Τριάντα μέρες πριν τις κρίσιμες εκλογές της 25ης Ιουνίου, προέχει η στρατηγική ανασύνταξη και η πολιτική επανατοποθέτηση του ηττημένου ΣΥΡΙΖΑ στο πολιτικό σκηνικό. Σε αυτές τις συνθήκες η αυτοκριτική, η ειλικρίνεια και ο αναστοχασμός είναι δύναμη και όπλο για την ανάκαμψη και τη δυναμική επιστροφή και όχι εσωστρέφεια ή καταθλιπτική παραλυσία.
Σε αυτό τον αναστοχασμό, με αναφορά κυρίως στα λάθη της προεκλογικής περιόδου και στη διαχείριση εκ μέρους της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ της απλής αναλογικής στοχεύει το κείμενο που ακολουθεί.
Η απλή αναλογική δεν είναι ούτε πανάκεια ούτε κατάρα. Όπως κάθε θεσμική τομή απαιτεί στη συνέχεια την ανάλογη ιδεολογική, πολιτική και πρακτική πλαισίωση. Με ηγεμονισμό και εργαλειοποίηση από τη μια, με απομονωτισμό ή μικρομεγαλισμό από την άλλη δεν διαμορφώνεται κουλτούρα απλής αναλογικής.
Τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, το ζήτημα της ειρήνης και του πολέμου, η υγειονομική κρίση, τα ελληνοτουρκικά, η οικολογική κρίση, η ακρίβεια, η καταπάτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων, οι υποκλοπές, τα Τέμπη, η Πανεπιστημιακή Αστυνομία, δημιούργησαν εξ αντικειμένου μια μεταβλητή γεωμετρία κοινωνικών και πολιτικών συγκλίσεων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, δρώντας πρωτίστως κοινοβουλευτικά, τηλεοπτικά και αρχηγικά, ήταν δύσκολο να υφάνει στέρεους κοινωνικούς και πολιτικούς δεσμούς και ευρύτερα μέτωπα συσπείρωσης και δράσης γύρω από αυτά τα ζητήματα.
Αυτή θα έπρεπε να είναι η πρακτική απόληξη της απλής αναλογικής για τέσσερα ολόκληρα χρόνια, με τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Θεματικά κοινωνικά μέτωπα και ad hoc πολιτικές συγκλίσεις σε όλα τα επίπεδα. Που την ώρα των εκλογών θα μπορούσε να εκτιμηθεί αν δημιουργούν προϋποθέσεις κυβέρνησης συνεργασίας ή αν αντίθετα η μόνη επιλογή θα ήταν η αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ έναντι της αυτοδυναμίας ΝΔ και Μητσοτάκη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αντί να πράξει το προφανές για μια αριστερή δύναμη και να δράσει αποφασιστικά και πρωταγωνιστικά μέσα στην κοινωνία οργανώνοντας τα ανάλογα κινήματα, προτίμησε να τα αναγάγει όλα σε μία “πανηγυρική” στιγμή. Να μετατρέψει την οργή, την απογοήτευση και την όποια ελπίδα των πολιτών σε ψήφο επιδοκιμασίας στο πρόσωπό του αρχηγού του. Ήταν το περίφημο “Τους στέλνουμε το λογαριασμό” στο οποίο ανταποκρίθηκαν μόνο 175.000 άτομα από τα εκατομμύρια των “καταναλωτών” ρεύματος και ενέργειας.
Οι οποίοι, μάλιστα, με ένα μαγικό τρόπο βαφτίστηκαν μέλη (δυστυχώς, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, μιας χρήσης).
Ας θυμηθούμε τη δράση του ΣΥΡΙΖΑ στο κοινωνικό πεδίο.
Μια πολύ επιτυχημένη συναυλία για τον πόλεμο και πέραν αυτής ουδέν. Μια άξια λόγου απεργία για την ακρίβεια στις 9/11/2023 και μετά τίποτα άλλο. Δεν έγινε ούτε μια μαζική διαμαρτυρία για τις υποκλοπές και την αντιδημοκρατική εκτροπή της κυβέρνησηςΜητσοτάκη, πλην της “απεργίας” των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και τη στιγμιαία αποχή τους από τις ψηφοφορίες. Ενώ, ήταν εντελώς χλωμή και ανεπαρκής για τη διάσταση του γεγονότος η παρουσία του στις μεγάλες διαδηλώσεις για τα Τέμπη ή για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία. Ελλείψει μάλιστα του Προέδρου του.
Με τον τρόπο αυτό, η διεκδίκηση στο πολιτικό-εκλογικό πεδίο της κυβερνητικής εξουσίας, μόνο με όρους αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ μπορούσε να δοθεί.
Αλλά και εδώ η ηγεσία του που υποτίθεται διαθέτει ιδιαίτερες ικανότητες στο τακτικό επίπεδο δεν τα πήγε καλά. Γιατί άλλο τακτική άλλο κοντόφθαλμος τακτικισμός.
Στη ΔΕΘ αλλά και στη συνέχεια μέσα στην προεκλογική περίοδο με την “κυβέρνηση ηττημένων” έπληξε τη λογική της απλής αναλογικής και έκανε ένα ανέλπιστο δώρο στον Μητσοτάκη.
Τον Οκτώβριο στην ΚΕ με παρέμβαση του Νίκου Φίλη στην Επιτροπή της Πολιτικής Απόφασης της συνεδρίασης, η γραμμή διορθώθηκε αλλά η διόρθωση έμεινε στα χαρτιά. Ουδείς στον ΣΥΡΙΖΑ έμαθε ποτέ ότι η ΚΕ πήρε απόφαση για πρωτοβουλία διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών και των ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ για τη διαμόρφωση όρων και προϋποθέσεων προοδευτικής δημοκρατικής διακυβέρνησης. Ουδείς! Ούτε καν οι 300 της ΚΕ που υποτίθεται ότι ενέκριναν αυτή τη θέση. Ούτε βέβαια στη συνέχεια πίεσε κανείς για την εφαρμογή αυτής της απόφασης.
Το σημείο αυτό είναι κρίσιμο από άποψη πολιτικής τακτικής και μοιραίο για την έκβαση των εκλογών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε αν εφαρμόζονταν η απόφαση αυτή να είχε απευθύνει πρόσκληση διαλόγου στα άλλα κόμματα με πιθανότητα ανταπόκρισης εξ μέρους τους σχεδόν στο μηδέν (πλην του ΜΕΡΑ 25).
Συνεπώς, θα μπορούσε ήδη από το Νοέμβριο να διαμορφώσει και να διακηρύξει στρατηγική ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ, λέγοντάς ότι είναι τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης που τινάζουν στον αέρα την απλή αναλογική.
Θα είχε έτσι και την πίτα (της απλής αναλογικής) ολόκληρη και τον σκύλο (την επιδίωξη για αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) χορτάτο.
Κυρίως, θα είχε καθαρή πρόταση διακυβέρνησης έναντι της ΝΔ.
Δεν θα είχε βάλει μόνος του τη λεπίδα της ακυβερνησίας στο λαιμό του.
Γιατί μόνο πολίτες βαριά πάσχοντες από ιδεοληπτικά σύνδρομα θα μπορούσαν να πιστέψουν ποτέ ότι το βράδυ των εκλογών της 21ης Μαΐου αίφνης θα σημειώνονταν το θαύμα. Και κόμματα που μέχρι πριν λίγες ώρες αλληλοσπαράσσονταν, θα ήταν σε θέση να σχηματίσουν υπουργικό συμβούλιο και να διαμορφώσουν βιώσιμο κυβερνητικό πρόγραμμα.
Καλές και άγιες λοιπόν όλες οι αναλύσεις που γράφονται για τις ποικίλες κακοδαιμονίες που ταλανίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2019. Τη βαθμιαία απώλεια της αριστερής του ταυτότητας στο όνομα μιας θολής και ασαφούς διεύρυνσης, την κεντρώα μετάλλαξη, την “αγιοποίηση” της μεσαίας τάξης, τη διάλυση του κόμματος, τα 175.000 μέλη μιας χρήσης, την έλλειψη κοινωνικής γείωσης, την πασοκοποίηση, τον όλο και πιο ενοχλητικό αρχηγισμό ακόμη κα τις ανδρεοπαπανδρεϊκές καρικατούρες.
Όμως, αποτιμώντας αυτό καθαυτό το εκλογικό αποτέλεσμα πρέπει να φωτιστεί με συγκεκριμένο και παραδειγματικό τρόπο ο ΚΥΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ της ΣΥΝΤΡΙΒΗΣ.
Η στρατηγική και τακτική κατάρρευση που προηγήθηκε της ημέρας των εκλογών και δεν ήταν άλλη από την έλλειψη αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης.
Η τεράστια σύγχυση στο εκλογικό σώμα που προκαλούνταν πότε με την “κυβέρνηση ηττημένων”, πότε με την “κυβέρνηση ανοχής” και πότε με την “κυβέρνηση ειδικού σκοπού”.
Οι στρεβλώσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω στη φυσιογνωμία και στην ταυτότητα του κόμματος (με κορυφαία στιγμή τη φωτογράφηση με τον ακραία ακροδεξιό Μητροπολίτη Πειραιά Σεραφείμ και την προτομή του πατρός Μαρινάκη), θα αρκούσαν για την ερμηνεία μιας ήττας με 6 ή 7 μονάδες διαφορά.
Χρειάζεται όμως να εξηγήσουμε όχι την (από πολλούς από εμάς αναμενόμενη) ήττα αλλά τη μεγάλη ήττα με τις 20 μονάδες διαφορά από τη ΝΔ. Νομίζω ότι αυτή εξηγείται κυρίως από την ανυπαρξία βιώσιμης πρότασης εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ για τη διακυβέρνηση της χώρας σε συνθήκες κρίσης και γενικευμένης ανασφάλειας.
Και αυτό μαζί με τα υπόλοιπα αρνητικά σημεία της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2019 είναι καλό να μη διαφύγει της προσοχής. Να τεθεί με έμφαση και στην πραγματική του διάσταση στην αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος.
Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ των δεκάδων λαθών τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια να πάει με μηδέν λάθη στον ένα μήνα μέχρι τις δεύτερες εκλογές; Συμβαίνει αρκετές φορές στον αθλητισμό. Πολύ σπάνια στην πολιτική.
30 μέρες με μηδέν λάθη! Γίνεται, αρκεί να κάνει δύο πράγματα.
Το πρώτο είναι να μιλήσει τη μόνη γλώσσα που γνωρίζει καλά. Τη “μητρική” του γλώσσα. Τη γλώσσα της Αριστεράς. Αποδείχθηκε ότι τραυλίζει όταν επιχειρεί να μιλήσει με τον κεντροαριστερό ή τον κεντροδεξιό γλωσσοδέτη.
Το δεύτερο είναι να αντιληφθεί ότι η αυτοκριτική όχι με την έννοια της αυτομαστίγωσης ή της εσωστρεφούς αναδίπλωσης αλλά με την έννοια της πολιτικής επανατοποθέτησης είναι το κύριο ζητούμενο σε αυτή τη φάση. Είναι όπλο και δύναμη, ιδεολογική, πολιτική προγραμματική.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας είναι να χάσουν, ας χάσουν υπερασπιζόμενοι την έπαλξη της Αριστεράς κι όχι τους ανεμόμυλους του Κέντρου. Ας πέσουν προσπαθώντας να σταματήσουν την επέκταση του φράχτη στον Έβρο κι όχι ως “υπεργολάβοι” του Μητσοτάκη στην οικοδόμησή του.
Άσε που αν κάποιοι ονειρευόμαστε ακόμη και τη νίκη στις 25 Μαΐου αυτή μόνο από την περηφάνια και την υπεράσπιση της τιμής της Αριστεράς από τον ίδιο της τον κόσμο, μπορεί να προκύψει.
Αυτή την περηφάνια, τις αξίες και τις ιδέες της Αριστεράς καλείται να υπερασπιστεί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά ο Πρόεδρός του Αλέξης Τσίπρας. Ξαναβρίσκοντας τον εαυτό του. Αταλάντευτα. Χωρίς λοξοδρομήσεις που μόνο σε ήττες οδηγούν.
Μαζί του λοιπόν!
Με πρώτους εμάς που επανειλημμένα του έχουμε ασκήσει σκληρή προσωπική κριτική, αλλά, δεν έχουμε μάθει να πετάμε τους συντρόφους μας στα σκυλιά.
Μαζί του τώρα που μοιάζει πεσμένος.
Για να σηκωθεί, για να οδηγήσει το κόμμα στη νέα μάχη.
Μαζί με το λαό της Αριστεράς!
Για την Αριστερή στροφή στην κοινωνία και την πολιτική στις 25 Ιουνίου.
Για την ανασυγκρότηση!
Για να κερδίσουμε όσους χάσαμε.
Για τη νίκη!
Τάκης Κατσαρός
