Macro

Τι μας κοστίζει το τραπεζικό ολιγοπώλιο

Αν ο Μπρεχτ ζούσε ίσως έμπαινε στον πειρασμό να βελτιώσει την εμβληματική ατάκα που έβαλε στο στόμα του ήρωά του Μακίθ, στην «Οπερα της πεντάρας»: «Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας;».
 
Αν μάλιστα έπαιρνε υπόψη την εμπειρία της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της τραγικής αντανάκλασής της στην Ελλάδα, είναι πολύ πιθανό να είχε βάλει στο στόμα του απατεώνα Μακίθ την εξής παραλλαγή: «Τι είναι η ίδρυση μιας τράπεζας μπροστά στη διάσωση μιας τράπεζας;».
 
Η διάσωση των ελληνικών τραπεζών, κυρίως μέσω της συμμετοχής του ελληνικού Δημοσίου στις ανακεφαλαιοποιήσεις τους από το 2011 και μετά, κόστισε στους φορολογούμενους πάνω από 46 δισ. ευρώ άμεσα (πολύ περισσότερα δισ. έμμεσα) που μετά την πλήρη επιστροφή τους στους ιδιώτες κατέληξε σε καθαρή ζημιά του Δημοσίου τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ.
 
Η διάσωση αυτή, εκτός από ζημιογόνα για το Δημόσιο και τους φορολογούμενους, είχε αποτέλεσμα και την υπερβολική υπερσυγκέντρωση, σε ποσοστό άνω του 95%, της αγοράς σε μόλις τέσσερις τράπεζες. Στην Ελλάδα καταγράφεται το μεγαλύτερο τραπεζικό ολιγοπώλιο της -κατά τα λοιπά- «απελευθερωμένης» ευρωπαϊκής τραπεζικής αγοράς.
 
Το γεγονός ότι ακόμη και η Επιτροπή Ανταγωνισμού ερευνά το εγχώριο τραπεζικό σύστημα για συμπεριφορές καρτέλ στις προμήθειες των συναλλαγών ή στα επιτόκια είναι ενδεικτικό της κατάστασης.
 
Το σημερινό ελληνικό τραπεζικό ολιγοπώλιο είναι αποτέλεσμα της υποτιθέμενης μνημονιακής εξυγίανσής του. Το όφελος αυτής της «εξυγίανσης» είναι σήμερα ορατό, αλλά μόνο για την πλευρά των τραπεζών και των βασικών κατόχων τους.
 
Οι συστημικές τράπεζες έχουν κέρδη σχεδόν 8 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια, οι βασικοί μέτοχοί τους ετοιμάζονται να πάρουν μερίσματα 1 δισ. ευρώ φέτος ύστερα από 15 χρόνια «ανυδρίας» και οι επικεφαλής τους επιβραβεύουν εαυτούς με αμοιβές και μπόνους έως και 1,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο, γιατί μόνο αυτοί ξέρουν τι αξίζουν!
 
Αυτό το κρεσέντο απληστίας, την οποία μάλιστα ουδείς καταβάλλει προσπάθεια να αποκρύψει, βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην ακραία εκμετάλλευση της αύξησης των επιτοκίων και του κόστους του χρήματος τα τελευταία χρόνια. Οι ελληνικές τράπεζες διατηρούν το υψηλότερο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο στην Ε.Ε. – δηλαδή τη μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στα σχεδόν μηδενικά επιτόκια καταθέσεων και τα πολλαπλάσια επιτόκια δανεισμού.
 
Ο απατεών Μακίθ θα σχολίαζε δηκτικά: «Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στη ληστεία από μια τράπεζα;».