Από τον τρόπο που μαθαίνουμε την ιστορία έχουμε μια συγκεκριμένη αντίληψη περί ηρωισμού. Παραταξιακές, εθνικές, θρησκευτικές ή εξωτικές αλήθειες ανακατεύονται με ψέματα για να εξυπηρετούν τη δέσμευση που προκύπτει εξαιτίας του αναβλύζοντος συναισθήματος.
Πριν τέσσερα χρόνια, το 2018, ένας αντι- ήρωας που ούτε τον ένοιαζε να τον ξέρει κανείς, πέθανε ξαφνικά. Ήταν ο Λέσβιος αξιωματικός του λιμενικού Κυριάκος Παπαδόπουλος.
Η σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ «4.1 miles», Δάφνης Ματζιαράκη, που αφηγούνταν το προσφυγικό δράμα μιλούσε σχεδόν προφητικά για τον Παπαδόπουλο σε συνέντευξή της στο Al jazeera το 2017:
«Είναι δυσβάσταχτος και συγκλονιστικός ο εφιάλτης που περνάει ο καπετάνιος […] Το βάρος είναι περισσότερο από αυτό που μπορεί να αντέξει και δεν προέρχεται από την ένταση αλλά από το αίσθημα του καθήκοντος.
Είναι ένας πραγματικά έντιμος άνθρωπος με αληθινή την αίσθηση της ευθύνης πως δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει ούτε ένα άτομο…και οι άνθρωποι και τα παιδιά που όντως χάνει πραγματικά τον στοιχειώνουν».
Δυο χρόνια πριν, το 2015, περίπου τέτοιες μέρες, ο τότε Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μαζί με τον Αυστριακό Καγκελάριο επισκέπτονταν τη Λέσβο. «Πόσους ανθρώπους έχετε σώσει;», τον είχε ρωτήσει ο Βέρνερ Φάιμαν. «Περισσότερους από πέντε χιλιάδες» του απάντησε ο Έλληνας αξιωματικός. Δεν άκουσε καλά ο τότε Αυστριακός καγκελάριος και του είπε πως «πέντε ζωές είναι κάτι πολύ σημαντικό». Τον διόρθωσαν και του είπαν πως πρόκειται για πέντε χιλιάδες ζωές… «Είσαστε πραγματικός ήρωας», του είχε πει έκπληκτος ο Φάιμαν.
Υπάρχουν άνθρωποι αχαλίνωτα υπέροχοι γύρω και πέρα από εμάς που δεν κάνουν θόρυβο, δεν φτεροκοπάνε για τιμές ή πλούτη. Κάνουν τη δουλειά τους όσο καλύτερα μπορούν, όπως ο Παπαδόπουλος, από μια αυθεντική αίσθηση του καθήκοντος. Όταν μπορέσουμε να τους τιμούμε για αυτά που αλήθεια ήταν και έκαναν, τότε θα έχουμε προοπτική να γίνουμε καλύτερες, ομορφότερες κοινωνίες. Του Παπαδόπουλου του αξίζουν τιμές και μνήμη ακόμα περισσότερο τώρα, που η ελληνική κοινωνία στέκει πλειοψηφικά δύσθυμη για τα ναυάγια των προσφύγων στο Αιγαίου. Η επικράτηση μιας σιωπηλοφανερής αδιαφορίας ή και απανθρωπιάς για το θάνατο των «ελάχιστων αδελφών»* μας πρέπει να σπάσει.
Ο Παπαδόπουλος, μιλώντας κατά τη διάρκεια εκείνου του ντοκιμαντέρ, είχε πει:
«Στα μάτια τους βλέπω ότι υπάρχουν εικόνες από τον πόλεμο τον οποίο ζούνε.
Έρχονται από τον πόλεμο. Γλιτώνουν από τις βόμβες που πέφτουν στα σπίτια τους και βλέπουμε οικογένειες να χάνουν τους ανθρώπους τους μέσα στα ελληνικά ύδατα, λόγω της θάλασσας που διασχίζουν».
«Δεν υπάρχουν λόγια…αν δεν το νιώσεις αυτό δεν…δεν υπάρχει. Εφιάλτης. Αυτή η αγωνία…όπου πηγαίναμε βρίσκαμε ανθρώπους στη θάλασσα και εύχομαι να μην υπάρχει κανένας αγνοούμενος».
Ας το κρατήσουμε.
*ελάχιστος αδελφός είναι ο πεινασμένος, ο διψασμένος, ο ξένος, ο γυμνός, ο ασθενής, ο φυλακισμένος που ταυτίζεται με τον Χριστό κατά την ορθόδοξη χριστιανική θεολογία.
Βασίλης Ρόγγας
Ανάρτησή του στο Facebook
