Τόσο η προστασία όσο και η φροντίδα για όλους βρίσκονται στον πυρήνα του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. που παρουσίασε στη ΔΕΘ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλ. Τσίπρας, σύμφωνα με όσα αναφέρει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής η αναπληρώτρια τομεάρχης για την Κοινωνική Αλληλεγγύη και βουλευτής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Θεανώ Φωτίου. Σημειώνει, επίσης, ότι η πρώτη παράμετρος του δημογραφικού, η υπογεννητικότητα, εξαρτάται ευθέως από την επισφάλεια και τον φόβο για το μέλλον της νέας γενιάς, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη ενός δημόσιου, δωρεάν κοινωνικού κράτους.
Αναφορικά με το τεράστιο ζήτημα της στεγαστικής κρίσης, η Θεανώ Φωτίου επισημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στηρίζει το δικαίωμά τους στην αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή με διπλασιασμό του επιδόματος ενοικίου για 400.000 νέα ζευγάρια 24-44 ετών.
Γιατί θεωρείτε ότι η προστασία και φροντίδα για όλους είναι στον πυρήνα του προγράμματος που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ;
Η προστασία και η φροντίδα για όλους διαπερνούν και τις έξι εθνικές προτεραιότητες που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ. Για εργαζόμενους και ανέργους, για νέους, γυναίκες και ηλικιωμένους, για όσους ζούνε στις πόλεις αλλά και στην ύπαιθρο. Αυτή είναι η κόκκινη γραμμή που μας χωρίζει από τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία και πολιτική της Ν.Δ. Είναι η ασπίδα σε έναν κόσμο αλλεπάλληλων κρίσεων που συνεχώς αλλάζει, αβέβαιο και απρόβλεπτο. Είναι η δέσμευση της Αριστεράς ότι κανείς δεν θα μείνει μόνος και αβοήθητος. Αυτή η δέσμευση αναπτύσσεται κυρίως στις προτάσεις για τη στήριξη και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και στις απαντήσεις στη δημογραφική πρόκληση.
Το δημογραφικό πρόβλημα, όμως, είναι πολυπαραγοντικό και η αντιμετώπισή του απαιτεί χρόνο και δεν αποφέρει άμεσα πολιτικά οφέλη. Πώς συνδέεται με την κοινωνική προστασία και φροντίδα;
Η πρώτη παράμετρος του δημογραφικού, η υπογεννητικότητα, εξαρτάται ευθέως από την επισφάλεια και τον φόβο για το μέλλον της νέας γενιάς. Η ασφάλεια χτίζεται με ισχυρό, δημόσιο, δωρεάν κοινωνικό κράτος, με γενναιόδωρο προνοιακό κράτος που παρέχει λύσεις στη στεγαστική κρίση και είναι αρωγός σε κάθε φάση της ζωής του πολίτη όταν κινδυνεύει το αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσής του, και απαιτεί ένα εκτεταμένο δίκτυο παροχών και υπηρεσιών Υγείας και πρόνοιας στην κοινότητα για το παιδί και τη μητέρα.
Αυτές οι υπηρεσίες φροντίδας, παρηγορητικής φροντίδας, υποστήριξης ενεργούς ζωής και πρόληψης της ιδρυματοποίησης αφορούν την πλειονότητα των νοικοκυριών, με έμφαση στα παιδιά, στους ανάπηρους και στους ηλικιωμένους. Αναλαμβάνονται, κυρίως, από τις γυναίκες είτε υποαμειβόμενες στην κοινότητα (βρεφονηπιακοί, Βοήθεια στο Σπίτι, ΚΔΑΠ, ιδρύματα) είτε χωρίς αμοιβή αόρατες στο σπίτι. Αυτές συγκροτούν την οικονομία φροντίδας, που ονομάζεται και μοβ οικονομία επειδή πλειοψηφούν οι γυναίκες εργαζόμενες. Οι θέσεις που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας απαντούν τόσο στο μακροπρόθεσμο πρόβλημα του δημογραφικού όσο και στα άμεσα προβλήματα της καθημερινότητας.
Ποιες προτάσεις θεωρείτε εμβληματικές σε αυτή την κατεύθυνση;
Ένα σύνολο επιδομάτων, παροχών και υπηρεσιών για τη μητέρα και το παιδί. Το επίδομα μητέρας. Πρόκειται για το επίδομα παιδιού που ανασχεδιάζεται και αποδίδεται αποκλειστικά στη μητέρα από τη γέννηση του παιδιού της μέχρι τα 24 του χρόνια, ανεξαρτήτως σπουδών, και από τη συντάξιμη ηλικία της μητέρας και μετά, εφ’ όρου ζωής. Το επίδομα μητέρας είναι 70 ευρώ για το πρώτο παιδί, 105 για το δεύτερο και 140 για το τρίτο, και διευρύνουμε τα εισοδηματικά κριτήρια απόδοσής του. Εξισώνουμε τις μητέρες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα ως προς την άδεια μητρότητας και θεσπίζουμε ειδική άδεια μητρότητας στις αυτοαπασχολούμενες και ελεύθερες επαγγελματίες. Επεκτείνουμε το επίδομα μητρότητας από 4 σε 9 μήνες για αυτοαπασχολούμενες, ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες. Τέλος, εξασφαλίζουμε δωρεάν πρόσβαση για όλα τα παιδιά σε βρεφονηπιακούς σταθμούς με διευρυμένο ωράριο και 680.000 ημερήσια σχολικά γεύματα σε όλα τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του Δημοτικού.
Για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης ποια είναι τα απαραίτητα μέτρα που προτείνετε;
Η στεγαστική κρίση οξύνθηκε λόγω των πολιτικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη και αποτυπώνεται στο γεγονός ότι σήμερα 1 στα 2 νοικοκυριά ξοδεύει πάνω από το μισό του εισοδήματός του για έξοδα στέγης (δάνειο, ενοίκιο, λογαριασμούς ρεύματος, νερό, κοινόχρηστα, θέρμανση, ψύξη). Η ανεξέλεγκτη δραστηριότητα του airbnb δημιουργεί φούσκα ακινήτων σε μια χώρα με 74,6% ιδιόκτητη στέγη, όπου τα ενοίκια και οι τιμές αγοράς κατοικίας αυξάνονται μεσοσταθμικά στο 32%. Γι’ αυτό βάζουμε τέλος στην ανεξέλεγκτη εξάπλωση του Airbnb με θέσπιση ελέγχου και κανόνων που το περιορίζουν μόνο σε φυσικά πρόσωπα και για συγκεκριμένο αριθμό ακινήτων. Οι επάλληλες κρίσεις εγκλώβισαν τους νέους στα παιδικά δωμάτια. Στηρίζουμε το δικαίωμά τους στην αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή με διπλασιασμό του επιδόματος ενοικίου για 400.000 νέα ζευγάρια 24-44 ετών. Η χώρα μας δεν είχε ποτέ στεγαστική πολιτική. Σήμερα επιβάλλονται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας συνεκτικής πολιτικής για την εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγης για την κοινωνική πλειονότητα. Απαιτείται ένα καινοτόμο πρόγραμμα που θα ανταποκρίνεται στις ελληνικές ιδιαιτερότητες και θα απαντά στο αίτημα κοινωνικής κατοικίας με νέους όρους. Δημιουργούμε τράπεζα στέγης από υπάρχοντα διαμερίσματα και κατοικίες ιδιωτών και Δημοσίου. Αυτά παρέχονται στο κράτος με ένα εξαιρετικά ελκυστικό πακέτο κινήτρων ενεργειακής αναβάθμισης και μείωσης φόρων, ώστε να διατεθούν κατά προτεραιότητα σε νέους και ευάλωτους. Το συνολικό κόστος αυτών των μέτρων είναι 1 δισ. 120 εκατ. ευρώ επιπλέον στον κρατικό προϋπολογισμό κατ’ έτος.
Πώς επλήγη το κοινωνικό κράτος και πώς υλοποιούνται η στήριξη και η ενίσχυσή του;
Το δημόσιο, δωρεάν κοινωνικό κράτος (Υγεία-Παιδεία, ασφάλιση, πρόνοια) δέχτηκε τα μεγαλύτερα πλήγματα αυτή την τριετία από το καθεστώς Μητσοτάκη. Επιχειρήθηκε, αφενός, η ιδιωτικοποίησή του με ένα πλήθος νόμων και, αφετέρου, η κατάρρευσή του με τη μείωση δαπανών, υπηρεσιών και εργαζομένων, συνεχίζοντας την πολιτική των Μνημονίων για να ενισχυθεί το ιδιωτικό κεφάλαιο. Αυτή η κατάρρευση γίνεται σήμερα ορατή με το τσουνάμι των χιλιάδων χειρουργείων σε εκκρεμότητα και τη διάλυση των Πρωτοβάθμιων Δομών Υγείας. Η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους προϋποθέτει την κατάργηση των αντικοινωνικών νόμων Χατζηδάκη, Κεραμέως, Πλεύρη. Προϋποθέτει, όμως, και τη γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό σχεδόν 1 δισ. ευρώ επιπλέον κατ’ έτος που εξασφαλίζουμε, καθώς και πόρους από το ΕΣΠΑ αλλά και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ειδικότερα:
Για ένα νέο, ισχυρό ΕΣΥ. Ενισχύονται οι υφιστάμενοι γιατροί και υγειονομικοί με τη μονιμοποίηση όλων όσοι έδωσαν τη μάχη της πανδημίας και την επιστροφή όσων ήταν σε τιμωρητική αναστολή, καθώς και με την ένταξη όλων στα βαρέα και ανθυγιεινά. Ενώ συγχρόνως ενισχύουμε το ανθρώπινο δυναμικό με 5.500 νέους μόνιμους υγειονομικούς και επιπλέον 10.000 μόνιμους σε βάθος τριετίας με νέο μισθολόγιο τα 2.000 ευρώ για πρωτοδιοριζόμενο γιατρό και ανάλογες αυξήσεις στο υγειονομικό και λοιπό προσωπικό.
Η Πρωτοβάθμια Υγεία στηρίζεται με τον τριπλασιασμό των υφιστάμενων ΤΟΜΥ (380 από 127 σήμερα), τον οικογενειακό γιατρό και την κατ’ οίκον φροντίδα. Συγχρόνως, ο ΕΟΠΥΥ διευρύνει τις υπηρεσίες που χρηματοδοτεί και καλύπτει πλήρως με το απαιτούμενο υγειονομικό υλικό ανασφάλιστους και χρονίως πάσχοντες.
Γερά θεμέλια στη δημόσια Παιδεία. Για να ενισχυθούν η 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση που καθιερώνουμε αλλά και η ανώτατη εκπαίδευση θεσπίζουμε ρήτρα αυτόματης πρόσληψης, ώστε αυτόματα να διορίζεται ένας εκπαιδευτικός για καθέναν που συνταξιοδοτείται. Για την υποχρεωτική εκπαίδευση διορίζουμε 20.000 μόνιμους δασκάλους και καθηγητές και διπλασιάζουμε σε βάθος τετραετίας τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων αλλά και τον αριθμό μελών ΔΕΠ. Καθιερώνουμε τη δωρεάν φοίτηση σε μεταπτυχιακά προγράμματα, ειδική χρηματοδότηση των ερευνητικών κέντρων και επαναφέρουμε τα διετή προγράμματα σπουδών για αποφοίτους των ΕΠΑ.Λ. χωρίς εξετάσεις. Καταργούμε την ΟΠΠΙ και διαμορφώνουμε εθνικό σχέδιο φοιτητικής στέγης.
Για τα άτομα με αναπηρία και τους χρονίως πάσχοντες. Αυξάνουμε μετά από πολλά χρόνια το αναπηρικό επίδομα κατά 20% για 172.000 συμπολίτες μας. Εξασφαλίζουμε προσωπικό βοηθό για 70.000 άτομα και εργαλεία αξιοπρέπειας (τεχνητά μέλη, αμαξίδια κ.λπ.) σε όλους τους δικαιούχους χωρίς επιβαρύνσεις. Δημιουργούμε προσβάσιμες γειτονιές σε 20 πόλεις. Διευκολύνουμε την επικοινωνία του αναπήρου με το Δημόσιο, απλοποιώντας και μειώνοντας την περιττή γραφειοκρατία.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις των προτάσεων για το κοινωνικό κράτος στο εισόδημα των νοικοκυριών;
Όλες οι παροχές και δωρεάν υπηρεσίες του κοινωνικού και προνοιακού κράτους στηρίζουν άμεσα το λεηλατημένο εισόδημα των πολιτών με: την αύξηση των κοινωνικών επιδομάτων, όπως το επίδομα στέγης για τα νέα ζευγάρια, το επίδομα μητέρας, το επίδομα αναπηρίας κ.ο.κ. Με δωρεάν παροχές, όπως τα voucher για βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα δωρεάν σχολικά γεύματα. Κυρίως, όμως, με ένα εκτεταμένο δίκτυο υπηρεσιών Υγείας-Παιδείας-πρόνοιας. Πρόκειται για όλες αυτές τις υπηρεσίες που οφείλουν να είναι υψηλής ποιότητας και να παρέχονται δωρεάν από το κράτος. Αν δεν συμβεί αυτό, ο πολίτης είναι υποχρεωμένος είτε να τις στερείται είτε να τις πληρώνει από την τσέπη του. Για την Αριστερά αυτός είναι ο κοινωνικός μισθός που σήμερα είναι απολύτως απαραίτητος.
Γιάννης Αγουρίδης
