Η ιστορία, όπως και η δημοσιογραφία, δεν είναι παρά η αφήγηση της ανθρώπινης δραστηριότητας. Είναι η εξιστόρηση, συνεχής ή αποσπασματική, της ζωής των λαών, στην πρώτη περίπτωση εκείνων που έζησαν σε χρόνους παρελθοντικούς, στη δεύτερη σε παροντικούς.
Η δεύτερη, συχνά πυκνά, αποτελεί αυτό που λέμε πηγή για την πρώτη. Στοιχείο δηλαδή μελέτης και αναφοράς. Προς τούτο στις εφημερίδες, και στα έντυπα γενικώς, η παράλειψη της ημερομηνίας θεωρείται, χάριν του μελετητή του μέλλοντος, περίπου έγκλημα καθοσιώσεως.
Αλλά οι ιστορικές πηγές γενικώς δεν είναι θέσφατα. Μπορούν, αντί να φωτίσουν, να συσκοτίσουν περισσότερο ένα γεγονός, να στρεβλώσουν, να αποδειχτούν το κατά τας γραφάς «αεί ψεύσται, κακά θηρία». Γνωστό και συνηθισμένο το φαινόμενο, όπως γνωστοί και συνηθισμένοι οι τρόποι εξαπάτησης. Είναι εκείνο το γνωστό της παραποίησης των γεγονότων όχι τόσο διά του ολοκάθαρου ψευδούς αλλά δια της απόκρυψης κρίσιμων πτυχών της συγκυρίας. Και κυρίως δια της ανάδειξης εκείνης της λεπτομέρειας που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του/ης γράφοντος/ουσας.
Στο εδώ και το τώρα, λοιπόν: η ναυαρχίδα του αστικού Τύπου, όπως, εξευγενισμένα, λέγαμε κατά το παρελθόν, η “Καθημερινή”, που εξέπεσε πλέον σε κανονική φυλλάδα της δεξιάς -μετά ολίγου λούστρου βεβαίως βεβαίως-, αυτή που θα αποτελέσει «πηγή» για τον ιστορικό του μέλλοντος, σε ό,τι αφορά το Μετρό των Εξαρχείων, καταφεύγει στη γνωστή και μη εξαιρετέα προαναφερθείσα τακτική της παραποίησης. Δεν ψεύδεται ευθέως, αλλά τιμά το ψεύδος δια της αποσιώπησης. Διότι σε άρθρο της, προ ημερών, η συντάκτρια αποφαίνεται με τρόπο κατηγορηματικό: «Οι «Κάτοικοι των Εξαρχείων» παλεύουν για να μην αποκτήσει μετρό η πλατεία» (Τάνια Γεωργιοπούλου, Από τα Εξάρχεια έως την πλατεία τους, 5/10/2022). Το νοητικό άλμα, με την προσεκτικότατη επιλογή των λέξεων, είναι προφανές: διότι δεν λέει ότι οι «Κάτοικοι των Εξαρχείων» παλεύουν για να μην αποκτήσουν μετρό τα Εξάρχεια, που θα ήταν ολωσδιόλου ψέμα. Λέει “να μην αποκτήσει μετρό η πλατεία”, ωσάν η «πλατεία», να είναι όλα τα Εξάρχεια. Και παραπλανεί, έξυπνα, ομολογουμένως, τον/ην αναγνώστη/στρια. Διότι οι Εξαρχειώτες/ισσες θέλουν και παραθέλουν το μετρό. Καταμεσής της μοναδικής πλατείας τους δεν το θέλουν, γι’ αυτό και ουδέποτε αντέδρασαν στον σχεδιασμό που το τοποθετούσε δυο, κυριολεκτικά, δρόμους παρακάτω.
Λέει, επίσης, για τη συλλογικότητα των κατοίκων: «οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, δεν μένουν καν εντός της ευρύτερης γειτονιάς». Μια κρίση βολονταριστική και αναπόδεικτη, είναι έτσι επειδή έτσι το νομίζει, γίνεται αξιωματική: προφανώς και δεν παραθέτει κανένα στοιχείο, ούτε, προφανέστερα, πήρε, ως καλή αστυνομικίνα, τα στοιχεία των συμμετεχόντων στις διαδηλώσεις. Μηρυκάζει τη γνωστή, προσβλητική, άποψη που πρωτολανσάρησε ο δημάρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, δίχως η ίδια να κάνει, ως όφειλε στοιχειώδες «ρεπορτάζ». Διότι εάν έκανε, θα έβλεπε, για παράδειγμα, την περασμένη Κυριακή (2/10) την ειρηνική, πολυπληθέστατη πορεία, με τους κατοίκους και τα παιδιά τους, τη δεύτερη κατά σειρά. Θα έβλεπε πως γονείς και μαθητές, δίχως προηγούμενες κινηματικές περγαμηνές, υπερασπίζονται τη μοναδική πλατεία της περιοχής τους. Και θα ήξερε, επίσης, ότι εξαρχής 932υπήρχε αντιπρόταση: αυτή που τοποθετεί την είσοδο του μετρό ελάχιστα πιο κάτω, κοντά στο Αρχαιολογικό Μουσείο, μελετημένα έτσι ώστε να ενοποιείται με το Μουσείο της Ακρόπολης (Νίκος Μπελαβίλας, Η αλήθεια για το μετρό των Εξαρχείων και η βεντέτα της κυβέρνησης 1/8/22,εφημ. “Η Αυγή”)
Το άρθρο της εγκρίτου Καθημερινής δεν είναι, φυσικά, το μόνο. Ενδεικτικό και το “Εξάρχεια και δημόσιος χώρος” (Σπύρος Βλαχόπουλος, 2/10/2022), στο ίδιο τέμπο της αλλοίωσης των πραγμάτων που ευνοεί την κυβερνητική προπαγάνδα.
Απέναντι στη θέση ότι η αρθρογραφία δεν αντιπροσωπεύει τη γραμμή της εφημερίδας αλλά την άποψη του/ης συντάκτη/τριας, δημιουργείται εύλογα η απορία, γιατί η Καθημερινή αποφεύγει σαν το διάολο να διαθέτει γράφουσες/οντες με αντιθετικές απόψεις. Διότι, δεν μπορεί, κάποι@ θα βρίσκονταν που θα γνώριζαν και θα μπορούσαν να περιγράψουν φαινόμενα όπως το gentrification, τον λεγόμενο εξευγενισμό των πόλεων δηλαδή, την πόλη – επιχείρηση, τις συνεπακόλουθες εκδιώξεις των από κάτω και άλλα ωραία καπιταλιστικά για τους Μεγάλους Περιπάτους του κεφαλαίου. Κάποι@ θα βρίσκονταν που θα μπορούσαν να μιλήσουν και να αναλύσουν τις πολιτικοϊδεολογικές προεκτάσεις της μάχης μεταξυ της κυρίαρχης κουλτούρας και της κουλτούρας αντεξουσίας.
Αλλά όχι. Έγκριτα ξε-έγκριτα τα ΜΜΕ, μπροστά στο πρόταγμα της προπαγάνδας, στέλνουν περίπατο τον ολόπλευρο φωτισμό των συμβάντων. Γράφουν, αναθεωρούν και ξαναγράφουν την ιστορία κάθε φορά μονόπαντα. Γούστο τους και καπέλο τους.
Κατέ Καζάντη
