Η εκλογική μάχη των βουλευτικών εκλογών έχει τελειώσει. Τα στατιστικά στοιχεία έπειτα από μια τέτοια αναμέτρηση μπορούν να είναι και πολλά και χρήσιμα. Επιλέγω στο παρόν άρθρο να παραθέσω κάποια που θεωρώ πως έχουν ενδιαφέρον, ιδιαιτέρως αν συνδυαστούν με τα ποιοτικά στοιχεία καθώς και την πολιτική ύλη. Οι πέντε πίνακες που ακολουθούν σχετίζονται με τις μεγαλύτερες διαφορές της Ν.Δ. από τον ΣΥΡΙΖΑ, τις μικρότερες διαφορές της Ν.Δ. από τον ΣΥΡΙΖΑ, τη μεγαλύτερη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με το ποσοστό του τον Σεπτέμβριο του 2015, τη μεγαλύτερη του άνοδο σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019 και, τέλος, τα μεγαλύτερα ποσοστά της αποχής.
Πίνακας Νο1
Μεγαλύτερες διαφορές της Ν.Δ. από το ΣΥΡΙΖΑ ανά περιοχές (Επικράτεια 8,32%)
Λακωνία 30,28%
Σέρρες 24,79%
Πιερία 24,12%
Χίος 23,51%
Καστοριά 23,12%
Δράμα 21,18%
Ευρυτανία 19,34%
Κιλκίς 19,13%
Αργολίδα 18,44%
Χαλκιδική 18,28%
Β’ Θεσσαλονίκης 17,86%
Βόρειος Τομέας Αθηνών 17,59%
Έβρος 17,44%
Καβάλα 16,35%
Εννέα από τις δεκατέσσερις πρώτες περιοχές είναι στη Βόρεια Ελλάδα, παραδοσιακό εκλογικό προπύργιο της ελληνικής Δεξιάς, τουλάχιστον έπειτα από τη δεκαετία του 1950. Είναι πιθανό να θεωρήσουμε πως η Συμφωνία των Πρεσπών έπαιξε ρόλο σε αυτό; Όντως, διαπιστώνουμε πως οι διαφορές στη Βόρεια Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερες από τις υπόλοιπες εκλογικές περιφέρειες. Τούτο, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν εντοπίζονται σημαντικές διαφορές και σε άλλες περιοχές, όπως η Θεσσαλία ή η Πελοπόννησος. Η εικόνα θα είναι πιο πλήρης στη συνέχεια.
Πίνακας Νο2
Μικρότερες διαφορές της Ν.Δ. από τον ΣΥΡΙΖΑ ανά περιοχές (Επικράτεια 8,32%)
Κέρκυρα 0,72%
Ιωάννινα 1,11%
Ηλεία 1,22 %
Εύβοια 1,70%
Φλώρινα 3,56%
Βοιωτία 3,96%
Κεφαλλονιά 5,49%
Σάμος 5,05%
Μαγνησία 6,60%
Αιτωλ/κανία 7,01%
Λάρισα 8,05%
Κοζάνη 8%
Στο δεύτερο πίνακα βλέπουμε τις περιοχές με διαφορά μικρότερη του εθνικού Μ.Ο., περιοχές δηλαδή στις όποιες το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν ευνοϊκότερο για το ΣΥΡΙΖΑ, παρόλο που δεν ξεπέρασε τη Ν.Δ. Όλες αυτές οι εκλογικές περιφέρειες είχαν κερδηθεί υπέρ από το ΣΥΡΙΖΑ και το Σεπτέμβριο και τον Ιανουάριο του 2015 και αντιστοίχως είχαν χαθεί στις ευρωεκλογές του 2019. Μόνο δυο από αυτές βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα. Μια ακόμα αποτύπωση με ενδιαφέρον: στις πρώτες περιοχές με μικρή διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων (π.χ. Ιωάννινα, Ηλεία, Εύβοια), αν χωρίζαμε το χάρτη σε δήμους, θα διαπιστώναμε πως το χρώμα δεν θα ήταν μόνο γαλάζιο. Χαρακτηριστικά, στο νομό Ιωαννίνων ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει 3 από τους 8 Δήμους, στην Ηλεία κερδίζει 2 στους 7 και στην Εύβοια 3 στους 8.
Πίνακας Νο3
Μεγαλύτερη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2015 ανά περιοχές (Επικράτεια 3,91%)
Ροδόπη 12,18%
Ξάνθη 10,01%
Πιερία 9,10%
Χαλκιδική 8,59%
Β’ Θεσσαλονίκης 7,74%
Κιλκίς 7,67%
Ημαθία 7,30%
Δράμα 7%
Τρίκαλα 6,24%
Καβάλα 6,19%
Όταν παρατηρούμε τη μεγαλύτερη πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ από το Σεπτέμβριο του 2015 διαπιστώνουμε ξεκάθαρα πως αυτή αφορά τη Βόρεια Ελλάδα κατ’ αποκλειστικότητα, γεωγραφική περιοχή στην οποία οι κάτοικοί της, σύμφωνα με την πολιτική, δημοσκοπική και δημοσιογραφική ύλη πριν τις εκλογές, δυσαρεστήθηκαν περισσότερο από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Δεν είναι ωστόσο ασφαλές πως η πτώση αυτή οφείλεται μόνο στη Συμφωνία, μιας και τα δεδομένα αυτά πρέπει να συσχετιστούν με την παραδοσιακή ψήφο στη Δεξιά, το κατά πόσο οι πολίτες αυτοί θεώρησαν τις πολιτικές που παρήχθησαν την τελευταία αυτή τετραετία ευνοϊκές για την οικονομική τους κατάσταση, τους χαμηλότερους ρυθμούς μείωσης της ανεργίας εκεί, κ.ο.κ.
Πίνακας Νο4
Μεγαλύτερη άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με Μάιο 2019 ανά περιοχές (Επικράτεια 7,78%)
Ξάνθη 20,45%
Ροδόπη 13,42%
Δυτική Αττική 12,23%
Δυτικός Τομέας Αθηνών 11,07%
Β’ Πειραιά 10,72%
Ηράκλειο 10,07%
Κέρκυρα 9,79 %
Α’ Θεσσαλονίκης 9,59%
Αχαΐα 9,08%
Πέλλα 8,67%
Βοιωτία 8,63%
Φλώρινα 8,47%
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπόρεσε μέσα σε περίπου ένα μήνα να αυξήσει το ποσοστό του πανελλαδικά κατά περίπου 8% από τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Πέντε από τις δώδεκα πρώτες περιοχές σε ποσοστό αύξησης βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα, σε περιοχές όμως που ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη από το Γενάρη του 2015 είχε υψηλά ποσοστά (π.χ. Α’ Θεσσαλονίκης, Ξάνθη, Ροδόπη). Πέντε από τις υπόλοιπες περιοχές βρίσκονται γεωγραφικά εκεί που ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τη Ν.Δ., δηλαδή στα εκλογικά του κάστρα που, μάλιστα έχουν και τους περισσότερους ψηφοφόρους (Δυτική Αθήνα, Δυτική Αττική, Β’ Πειραιά, Ηράκλειο, Αχαΐα). Ίσως εδώ βρίσκεται και το ερμηνευτικό κλειδί για τη μείωση της διαφοράς από τη Ν.Δ., ή αλλιώς για τη σημαντική άνοδο του ποσοστού του μέσα σε ένα μήνα. Μπορούμε επίσης να εικάσουμε βάσιμα πως ρόλο έπαιξε η συσπείρωση των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ σε περιοχές που πλειοψηφικά, ή τέλος πάντων σε σημαντικό ποσοστό, στηρίζουν το ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 και έπειτα.
Πίνακας Νο5
Μεγαλύτερη αποχή ανά περιοχές (Επικράτεια 42,08%)
Φλώρινα 62,78%
Κεφαλλονιά 58,92%
Λακωνία 56,37%
Ευρυτανία 55,34%
Λέσβος 54,16%
Αρκαδία 50,98%
Χίος 50,37%
Καστοριά 49,84%
Σέρρες 49,82%
Σάμος 49,18%
Δράμα 49,02%
Α’ Αθηνών 48,01%
Και από αυτό τον πίνακα μπορούμε να εξάγουμε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Μπορούμε, για παράδειγμα, να εικάσουμε ότι για τα τέσσερα νησιά που περιλαμβάνονται στον πίνακα της μεγαλύτερης αποχής (Κεφαλλονιά, Λέσβος, Χίος, Σάμος) ρόλο παίζει η απόσταση τους από τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου πολλοί νησιώτες κατοικούν. Ωστόσο, πως μπορούμε να ερμηνεύσουμε την τεράστια αποχή στη Λακωνία ή την Ευρυτανία; Ποιοί παράγοντες παίζουν ρόλο για την πολύ μεγάλη αποχή στην Αθήνα; Αν βάζαμε δίπλα δίπλα το χάρτη της αποχής ευρωεκλογών και βουλευτικών εκλογών του 2019 θα διαπιστώναμε πως είναι περίπου πανομοιότυποι. Σταθερά η αποχή αυξάνεται από το 2009, ενώ σε όλες τις παραπάνω περιοχές επικρατεί η Ν.Δ., γεγονός που σημαίνει ότι πιθανότατα από τη μεγαλύτερη συμμετοχή δεν θα ευνοούνταν ο ΣΥΡΙΖΑ ή πως οι δικοί του ψηφοφόροι σε αυτές τις περιοχές δεν πήγαν να ψηφίσουν. Ωστόσο, αυτά τα δυο συμπεράσματα αποτελούν εικασία, δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι. Τέλος, μόνο τέσσερις από τις δώδεκα περιοχές βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε πως από τους παραπάνω πίνακες διαφαίνεται ότι η Συμφωνία των Πρεσπών έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού εκλογικού αποτελέσματος. Ωστόσο, τα παραπάνω στατιστικά σε καμία περίπτωση δεν εξαντλούν την έρευνα για την απάντηση του συγκεκριμένου ερωτήματος. Ό,τι διατυπώνεται εδώ είναι μόνο δεδομένα που αντλούνται από τους αριθμούς. Η πολιτική αποτίμηση του αποτελέσματος αφορά κυρίως τους φορείς που λαμβάνουν μέρος στις εκλογές.
Ο Βασίλης Ρόγγας είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Κρήτης
Πηγή: Η Αυγή
