Σαρδέλες. Μικρά, ταπεινά ψαράκια, δεν σου γεμίζουν το μάτι. Ψάρια για το λαό, όχι ψάρια πολυτελείας. Όμως κολυμπάνε σε κοπάδι, ταξιδεύουν μαζί, το ένα δίπλα στο άλλο. «Στριμωχτήκαμε σαν σαρδέλες», λένε οι άνθρωποι για τους χώρους με πολυκοσμία.
Έτσι στέκονται σήμερα, ο ένας δίπλα στον άλλο, χιλιάδες άνθρωποι στις πλατείες της Ιταλίας, για να ξαναφέρουν στη μνήμη ξεχασμένα συνθήματα, που προσπάθησε να εξαφανίσει η πολιτική της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού, της αναθεώρησης της ιστορίας, των χεριών που τινάζονται σε φασιστικό χαιρετισμό όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.
Η πρώτη ιχθυακή επανάσταση στην ιστορία
Και όπως συμβαίνει πάντα και παντού, μπροστάρηδες είναι οι νέοι. Τέσσερις τριαντάρηδες φίλοι από τη Μπολόνια, ο Ματία Σαντόνι, ο Ρομπέρτο Μορότι, η Τζούλια Τραπολόνι και ο Αντρέα Γκαρέφα εμπνεύστηκαν το Κίνημα της Σαρδέλας, που το αγκάλιασαν με ενθουσιασμό νέοι από όλη την Ιταλία, αλλά και νέοι Ιταλοί που μετανάστευσαν στο εξωτερικό, καθώς και μεγαλύτεροι σε ηλικία που είχαν κλειστεί στην απογοήτευσή τους.
Στην περιφέρεια της Εμίλια Ρομάνια θα διεξαχθούν περιφερειακές εκλογές το Γενάρη και ο Ματέο Σαλβίνι έπρεπε να μιλήσει στις 14 Νοέμβρη στο στάδιο υπέρ της υποψήφιας της Λέγκας Λουτσία Μποργκοντζόνι. Οι τέσσερις νέοι δεν μπορούσαν να αποδεχτούν να μιλάει ο Σαλβίνι στην κόκκινη Μπολόνια χωρίς καμία αντίδραση από την πλευρά των δημοκρατικών πολιτών.
«Θέλαμε να είμαστε έστω ένας παραπάνω από αυτούς», είπαν οι διοργανωτές. Το στάδιο όπου μίλησε ο Σαλβίνι έχει χωρητικότητα 5.570 ατόμων. Θα αρκούσε μια συγκέντρωση 6.000 ατόμων στην πλατεία. Άρχισε λοιπόν η καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το σύνθημα: «Καμία σημαία, κανένα κόμμα, καμία βρισιά. Δημιούργησε τη σαρδέλα σου και πάρε μέρος στην πρώτη ιχθυακή επανάσταση στην ιστορία».
Στο ραντεβού λοιπόν της Πέμπτης, 14 Νοέμβρη, κατέφθασαν όχι 6.000, αλλά περίπου 15.000 Μπολονιέζοι, φέρνοντας ο καθένας μαζί του μια σαρδέλα από χαρτόνι. Δεν υπήρχε πια άλλος χώρος, ήταν πραγματικά στριμωγμένοι σαν σαρδέλες στην πλατεία.
Με το Bella Ciao σπάνε τη σιωπή
Ακολούθησαν η Μόντενα, το Σορέντο, το Παλέρμο, το Ρέτζιο Εμίλια, η Περούτζια, η Γένοβα, το Ρίμινι, η Νέα Υόρκη και η Μαρσάλα, από 18 έως 24 Νοέμβρη.
Άλλες πόλεις ανακοινώνουν ότι προγραμματίζουν συγκεντρώσεις. Η Φλωρεντία, την 30η Νοέμβρη, το Τορίνο την 10η Δεκέμβρη, η Ρώμη τη 14η Δεκέμβρη.
Οι άνθρωποι ξαναβρίσκουν τη χαρά της συλλογικής δράσης. Φεμινίστριες, ακτιβιστές και ακτιβίστριες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλληλέγγυοι/ες στους μετανάστες και τους πρόσφυγες αντιδρούν στο σκοταδισμό, σπάνε τη σιωπή.
Στις πλατείες οι συγκεντρωμένοι τραγουδάνε το Bella Ciao, και ξαναθυμούνται φράσεις του Μπερλινγκουέρ και του παρτιζάνου Προέδρου της Δημοκρατίας Σάντρο Περτίνι, όπως η ακόλουθη: «Οι νέοι δεν χρειάζονται κηρύγματα, οι νέοι χρειάζονται παραδείγματα εντιμότητας, συνέπειας και αλτρουισμού».
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι Σαρδέλες ανταλλάσσουν μηνύματα κατά του διάχυτου φασισμού και του ρατσισμού και πολλοί από τους νέους που κατάγονται από άλλες χώρες και γίνονται καθημερινά αντικείμενο μίσους των ρατσιστών γράφουν ότι έχουν αναπτερωθεί οι ελπίδες τους και στηρίζουν το κίνημα με όλες τις δυνάμεις τους.
Ξαναγέμισαν οι πλατείες
Δεξιοί πολιτικοί και πληρωμένοι κονδυλοφόροι βλέπουν ένα κίνημα μαριονέτα, γιατί, σύμφωνα με τη λογική τους, κάποιος πρέπει πάντα να κινεί τα νήματα.
Σκουριασμένα μυαλά, πολιτικοί ξερόλες της αριστεράς έχουν αρχίσει την κριτική και την προσπάθεια αποδόμησης: «Χωρίς πολιτική συγκρότηση», «μικροαστοί», «χωρίς ξεκάθαρη ιδεολογική κατεύθυνση», «δεν έχουν πίσω τους πολιτικό υποκείμενο», «λαϊκιστές που ισχυρίζονται ότι είναι κατά του λαϊκισμού». Άλλοι, όπως ο Νικόλα Τζινγκαρέτι, από το Δημοκρατικό Κόμμα, ανακοινώνουν την υποστήριξή τους, ελπίζοντας να επωφεληθούν από την ανάπτυξη του κινήματος. Όμως οι Σαρδέλες ύψωσαν τη φωνή τους, οι Σαρδέλες ξύπνησαν συνειδήσεις από τον πολιτικό λήθαργο, ξαναγέμισαν τις πλατείες.
Ηρεμία και υπομονή. Και τεντωμένα αυτιά. Γιατί αυτά τα ψάρια μιλάνε. Θα πάρει καιρό για να μεταφραστεί το αυθόρμητο σε συγκροτημένο, συνειδητοποιημένο, ενωτικό πολιτικό υποκείμενο, δεν ξέρουμε με ποια μορφή. Ίσως και να μη γίνει. Ας το χαρούμε και ας το υποστηρίξουμε όπως είναι σήμερα, γι’ αυτό που είναι σήμερα. Όπως λέει ένα παλιό ιταλικό ρητό, η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα.
Τόνια Τσίτσοβιτς
Πηγή: Η Εποχή
