André Kubiczek «Η αξέχαστη χρονιά της αναρχίας», μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός, εκδόσεις Κριτική, 2021
Ο γερμανός συγγραφέας Αντρέ Κούμπιτσεκ (1969, Πότσνταμ) ξεκίνησε να δημοσιεύει βιβλία σε ηλικία 33 ετών, αφότου αποφοίτησε με υποτροφία από την Ακαδημία Καλών Τεχνών. Πέραν της πρόσφατης Αξέχαστης χρονιάς της αναρχίας, από τις εκδόσεις Κριτική κυκλοφορεί και το «Σκίτσο ενός καλοκαιριού» (μτφ. Απόστολος Στραγαλινός), που εν είδη αυτοβιογραφίας αναφέρεται σε ένα άλλο καλοκαίρι, αυτό του 1985 με τον συγγραφέα έφηβο στην κοινωνία της Λαοκρατικής Γερμανίας που ετοιμαζόταν για συγκλονιστικές αλλαγές.
Αυτές ακριβώς τις τεκτονικές μεταβολές αφηγείται εδώ ο Κούμπιτσεκ: Άνοιξη 1990, εν αναμονή της «πολυπόθητης» ένωσης των δυο Γερμανιών, ήγουν της απορρόφησης της Ανατολικής από την ΟΔΓ. Σε αυτήν τη μεταβατική εποχή δημιουργείται ένα κενό εξουσίας καθώς το παλιό καθεστώς δεν έχει τελείως αποτραβηχτεί απ’ το προσκήνιο ενώ το επελαύνον κοινωνικό γίγνεσθαι δεν έχει ακόμη εγκαθιδρυθεί. Το στόρι κρατάει τρεις μήνες –Απρίλη, Μάη, Ιούνη– με τους νέους της πρώην ΛΔΓ να βιώνουν ένα είδος πρωτόγνωρης ελευθερίας. Ο Αντρέας αφηγείται την περιπέτειά του με τον ερωτά του, την Ουλρίκε και τον αδελφό της Αρντ. Είναι η εποχή όπου το κτίριο της περιβόητης, πανταχού παρούσας, Στάζι έχει μετατραπεί σε Οίκο της Δημοκρατίας, η αστυνομία είναι υπό διάλυση και οι καταλήψεις εγκαταλελειμμένων σπιτιών καλά κρατούν. Υπάρχει έντονη κινητικότητα, ελπίδα και προσμονή. Είναι τότε που οι δυο φοιτητές, ο Αντρέας και η Ουλρίκε αποφασίζουν να εγκατασταθούν στο εξωτικό Κάτω Λάουζιτς όπου υπάρχει η φάρμα του παππού και της γιαγιάς της τελευταίας που έχουν πεθάνει χρόνια. Τους ακολουθεί και ο Αρντ. Αναλαμβάνουν τον παλιό αγρό και αγωνίζονται να τον αναστήσουν. Μερεμετίζουν, φυτεύουν, παίρνουν κότες. Ερωτευμένοι και αισιόδοξοι. Ο Αρντ πάλι πηγαινοέρχεται στην πόλη δημιουργεί κοινόβια και ονειρεύεται την Δημοκρατία των Συμβουλίων. Ώσπου εμφανίζεται ξαφνικά ο Χέρμαν Σμιτ, λιποτάκτης στρατιώτης του σοβιετικού συντάγματος στην ΛΔΓ που φεύγει για το Καζακστάν. Του δίνουν άσυλο και αναπτύσσουν φιλία. Την 1η Ιούλη, η Γερμανία θα ενωθεί υπό το κραταιό δυτικό μάρκο. Στην πλατεία της διπλανής κωμόπολης εμφανίζονται τέσσερα κοντέινερ, παραρτήματα μεγάλων τραπεζών της ΟΔΓ. Η αστυνομία αναδιοργανώνεται. Το όνειρο βαίνει προς το τέλος του. Και οι ψευδαισθήσεις, επίσης. Οι κινητές τράπεζες γίνονται ολοκαύτωμα.
Αντώνης Ν. Φράγκος
