Η πανδημία του κορονοϊού και η διαχείρισή της ανέδειξε περίτρανα τις ιδεοληψίες και τις τεράστιες ανεπάρκειες της κυβέρνησης της ΝΔ. Ανέδειξε όμως παράλληλα, πιο ξεκάθαρα ίσως από ποτέ, την επείγουσα ανάγκη να απελευθερωθεί η κρατική λειτουργία από δεσμά και σχέσεις εξάρτησης που όχι μόνο νοθεύουν τη δημοκρατία και εμποδίζουν την πρόοδο, αλλά ολοφάνερα πια βάζουν σε κίνδυνο μέχρι και τη δημόσια υγεία. Οι συνεχείς υποχωρήσεις της κυβέρνησης στα αιτήματα και στις επιθυμίες της ιεραρχίας της εκκλησίας, με αποκορύφωμα την πρόσφατη άτακτη υποχώρησή της σχετικά με τον εορτασμό των Θεοφανίων και την αδυναμία της να επιβάλει το νόμο όπως τον επιβάλει στους απλούς πολίτες, δεν είναι μόνο ένδειξη της ανεπάρκειας και των υπόγειων δεσμεύσεων και εξαρτήσεων αυτής της κυβέρνησης. Είναι ακόμη μια ηχηρή υπενθύμιση της αναγκαιότητας να προχωρήσουμε επιτέλους ως χώρα στον, από δεκαετίες ζητούμενο και συνεχώς αναβαλλόμενο, διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος.
Το αίτημα του διαχωρισμού υπερβαίνει την Αριστερά και απλώνεται οριζόντια σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, καθώς όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν πως πρόκειται για μείζον ζήτημα με προεκτάσεις στη λειτουργία της δημοκρατίας, στα ατομικά δικαιώματα, στην ισονομία, στην παιδεία, στην οικονομία, ακόμη και στη δημόσια υγεία. Είναι ζήτημα δημοκρατίας, γιατί δεν μπορεί η εκκλησία να παρεμβαίνει στη λειτουργία του κράτους και να επιβάλει τη θέλησή της στην εκλεγμένη κυβέρνηση και στους εκλεγμένους αντιπροσώπους του λαού. Είναι ζήτημα ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, γιατί δεν μπορεί το κράτος, το οποίο εκπροσωπεί εκατομμύρια πολίτες, με ποικίλες θρησκευτικές και άλλες πεποιθήσεις, να θρησκεύεται και να επιβάλει εμμέσως συγκεκριμένη θρησκευτική πίστη. Είναι ζήτημα παιδείας, γιατί πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσει η ομηρία του εκπαιδευτικού συστήματος από την εκκλησία, η οποία επιβάλλει από το περιεχόμενο των βιβλίων μέχρι κάποιες φορές και τους υπουργούς που αυτή επιθυμεί. Είναι ζήτημα οικονομικό, με την εκκλησία να απολαμβάνει διαχρονικά ευνοϊκές ρυθμίσεις, φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις από το κράτος, που έχει βέβαια αναλάβει και τη μισθοδοσία των στελεχών της, ενώ ταυτόχρονα διεκδικεί από αυτό και μεγάλες εκτάσεις γης. Και είναι τέλος ακόμη και ζήτημα δημόσιας υγείας, όπως η άρνηση της εκκλησίας να συμμορφωθεί στις υποδείξεις των ειδικών και να τηρήσει τα απαιτούμενα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού έδειξε. Δυστυχώς με δυσβάσταχτο κόστος σε ζωές, ακόμη και δικών της στελεχών. Και δεν είναι απλά προϊόν φανατισμού αυτή η άρνηση, είναι ξεκάθαρη επίδειξη δύναμης και άσκησης εξουσίας επί της συντεταγμένης πολιτείας, την οποία βέβαια επέτρεψε η φοβική και εξευτελιστικά υποχωρητική στάση της κυβέρνησης της ΝΔ, που για μια ακόμη φορά προέταξε τα μικροπολιτικά της συμφέροντα έναντι της δημόσιας υγείας και του συμφέροντος των πολιτών.
Είναι πολύ σημαντικά και κρίσιμα, για όποιον επιθυμεί ένα κράτος δικαίου, όλα αυτά για να τα προσπερνάμε και να τα αναβάλουμε συνεχώς. Πόσο μάλλον τη δεδομένη στιγμή που καθίστανται επίκαιρα και ορατά σε όλους. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις σ’ αυτή την κατεύθυνση, άλλες με επιτυχία και άλλες όχι. Καθιέρωσε τον υποχρεωτικό πολιτικό όρκο στα δικαστήρια, τερματίζοντας μια μόνιμη πηγή διακρίσεων για όσους πολίτες δεν ασπάζονται την κυρίαρχη θρησκεία. Επιχείρησε να αλλάξει τη διδασκαλία των θρησκευτικών και να καθιερώσει τον υποχρεωτικό πολιτικό όρκο στις ορκωμοσίες των αιρετών, χωρίς επιτυχία, λόγω των κυβερνητικών συσχετισμών και του αποτελέσματος των εκλογών. Αυτά που δεν καταφέραμε στην πρώτη μας θητεία, μαζί με όσα δεν επιχειρήσαμε καν, έχουμε χρέος απέναντι στον εαυτό μας και στους πολίτες να τα προωθήσουμε στην επόμενη. Δεν απαιτούν όλα συνταγματικές αλλαγές, τα περισσότερα γίνονται με μια απλή υπουργική απόφαση. Πολιτική βούληση χρειάζεται, τέτοια που δείξαμε σε εξίσου ευαίσθητα εθνικά θέματα και η Ιστορία μάς δικαίωσε ήδη. Και εδώ δεν θα πρέπει να μας προκαταλαμβάνει ένας ανεξήγητος φόβος να πούμε αυτά που πρέπει να ειπωθούν και να κάνουμε αυτά που πρέπει να γίνουν. Το αίτημα του διαχωρισμού είναι κυρίαρχο στην κοινωνία και το επιβεβαιώνουν και όλες οι σχετικές μετρήσεις των τελευταίων ετών. Είναι ένα αίτημα ώριμο, με ευρεία υποστήριξη και σε ακροατήρια πέρα από την Αριστερά. Και είναι ένα αίτημα που αν το προτάξουμε, θα μας επιτρέψει να συνδεθούμε και με αυτά τα ακροατήρια και θα συμβάλει στη διαμόρφωση ενός μεγάλου προοδευτικού μετώπου.
Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι θεωρώ σημαντικό η επόμενη αριστερή και προοδευτική διακυβέρνηση να βάλει ψηλά στις προτεραιότητές της το διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος, με διακριτούς και απόλυτα καθορισμένους ρόλους του καθενός, με ένα κράτος που δεν θα θρησκεύεται και με μια εκκλησία που δεν θα πολιτεύεται. Για ένα κράτος κοσμικό και δίκαιο, που θα αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους πολίτες του, ανεξαρτήτως θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων. Είναι μια απολύτως αναγκαία μεταρρύθμιση που έχει αργήσει ήδη δυο αιώνες.
Βασίλης Εμμανουηλίδης
Πηγή: Η Εποχή
