Macro

Βασίλης Ρόγγας: Η αργή γενοκτονία της Γάζας μετά την “εκεχειρία”

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε στις 17 Νοεμβρίου 2025 αμερικανικό κείμενο που επικυρώνει το «Comprehensive Plan to End the Gaza Conflict», δηλαδή τον σχεδιασμό που παρουσιάστηκε από τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τραμπ και περιλαμβάνει: την ίδρυση ενός διεθνούς «Board of Peace» (Συμβούλιο Ειρήνης) ως μεταβατική, διεθνώς αναγνωρισμένη αρχή για τη Γάζα, και την εξουσιοδότηση μίας προσωρινής «International Stabilization Force» (Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης, ISF) που θα αναπτυχθεί στη Γάζα για να στηρίξει την ασφάλεια, την αποστρατιωτικοποίηση και την ανοικοδόμηση. Η απόφαση ψηφίστηκε με 13 υπέρ, 0 κατά, 2 αποχές (Ρωσία, Κίνα).

Board of Peace (“Συμβούλιο Ειρήνης”, BoP)

Η απόφαση προβλέπει τη δημιουργία ενός “Board of Peace” (Συμβούλιο Ειρήνης), ως μεταβατική αρχή που θα έχει νομική οντότητα. Θα διαχειρίζεται τη χρηματοδότηση, τη διακυβέρνηση και την ανοικοδόμηση της Γάζας μέχρι μια παλαιστινιακή επιτροπή (τεχνοκρατική) αναλάβει την καθημερινή διακυβέρνηση.

Ο Τραμπ θα προεδρεύσει αυτού του Συμβουλίου, σύμφωνα με το σχέδιο.
Το Συμβούλιο Ειρήνης θα εποπτεύει θέματα διακυβέρνησης, ασφάλειας και ανοικοδόμησης της Γάζας.

International Stabilization Force (“Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης”, ISF)

Η απόφαση επιτρέπει την αποστολή μιας διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης στην Γάζα (International Stabilization Force, ISF).

Η ISF θα συνεργαστεί με μια νέα αστυνομία που θα εκπαιδευτεί και θα ελεγχθεί, για να αποστρατιωτικοποιηθεί η Γάζα.
Η ISF θα έχει “όλα τα αναγκαία μέσα” για την εκπλήρωση της αποστολής της, σύμφωνα με την απόφαση.
Θα υπάρχει σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από περιοχές της Γάζας, με “ορόσημα και χρονοδιαγράμματα” που θα συμφωνηθούν ανάμεσα στην ISF, το Ισραήλ και άλλους εμπλεκόμενους.

Η απόφαση:

επικυρώνει το πλάνο Τραμπ και αποδίδει νομική και εκτελεστική ισχύ σε θεσμίσεις που προβλέπει (BoP, ISF, τεχνική επιτροπή Παλαιστινίων για καθημερινή διοίκηση), αλλά δεν παραχωρεί παλαιστινιακό κράτος. Κάνει λόγο για «πιθανή πορεία προς αυτοδιάθεση και κράτος» υπό όρους (αναμορφώσεις/κριτήρια).
Προβλέπει ότι το BoP θα έχει διεθνή νομική προσωπικότητα, θα εποπτεύει τη χρηματοδότηση και την ανοικοδόμηση και θα «επιβλέπει» την μεταβατική, τεχνοκρατική παλαιστινιακή επιτροπή.

Η Χαμάς απορρίπτει το κείμενο, λέγοντας ότι επιβάλλει «διεθνή κηδεμονία», ότι θα αδυνατίσει, θα απονομιμοποιήσει την αντίσταση και ότι η διεθνής δύναμη θα χάσει την ουδετερότητά της (θα γίνει «μέρος της σύγκρουσης»).
Οι αραβικές χώρες υπέγραψαν κοινή δήλωση που στήριξε το κείμενο, κυρίως επειδή συμπεριλήφθηκαν αναφορές σε πιθανή πορεία προς αυτοδιάθεση. Δεσμεύονται δε να συνεισφέρουν προσωπικό και υποστήριξη για την ISF υπό όρους.
Η Ρωσία και η Κίνα απείχαν: διατύπωσαν ότι το κείμενο είναι αόριστο, δεν εξασφαλίζει τη συμμετοχή/κυριαρχία των Παλαιστινίων, και ότι αφήνει κρίσιμα ζητήματα (νόρμες, ρόλος ΟΗΕ, νομική βάση συμμετοχής δυνάμεων) ανεξηγήτως ανοιχτά. Και οι δύο χώρες δεν ήθελαν να μπλοκάρουν πλήρως μια διαδικασία που υποστηρίζουν (ή τουλάχιστον κάποιοι αραβικοί εταίροι ήθελαν να δοθεί μια ευκαιρία), για αυτό επέλεξαν αποχή αντί για βέτο.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτήρισε την απόφαση “σημαντικό βήμα” για τη σταθεροποίηση του τερματισμού των συγκρούσεων, αλλά τόνισε την ανάγκη να μετατραπεί η διπλωματική ώθηση σε “συγκεκριμένα και απαραίτητα βήματα στο έδαφος”.

Τι σημαίνει στην πράξη;

Η απόφαση δίνει διεθνή νομιμοποίηση στο πλάνο Τραμπ για τη Γάζα, επικυρώνοντας ορισμένα από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία του, όπως τη σταθεροποίηση μέσω ξένων δυνάμεων.
Η “μεταβατική διακυβέρνηση” μέσω του Board of Peace δείχνει ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να έχουν κεντρικό ρόλο στον επόμενο σταθμό της Γάζας.
Η αναφορά σε “δρόμο προς παλαιστινιακό κράτος” είναι συμβολική, όχι άμεση: δεν υπάρχει άμεσο χρονοδιάγραμμα ή δεσμευτική διαδικασία για ανεξαρτησία. Οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν λόγο σε αυτό το σχέδιο ενώ είναι εκείνοι τους οποίους αφορά.
Η Παγκόσμια Τράπεζα και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καλούνται να διευκολύνουν τη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων, και μέσω ειδικού ταμείου δωρητών. Η βιωσιμότητα της ISF και της BoP εξαρτάται από τη διεθνή βούληση και τη διαθεσιμότητα χρημάτων. Αν οι δωρητές σταματήσουν τις συνεισφορές, υπάρχει ρίσκο για υποχρηματοδότηση. Δεν προβλέπεται ένα “ταμείο του ΟΗΕ” που θα έχει εξασφαλισμένους πόρους από κράτη-μέλη με υποχρεώσεις. Δηλαδή, συνηθισμένος “ανθρωπιστικός” νεοφιλελευθερισμός μέσω της Παγκόσμιας Τράπεζας, χωρίς δημοσιονομική ανεξαρτησία
Η Χαμάς, κύρια οργανωμένη πολιτική και στρατιωτική δύναμη στη Γάζα, σύμφωνα με δηλώσεις εκπροσώπων της, θεωρεί πως η οποιαδήποτε δύναμη εισερχόμενη θα θεωρηθεί «κατοχική» και θα αντιμετωπιστεί ανάλογα, και ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα αποδεχθούν την ξένη κηδεμονία.
Δεν γνωρίζουμε ποιά θα είναι η σύνθεση των νέων νομικών οντοτήτων, δεν γνωρίζουμε πότε θα αναπτυχθούν στο έδαφος, δεν γνωρίζουμε ποιά και πόση θα είναι είναι η χρηματοδοτική ροή για την ανοικοδόμηση της Γάζας. Η επιχείρηση σταθεροποίησης είναι τουλάχιστον “διετής”. Η ISF και το BoP υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας κάθε έξι μήνες για την πρόοδο εφαρμογής.
Οι αραβικές χώρες φαίνεται πώς μέσω λίγο καλύτερων διατυπώσεων μπορούν να θεωρούν και δικό τους έργο όσα θα γίνουν από εδώ και πέρα και το ίδιο ισχύει και για τις χώρες της Ευρώπης που στήριξαν το κείμενο.
Η Παλαιστινιακή Αρχή δήλωσε ότι το ψήφισμα επιβεβαιώνει το “δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση και στην εγκαθίδρυση του ανεξάρτητου κράτους του και την απρόσκοπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα”. Επί της ουσίας η μόνη διεθνώς αναγνωρισμένη θεσμική εκπροσώπηση των Παλαιστινίων δίνει το πράσινο φως στην τραμπική επιβολή επί του εδάφους της Γάζας.

Το κείμενο μοιάζει με “damage control”:

Αναγνωρίζει για πρώτη φορά δημόσια την “ανθρωπιστική καταστροφή”,
αλλά δεν αγγίζει τον πυρήνα: τον ισραηλινό εποικισμό, την κατοχή, την άρνηση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των Παλαιστινίων.
Παρουσιάζεται ως “κοσμογονία θεσμών”, ενώ δεν ακουμπά τον μηχανισμό που παράγει τη βία: την ισραηλινή στρατιωτική κυριαρχία.
Η μερική κατάπαυση του πυρός εμφανίζεται ως “σημαντική παραχώρηση”, ενώ είναι απλώς η ελάχιστη δυνατή κίνηση υπό διεθνή πίεση.
Οι ΗΠΑ δεν αποδέχονται ούτε διεθνείς εγγυήσεις, ούτε μηχανισμούς λογοδοσίας.

κλείνει τα μάτια ή/ και τελειώνει το ζήτημα των ευθυνών για τα εγκλήματα πολέμου και την γενοκτονία. Εξ αυτού, δεν αναγνωρίζει ποινικές ευθύνες πολιτικών και στρατιωτικών αξιωματούχων του Ισραήλ.

Όλα αυτά την ώρα που:

Βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη μια αργή γενοκτονία στη Γάζα: παρά την εκεχειρία, σύμφωνα με την Euro‑Med Human Rights Monitor, δολοφονούνται κατά μέσο όρο 8 Παλαιστίνιοι τη μέρα, λόγω των συνεχιζόμενων βομβαρδισμών, του αποκλεισμού, της πείνας και της άρνησης ιατρικής περίθαλψης.

Από τις 10 Οκτωβρίου και την εκκίνηση της εκεχειρίας, πάνω από 200 Παλαιστίνιοι και Παλαιστίνιες έχουν σκοτωθεί και πάνω από 600 έχουν τραυματιστεί από τις επιθέσεις του Ισραήλ

Επιπλέον, η UNICEF αναφέρει ότι από την εκεχειρία έχουν καταγραφεί πάνω από 6.300 θάνατοι, μεταξύ αυτών 1.500 παιδιά, ενώ οι υποδομές – όπως υπηρεσίες νερού και υγιεινής – καταρρέουν συστηματικά.

Συνολικά, η υγειονομική κατάσταση στην Γάζα παραμένει απολύτως κρίσιμη, με την εγκληματική πολιτική του αποκλεισμού και την καταστροφή βασικών υποδομών να γίνονται όπλα μακροχρόνιας εξόντωσης.
6000 φορτηγά παραμένουν αποκλεισμένα και η παροχή των απολύτως αναγκαίων παρεμποδίζεται.

Η ΕΠΟΧΗ