Μελέτη γερμανικού ινστιτούτου που δημοσιεύει η Handelsblatt αναφέρει ότι μόνο το 5%, των δανείων ύψους 220 δισ., πήγαν στον ελληνικό προϋπολογισμό. Τα υπόλοιπα διοχετεύτηκαν υπέρ… των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Πασίγνωστο είναι στην Ελλάδα το πώς διατέθηκαν τα δάνεια που υποχρεώθηκε να πάρει η χώρα από την αρχή της κρίσης. Πήγαν στην εξυπηρέτηση των δανείων της χώρας, δηλαδή στήριξαν τις απειλούμενες με χρεοκοπία τράπεζες των χωρών που παραχωρούσαν τα νέα δάνεια. Έτσι έκλεινε ο κύκλος, με τελικό αποδέκτη του λογαριασμού τον Έλληνα φορολογούμενο. Αν αυτό όμως το έλεγαν από τότε κάποιοι «παλαβοί» ή «ψεκασμένοι», τώρα το τεκμηριώνει με μελέτη της μια ομάδα Γερμανών οικονομολόγων της «Ευρωπαϊκής Σχολής Μάνατζμεντ και Τεχνολογίας» (ESMT) του Βερολίνου και τη δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα η έγκυρη οικονομική γερμανική εφημερίδα Handelsblatt. Το 95% των 220 δισ. ευρώ πήγαν γι’ αυτό τον σκοπό και μόνο το 5% πήγε στον κρατικό προϋπολογισμό για τις ανάγκες των πολιτών.
Το κύρος που διαθέτει τόσο το ESMT όσο και η εφημερίδα που δημοσίευσε τη μελέτη δεν μπορούσε να το παραβλέψει η γερμανική κυβέρνηση και να αφήσει το δημοσίευμα αναπάντητο. Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών κα Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν όταν ζητήθηκε να σχολιάσει την έκθεση ισχυρίστηκε, κάνοντας ότι δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς αποκαλύπτει, «χωρίς αυτό το ελληνικό κράτος δεν θα ήταν σε θέση να πληρώσει λογαριασμούς, μισθούς και συντάξεις». Και επειδή μπορεί να μην είμαστε ικανοί να φανταστούμε από τι γλιτώσαμε, πρόσθεσε: «Και την εναλλακτική δεν θα ήθελε κανένας να τη φανταστεί». Να την ευχαριστήσουμε ενημερώνοντάς την κι εμείς με τη σειρά μας ότι έχουμε επίγνωση του τι ευκαιρία χάθηκε από την τότε κυβέρνηση να φέρει στο τραπέζι αυτά ακριβώς τα νούμερα, των αναγκών των τραπεζών τους, που, χωρίς αίσθηση καμιάς ευθύνης, κερδοσκοπούσαν εκ του ασφαλούς όπως αποδείχθηκε, και να διαπραγματευθεί άλλη συμφωνία, πράγματι εναλλακτική.
Έχει ενδιαφέρον και η στιγμή κατά την οποία δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματα της μελέτης. Την ώρα που ξαναβρίσκεται υπό διαπραγμάτευση το ελληνικό ζήτημα και η τρίτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, τα «προληπτικά μέτρα» που ζητά το ΔΝΤ και η ελάφρυνση του χρέους, που επιδιώκει να πετύχει η ελληνική κυβέρνηση.
Στη συνέχεια το commonality παρουσιάζει μέρος της ενδιαφέρουσας αυτής μελέτης αλλά και των σχολίων της εφημερίδας, η οποία, ως γνωστόν, συνήθως δεν φείδεται επικριτικών σχολίων για τη σημερινή κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Τα προγράμματα διάσωσης σχεδιάστηκαν λάθος από τους δανειστές της Ελλάδας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Προτεραιότητά τους ήταν, λέει η έρευνα, να σώσουν όχι τους Έλληνες, αλλά τις τράπεζές τους και τους ιδιώτες πιστωτές. Μετά από έξι χρόνια και διαδοχικά προγράμματα ύψους 220 ή 253 δισ. σε δάνεια, η Ελλάδα ακόμη δεν μπορεί να βγει από τη δίνη της κρίσης.
Όπως καταδεικνύει η έρευνα, το 95% των μνημονιακών δανείων διατέθηκαν για να σωθούν ευρωπαϊκές τράπεζες και μάλιστα σε βάρος του συνόλου. «Η έρευνα αποδεικνύει ότι η Ευρώπη και το ΔΝΤ έσωσαν τα περασμένα χρόνια κυρίως τις τράπεζες και άλλους ιδιώτες πιστωτές» προσθέτει η Handelsblatt.
«Με τα πακέτα βοήθειας σώθηκαν κυρίως ευρωπαϊκές τράπεζες» δηλώνει στην Handelsblatt ο διευθυντής της ESMT Γιοργκ Ρόχολ, ο οποίος συμμετέχει και στο γνωμοδοτικό συμβούλιο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με την έρευνα, 86,9 δισ. ευρώ πήγαν στην εξόφληση παλαιών χρεών, 52,3 δισ. για εξόφληση τόκων και 37,3 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Στην 24σέλιδη έρευνα, οι οικονομολόγοι της ανέλυσαν κάθε ένα δάνειο ξεχωριστά για να διαπιστώσουν πού πήγαν τα λεφτά. Το συμπέρασμα είναι αποκαλυπτικό: μόνο 9,7 δισ., δηλαδή λιγότερο από το 5%, μπήκαν στον ελληνικό προϋπολογισμό και επομένως χρησιμοποιήθηκαν προς όφελος των πολιτών.
«Πρόκειται για κάτι που υπέθεταν όλοι, αλλά το γνώριζαν λίγοι και επιβεβαιώνεται τώρα από την εν λόγω έρευνα: Εδώ και έξι χρόνια η Ευρώπη προσπαθεί μάταια να τερματίσει την κρίση στην Ελλάδα με δάνεια και απαιτεί συνεχώς σκληρότερα μέτρα και μεταρρυθμίσεις. H αιτία της αποτυχίας βρίσκεται όμως προφανώς λιγότερο στην πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και περισσότερο στο σχεδιασμό των προγραμμάτων βοήθειας» σημειώνει η εφημερίδα.
Και προσθέτει: οι υπολογισμοί αυτοί εγείρουν αμφιβολίες για το σχεδιασμό των προγραμμάτων βοήθειας, αφού με τα δάνεια εξυπηρετήθηκαν χρέη, αν και η Ελλάδα είναι από το 2010 ντε φάκτο χρεοκοπημένη. Ιδίως η σωτηρία των ελληνικών τραπεζών αποδείχθηκε καταστροφική για τους φορολογούμενους. Συνολικά, από τα δύο πακέτα βοήθειας, 37,2 δισ. ευρώ διοχετεύθηκαν στις ελληνικές τράπεζες. Η βοήθεια όμως αυτή εκμηδενίσθηκε εν τω μεταξύ πλήρως, αφού από την ανακεφαλαιοποίηση του 2013, οι τράπεζες έχασαν σχεδόν το 98% της αξίας τους στο χρηματιστήριο.
Ένα «κούρεμα» για την Ελλάδα στην αρχή των προγραμμάτων «διάσωσης», το 2010, θα είχε πιθανότατα περισσότερο νόημα. Αλλά σ’ αυτή την περίπτωση η γερμανική κυβέρνηση θα έπρεπε να στηρίξει με κρατικά χρήματα τις γερμανικές τράπεζες. «Τότε όμως θα ήταν τουλάχιστον πιο καθαρό το πού πηγαίνουν τα χρήματα» λέει ο Ρόκολ. Πολλές αντιπαραθέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων της Αθήνας και του Βερολίνου θα είχαν αποφευχθεί ‒ και τελικά ίσως όλα αυτά να είχαν στοιχήσει φτηνότερα και στους Γερμανούς φορολογούμενους, καταλήγει η μελέτη.
Τα σχόλια της γερμανικής κυβέρνησης: «Δεν μας ενοχλεί η μελέτη»
Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν, κληθείσα να σχολιάσει την έκθεση της Handelsblatt δήλωσε:
«Αυτή η μελέτη δεν μας ενοχλεί καθόλου. Έχουμε εδώ συχνά μιλήσει σχετικά. Υπό αυτή την έννοια, η μελέτη δεν είναι κάτι νέο. Αυτό που πέτυχε η πολιτική των Προγραμμάτων στην Ελλάδα είναι ότι αποφεύχθηκε μια άτακτη κρατική χρεοκοπία. Γι’ αυτό ήταν αναγκαίο η Ελλάδα να εξυπηρετήσει το χρέος της». Και προσέθεσε: «Οι πόροι των Προγραμμάτων υπηρετούν κατά κανόνα συνοπτικά τρεις στόχους: Πρώτον, κάλυψη του τρέχοντος ελλείμματος, δεύτερον, εξυπηρέτηση του χρέους και, εάν αυτό είναι αναγκαίο, ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών. Αυτά δεν είναι κάτι νέο, αναφέρονται και σε όλα τα κείμενα των Προγραμμάτων».
Παραθέτοντας, δε, όλα τα καλά που έφεραν τα Προγράμματα, το τι διέσωσαν, το μόνο που ξεχνά είναι ότι «μερίμνησαν να κρατηθεί όρθιο» και το τραπεζικό σύστημα κεντρικών χωρών της ΕΕ.
«Η πολιτική Προγραμμάτων στην Ελλάδα φρόντισε ώστε το κρατικό και χρηματοοικονομικό σύστημα της Ελλάδας στο σύνολό του να κρατηθεί όρθιο. «Για να το πω πιο συγκεκριμένα: Χωρίς αυτό, δεν θα ήταν π.χ. το κράτος σε θέση να πληρώσει συντάξεις, μισθούς και λογαριασμούς. Και την εναλλακτική δεν θα ήθελε κανείς εδώ να την φανταστεί» τόνισε, ενώ αναφέρθηκε και στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα το 2012.
«Υπό αυτή την έννοια, η εντύπωση ότι όλα έγιναν εις βάρος μόνο των φορολογουμένων δεν ευσταθεί. Το “κούρεμα” χρέους των ελληνικών ομολόγων που ήταν στα χέρια ιδιωτών ήταν σημαντικό και έτσι εξοικονομήθηκαν και πόροι των Προγραμμάτων» κατέληξε η εκπρόσωπος του κ. Σόιμπλε.
Την ευχαριστούμε και πάλι θερμώς.
