χειρότερες επιδόσεις.
Καθίσταται, λοιπόν, σαφές και στον πλέον καλόπιστο ότι δεν πρόκειται για «ατυχήματα» εργατικά αλλά για συμβάντα που μπορούν σε ένα βαθμό να προβλεφθούν. Η νομοθεσία υπάρχει (βλ. παρακείμενο άρθρο), οι θεσμοί για τον έλεγχο τήρησής της προβλέπονται (βλ. παρακείμενο άρθρο). Και τα δύο τροποποιούνται ή αδρανοποιούνται εις βάρος των εργαζομένων συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Μέχρι πότε;
ΖΩΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ
