Δεν έριξε ένας άνθρωπος τη Σοβιετική Ένωση όσο «πράκτορας» κι αν ήταν, όπως λέει η ανεπίσημη αφήγηση. Ούτε έπεσε «από τα έξω κι από τα πάνω», ως «αντεπανάσταση», όπως αναφέρει το επίσημο αφήγημα. Αυτό είναι, για να το πω κομψά, η μισή αλήθεια.
Το πτώμα της Σοβιετίας σέρνονταν για τουλάχιστον δυο δεκαετίες με μηδαμινή ανάπτυξη ή και ύφεση στην οικονομία, με γερασμένες, καβατζωμένες και by the book ολιγαρχίες στην κορυφή της πολιτικής ιεραρχίας, απίστευτη κατασπατάληση κρατικών πόρων λόγω διαφθοράς, ιμπεριαλιστικές εισβολές σε «φιλικές» χώρες και καμία λαϊκή – κοινωνική υποστήριξη.
Η άλλη μισή αλήθεια είναι πως η καθεστωτική αλλαγή βιώθηκε χαρούμενα, απελευθερωτικά από το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Το γεγονός πως αργότερα το μετάνιωσαν πικρά, όπως φαίνονταν από την ostalgia, είναι άλλης τάξεως ζήτημα. Παραμένει αληθές πως ενεργή, έμπρακτη υπεράσπιση του καθεστώτος της Σοβιετικής Ένωσης από την εργατική τάξη δεν υπήρξε. Την κοινωνία των πολιτών την είχε ρουφήξει – εξαϋλώσει το Κόμμα ή της έλεγε να το βουλώσει μέσω της αποτελεσματικότατης ντόπιας ΕΥΠ.
Υπάρχει μια μυθολογία όμως υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης στην Ελλάδα για τη διάδοση της οποίας βοηθά το ΚΚΕ. Το κόμμα υπερασπίζεται τη Σοβιετική Ένωση και μάλιστα όσο πιο παλιά τόσο πιο καλά, όσο πάμε προς το Στάλιν καλύτερα – όσο πάμε προς τον Γκόρμπι χειρότερα. Είναι το μόνο φιλοσταλινικό και φιλοσοβιετικό ΚΚ που έχει αυτά τα ποσοστά. Τα αδελφά του κόμματα στην Ευρώπη λαμβάνουν κάτι μεταξύ 0,01& και 1%.
Ωστόσο υπάρχει μια διπλή αντίφαση που οι ριζοσπάστες/τριες οφείλουν να λάβουν υπόψιν. Ενώ κανένας σύγχρονος άνθρωπος δε θα ήθελε να ζήσει στη Σοβιετική Ένωση του πολιτικού αυταρχισμού, της πολιτισμικής μονοφωνίας και της κοινωνικής σιγής, εντούτοις ιδέες που προέρχονται από το σοσιαλιστικό οπλοστάσιο γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς στους νέους της Δυτικής Ευρώπης∙ ισχυρή δημόσια παιδεία, υγεία και πλέον ενέργεια, μείωση ή εξάλειψη των ανισοτήτων όχι μόνο σε μισθούς αλλά και σε κύρος, ανάμεσα στα φύλα, προοδευτική φορολογία, κρατική μέριμνα για τη στέγαση κ.ο.κ.
Με άλλα λόγια για να είναι κανείς σοσιαλιστής ή κομμουνιστής δε χρειάζεται να υπερασπίζεται τον σοβιετικό αυταρχισμό. Κι αντίστροφα όμως. Οφείλει να γνωρίζει πως χωρίς τη σοβιετική απειλή οι κατακτήσεις των εργαζόμενων τουλάχιστον τα «30 χρυσά χρόνια» του καπιτάλισμού (1945-1975) πιθανότατα θα ήταν πολύ λιγότερες ή κατορθωτές με πολύ περισσότερο κόπο.
Βασίλης Ρόγγας
Ανάρτησή του στο Facebook
