Περιοχή που είχε μεγάλη συμμετοχή σε όλες τις δράσεις ενάντια στους κατακτητές ήταν ο Βύρωνας. Ήταν 7 Αυγούστου 1944, όταν για να γίνει το Μπλόκο του Βύρωνα κινητοποιήθηκαν δύο γερμανικοί λόχοι και 800 ταγματασφαλίτες. Όλοι τους ήταν βαριά οπλισμένοι.
Όταν έγινε γνωστό ότι ήταν σε εξέλιξη η επιχείριση, αρκετοί κάτοικοι της περιοχής διέφυγαν σε περιοχές του Υμηττού. Πάντα η τακτική των αντιστασιακών οργανώσεων, ήταν να ειδοποιούν, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες.
Οι κατοχικές δυνάμεις συγκέντρωσαν 1.000 άνδρες στην πλατεία του Βύρωνα, εκ των οποίων αρκετοί στάλθηκαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, ενώ 10 μέλη του ΕΑΜ που υποδείχτηκαν από κουκουλοφόρους εκτελέστηκαν. Μαζί τους εκτελέστηκε και ο ΕΠΟΝίτης Παναγιώτης Κασιμάτης. Ο 20χρονος επιχείρησε να γλιτώσει τους άλλους λέγοντας ότι αυτός είχε σκοτώσει ένα Γερμανό αξιωματικό στις ένοπλες συμπλοκές που είχαν προηγηθεί με τον ΕΛΑΣ.
Οι 11 εκτελέστηκαν επί της οδού Χρυσοστόμου Σμύρνης, στη γωνία του παιδικού σταθμού “Μοργκεντάου”. Σήμερα υπάρχει μία μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματά τους, ενώ σε μικρή απόσταση υπάρχει το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης.
Από εκείνη την περίοδο έχει διασωθεί η αναφορά του ΙΘ” Αστυνομικού Τμήματος Βύρωνα, που έγραφε: «Την 7/8/1944 και ώραν 17.40 γερμανικά αυτοκίνητα (2) πλήρη στρατιωτών διερχόμενα εκ της αγοράς Βύρωνος εδέχθησαν ριπή πολυβόλου παρ” Εαμίτου και ετραυματίσθησαν εις Γερμανός αξιωματικός και εις στρατιώτης, μετ΄ολίγον κατέφθασε ισχυρά γερμανική δύναμις ήτις διέταξε τη συγκέντρωση απάντων των ανδρών του συνοικισμού εις την πλατείαν Σμύρνης όπου συνεκεντρώθησαν 1.000 άνδρες. Παρέλαβε 10 αδιακρίτως εκ των συγκεντρωθέντων και τους εξετέλεσαν επιτόπου, άλλους δε 600 άνδρας τους μετέφερον εις Χαϊδάρι και εκείθεν τους μετέφερον εις Γερμανίαν».
Τα ονόματα των εκτελεσθέντων:
Μυλωνάς Λευτέρης – ετών 22
Μαλαμούτης Γιώργος – ετών 22
Μουρίκης Κώστας – ετών 19
Κεσέρογλου Ιορδάνης – ετών 17
Χατζηιωάνου Ιπποκράτης – ετών 23
Μερκουριάδης Ιάκωβος – ετών 18
Κλειδάς Γιώργος – ετών 35
Κασιμάτης Παναγιώτης – ετών 20
Καλίτας Βαγγέλης – ετών 25
Διαμαντόπουλος Γιώργος – ετών 25
Καπιτσικάς Μανώλης – ετών 18
Ξεχωριστή αναφορά και τιμή πρέπει να γίνει στον Ιταλό λοχία Μαρτσέλλο Μπαραβάλλε από το Τορίνο, που είχε περάσει στις τάξεις της αντίστασης και έπεσε νεκρός στο Μπλόκο του Βύρωνα, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει γίνει γνωστό αν εκτελέστηκε και αυτός μαζί με τους 11. Αναφέρεται πάντως στο ληξιαρχική πράξη ο θάνατός του τη μέρα του Μπλόκου. Σήμερα έχει γίνει εκταφή των οστών του και μεταφορά τους σε στρατιωτικό νεκροταφείο στην Ιταλία.
Πηγή: Η Αυγή από ΕΡΤ
