Ο Τσίπρας είναι ο τελευταίος αυθεντικά χαρισματικός ηγέτης που κυβέρνησε τη χώρα. Η επιδραση του κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν η μεγαλύτερη από οποιουδήποτε άλλου πολιτικού αρχηγού είτε κυβερνούσε, είτε όχι.
Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του ήταν ότι μπορούσε να επανεπινοεί τον εαυτό του κάθε φορά που αυτό ήταν απαραίτητο όχι ως χαμαιλεοντας αλλά γνήσια. Από αρχηγός της νεολαίας, υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας. Από αρχηγός μικρού κόμματος, αρχηγός της αντιπολίτευσης κι έπειτα πρωθυπουργός. Είχε γνώση της αλλαγής κλίμακας και προσαρμοζόταν στο ρόλο και την εποχή.
Με τον Τσίπρα έκανε παντού ζεστή, ήταν “θερμός ηγέτης” όπως είπε και ο Μοσχονάς, δηλαδή κινητοποίησε διαρκώς και εξ αρχής αισθήματα συμπάθειας και αντιπαθειας. Η τελευταία φορά που συνέβη αυτό στην Ελλάδα ήταν με τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Οι αντίπαλοι του προέβησαν σε μια συστηματική, εκτεταμένη, ταυτόχρονα λεπτεπίλεπτη και τελικά αποτελεσματική δολοφονία χαρακτήρα. Ο Τσίπρας από το 2016 είναι όλα τα κακά της μοίρας, αναλόγως το κοινό και η κριτική που του ασκήθηκε ήταν εν πολλοίς άδικη και ως προς τον τρόπο και ως προς το περιεχόμενο. Στους ακροκεντρωους ορίστηκε ως λαϊκιστής ή/και αμόρφωτος, στους δεξιούς τέθηκε ως ανήθικος και ενάντια στην πατρίδα, στον κόσμο της αριστεράς ως προδότης και πολλά άλλα. Το αντισυριζα μέτωπο ήταν τέτοιου είδους συγκρότηση και είχε πολύ από το αντιτσιπρας.
Ο Τσίπρας έκανε λάθη, κάποια από τα οποία τα έχει αναγνωρίσει. Δεν είναι η ώρα για τον απολογισμό αυτού του είδους, δεν τον εξετάζω στενά πολιτικά εδώ. Ένα από τα πιο κοντινά χρονικά μου φαίνεται πως είναι το στυλ ηγεσίας του τα τελευταία χρόνια που είχε κάτι το μοναχικό, αρχηγικό κι όχι συλλογικό, εμπρηστικό αλλά χωρίς καλό καύσιμο, σαν παλιό χωρίς τα απαραίτητα στοιχεία ανανέωσης.
Ο Τσίπρας δεν πήρε ένα μικρό κόμμα από το 5% και το πήγε στο 36%. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολυπαραγοντικό ζήτημα, όπως και τα περισσότερα. Φυσικά έπαιξε σημαίνοντα ρόλο διότι συμπύκνωνε ρητορικά και αντιπροσώπευε όντως όσα συνέβαιναν στο δρόμο την περίοδο της εναντίωσης στη λιτότητα. Έκανε το ίδιο ως πρωθυπουργός.
Στο λόγο του, που ήταν ένας εξαιρετικός αποχαιρετισμός της πρώτης γραμμής και με φανερή την ενωτική του διάσταση για το κόμμα, φάνηκε να έχει την αγωνία του προσωπικού του legacy (καθόλου άδικα). “Πρώτος αριστερός πρωθυπουργός” είναι κάτι που δεν αλλάζει ό,τι και να ειπωθεί.
Τα άλλα που ήθελε να μείνουν ως κληρονομιά του είναι:
Α. Η έξοδος από τα μνημόνια
Β. Η ρύθμιση του χρέους.
Γ. Η επούλωση των τραυμάτων της κοινωνίας και της οικονομίας.
Δ. Η αποκατάσταση της διεθνούς εικόνας της χώρας.
Ε. Η ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών.
Εκτιμώ ότι όλα, λίγο ως πολύ, θα του πιστωθούν κι ωστόσο οι κυρίαρχοι θα προσπαθήσουν να λένε τις ιστορίες που αφορούν τον Τσίπρα με όρους καταστροφής. Αφορά “την ιστορία” να γράψει και ο ίδιος κάποια στιγμή, έτσι ώστε να αποκαταστήσει, να φανερώσει ακόμα και να αδειάσει.
Νομίζω έπρεπε να πει κι άλλο ένα. Πως το πήγε όσο πέρα γίνονταν το 2015.
Ο Τσίπρας παρέμεινε απόλυτως και αδιαμφισβήτητα καθαρός οικονομικά, χωρίς σκάνδαλα και χωρίς πλουτισμό από την πολιτική. Δεν προέρχεται από τζάκι, πήγε στα δημόσια σχολεία του τόπου, αναδείχτηκε οργανικά, έγινε εξαιρετικός, ο καλύτερος, πολιτικός ρήτορας.
Τέλος, νομίζω πως η πολιτική του προσωπικότητα μπορεί να συμπυκνωθεί στο σπινοζικό ρητό: ” επειδή δύναμαι, δικαιούμαι. Δεν δύναμαι, επειδή δικαιούμαι.” Ο Τσίπρας ήταν πραγματικός -κι όχι κατασκευασμένος- doer της ελληνικής πολιτικής σκηνής, του οποίου η βούληση και δράση ανάγκαζε πάντα να πάρουν θέση εχθροί και φίλοι. Και τούτο είναι τόσο σπουδαίο όσο και σπάνιο.
ΥΓ Ο Αλέξης Τσίπρας είναι μικρός ηλικιακά. Μπορεί να παίξει ρόλο και αργότερα και από τον αποχαιρετισμο του υπονοηθηκε πως θα το κάνει όταν και εφόσον η συγκυρία το επιτρέψει.
Βασίλης Ρόγγας
