Το προηγούμενο σαββατοκύριακο έγινε η πανελλαδική σύσκεψη της Πρωτοβουλίας μελών 53+. Σήμερα δημοσιεύουμε το τμήμα της απόφασης, που αφορά το κόμμα, τη συλλογική του λειτουργία, τη σχέση του με την κυβέρνηση και το ρόλο του μέλους του ΣΥΡΙΖΑ.
Τις επόμενες ημέρες θα δημοσιεύσουμε το κείμενο, που αφορά την επόμενη ημέρα, τους βηματισμούς της εξόδου, τις ελπίδες, τις προσδοκίες και τα εμπόδια, την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης.
Γενικά ταυτοτικά στοιχεία.
Ο τύπος της κομματικής οργάνωσης, που είναι ο προσφορότερος στις συνθήκες της κάθε περιόδου, είναι ένα ανοικτό ζήτημα σε όλη την ιστορική διαδρομή των κομμάτων που στοχεύουν στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.
Η εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ του ιδρυτικού και του 2ου συνεδρίου του αποτελούν, παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα της διάσπασης, μια σημαντική κληρονομιά και γνώση την οποία θα πρέπει να αξιοποιούμε και να μελετούμε διαρκώς. Το άνοιγμα του κόμματος στην κοινωνία και ιδιαιτέρως στα κινήματα εκείνης της περιόδου, όπως ήταν τα κινήματα των πλατειών, οι αυθόρμητες κινήσεις αλληλεγγύης, η διαδικτυακή οργάνωση της νεολαίας και γενικότερα η προσπάθεια δημιουργίας ενός κόμματος συνδετικού κρίκου των κοινωνικών κινημάτων, των αυτόνομων δικτύων, των κοινωνικών οργανώσεων αντι-νεοφιλελεύθερου προσανατολισμού, μπορούν να μας δίνουν γόνιμους προβληματισμούς και ιδέες για τη συνέχεια της κομματικής μας πορείας.
Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να προσθέσουμε και μία ακόμη δυσκολία της εποχής. Τώρα δεν έχουμε τα προηγούμενα μαζικά κινήματα, αυτόνομα και προωθητικά των κοινωνικών αιτημάτων.
Σε γενικές γραμμές τα χαρακτηριστικά και το οργανωτικό μοντέλο μιας αριστερής οργάνωσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν την απεμπλοκή από την αντίληψη της μονολιθικότητας, το ξεπέρασμα της ιστορικά παγιωμένης αντίληψης περί δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, την υιοθέτηση μορφών άμεσης δημοκρατίας με αιρετούς και τακτικά εναλλασσόμενους-ες αντιπροσώπους, την αναγνώριση των τάσεων, τη δημοσιοποίηση των απόψεων της μειοψηφίας, την πληροφόρηση και τη θεωρητική κατάρτιση των μελών σε όλα τα επίπεδα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβερνητικό κόμμα.
Το κόμμα είναι η αδιάσπαστη συνέχεια της συλλογικής συνείδησης, ενώ η κυβέρνηση είναι μία στιγμή και μία πλευρά της πολιτικής του. Το κόμμα δεν πρέπει να έχει στραμμένο το βλέμμα προς την κυβέρνηση, αλλά προς την κοινωνία και τις ανάγκες της. Απαιτείται, λοιπόν, στροφή προς την κοινωνία, με μαζικό προσανατολισμό, με στρατηγική συγκρότησης κοινωνικών μετώπων και ανάδειξη μαζικών κοινωνικών στελεχών. Και τότε η επίδραση προς την «κυβέρνηση» θα είναι αυτονόητη και σημαντική. Γιατί έτσι δεν θα είναι ένα εξάρτημα του κράτους αλλά «κόμμα της κοινωνίας» και ειδικά εκείνου του τμήματος, που επιθυμούμε να εκπροσωπούμε. Είναι, επομένως, μεγάλο πολιτικό και στρατηγικό λάθος η μετατόπιση του κέντρου βάρους του κόμματος προς την κυβέρνηση.
Ανάγκη, λοιπόν, να βαδίσουμε προς ένα μαζικό, δημοκρατικό, ως προς τη λειτουργία του, κόμμα, με διακριτό ρόλο απέναντι στην κυβέρνηση, με το δικό του ειδικό βάρος στη διαμόρφωση των πραγμάτων. Ένα κόμμα που στηρίζει τη κυβέρνηση, τη γειώνει κοινωνικά, αλλά και αποτελεί τη συνείδησή της.
Προβλήματα και οργανωτικές προοπτικές.
Α) Το καταστατικό και η τήρηση του.
Από ενδεικτικές αναφορές σε διάφορα άρθρα του καταστατικού και την κομματική εμπειρία όλων μας διαφαίνεται ότι μια σειρά άρθρων του καταστατικού δεν τηρούνται ή τηρούνται πλημμελώς στην κομματική μας ζωή.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από αυτό το σημείο. Η ευλαβική τήρηση των καταστατικών μας αρχών δίνει αίσθηση ασφάλειας στο μέλος του κόμματος και έναν αέρα αποτελεσματικής συμμετοχής στις κομματικές διαδικασίες.
Β) Προβλήματα κομματικής καθημερινότητας.
Σήμερα, δύο χρόνια μετά την ανάληψη της κυβερνητικής ευθύνης από τον ΣΥΡΙΖΑ, στο κόμμα μας εκτός από τα προβλήματα οργανωτικής στρατηγικής αντιμετωπίζουμε και προβλήματα κομματικής καθημερινότητας, όχι λιγότερο σημαντικά από τα πρώτα, τα οποία πρέπει να εντοπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε. Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:
Β1) Για τη γνώμη των μελών.
Στην κομματική μας καθημερινότητα έχουν γίνει φανερά σημαντικά προβλήματα λειτουργίας των οργανώσεων και των κομματικών τμημάτων.
Το πιο σημαντικό φαίνεται να είναι η μειωμένη και φανερά αναντίστοιχη με την κοινωνική μας απεύθυνση, συμμετοχή των κομματικών μελών στις διαδικασίες και στα όργανα του κόμματος .
Έχει ακόμα καταγραφεί μια αίσθηση ματαίωσης της συμμετοχής στις συνελεύσεις λόγω της διάχυτης αίσθησης ότι οι απόψεις και οι προτάσεις, που κατατίθενται από τους συντρόφους και τις συντρόφισσες δεν φθάνουν ποτέ στην Κεντρική Επιτροπή και στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στην κυβέρνηση.
Η εικόνα αυτή πρέπει να αλλάξει άμεσα. Είναι απαραίτητη η καταγραφή και αξιοποίηση των προτάσεων των μελών. Είναι, άλλωστε, ο μόνος τρόπος, ο μόνος δρόμος για τη μαζικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Β2) Για τα τμήματα.
Ανάλογη εικόνα εισπράττεται από τα μέλη και για τη λειτουργία των περισσότερων τμημάτων της Κ.Ε. Κατά συνέπεια είναι ζήτημα συνέπειας προς την συνεδριακή απόφαση η όσο το δυνατόν πιο ανοικτή στο κόμμα και την κοινωνία λειτουργία των τμημάτων, χωρίς φυσικά να χάνεται η συνεκτικότητα στην ιδιαίτερη δραστηριότητα τους και η αποτελεσματικότητα στη χάραξη πολιτικών.
Β3) Για τη «γραμμή» και τις υπουργικές αποφάσεις.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να εξεταστεί και η μέθοδος που σχετίζεται με τις διαδικασίες λήψης υπουργικών πρωτοβουλιών. Και επιβάλλεται να γίνει, διότι ο τρόπος που λαμβάνονται αυτές, συμβάλλουν στην πρόσληψη μίας απαξίωσης όλων εκείνων των θέσεων που συνδιαμορφώσαμε με μεγάλο κόπο και προσπάθεια τις τελευταίες δεκαετίες. Και αυτά γράφονται έχοντας συνυπολογίσει πλήρως τους περιορισμούς που έχουμε ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής των θέσεων μας στις σημερινές συνθήκες των μνημονίων. Οφείλουμε όμως να αντισταθούμε στην «εύκολη» αμφισβήτησή τους.
Διαχρονικά έχει αποδειχτεί, άλλωστε, ότι όποτε τηρήσαμε τις συλλογικές μας αποφάσεις μας, όποτε δώσαμε τη μάχη με σχέδιο και όραμα, κερδίσαμε.
Ας μην πέσουμε, λοιπόν, στην παγίδα μιας πρόχειρης επικαιροποίησης των επεξεργασιών μας, στο όνομα μιας πιο «φρέσκιας», «ρεαλιστικής» και πιο «σύγχρονης» αντιμετώπισης της πραγματικότητας, που μας πλασάρεται… γλυκά από διάφορους κύκλους και κρύβει με τέχνη κι επιμέλεια το νεοφιλελεύθερο πυρήνα της.
Κι αν ακόμα πρέπει να αναθεωρήσουμε πλευρές της «γραμμής» μας, ας το κάνουμε συλλογικά. Με τον τρόπο που ξέρουμε.
Θα το επαναλάβουμε: «Είναι σημαντικό να πορευόμαστε με βάση, ότι οι ρήξεις και οι συμβιβασμοί που θα επιλέξουμε, θα είναι προϊόν συλλογικής απόφασης και όχι επιμέρους ευκαιριακών σχεδιασμών».
Επιμένουμε στην άποψή μας ότι η λειτουργία του ενιαίου πολιτικού κέντρου δεν έχει τακτική μορφή. Η ΠΓ δεν έχει τακτική λειτουργία. Το ίδιο ισχύει και ακόμα περισσότερο, ως προς τη λειτουργία της Κ.Ε..
Στην ουσία τα όργανα έχουν πολιτικά αποδυναμωθεί και παρά τη σαφή απόφαση του 2ου συνεδρίου το κέντρο βάρους είναι σαφώς στο κυβερνητικό επιτελείο.
Τα παραπάνω πρέπει να αντιστραφούν και η λειτουργία του κόμματος σε όλα τα επίπεδα να αποκατασταθεί. Μόνο έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να δώσει με συλλογικό – δημοκρατικό τρόπο τις κρίσιμες μάχες του μέλλοντος.
Εν κατακλείδι: τα αρχηγοκεντρικά μοντέλα, καθώς και κάθε μοντέλο που τείνει προς αυτά, έρχονται σε αντίθεση με τη φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μας ταιριάζουν και είναι μακριά από τα οράματα μας, αλλά και από τις ανάγκες της κοινωνίας.
Β4) Για τις οργανωτικές καταστάσεις και τη χαμένη ανθρώπινη επαφή στις μεγάλες Ο.Μ.
Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να συνεχίσουμε την αντικατάσταση της ανθρώπινης επαφής του μέλους του κόμματος με το τοπικό κομματικό στέλεχος του συντονιστικού της ΟΜ με ένα e–mail η και ένα sms.
Το κάθε μέλος της ΟΜ, πρέπει να έχει μέσα από συζήτηση και ανάδειξη των ενδιαφερόντων του συγκεκριμένο ρόλο στο τοπικό κίνημα της περιοχής ευθύνης της οργάνωσής του ή στο σωματείο του.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά πρέπει να απαντήσουμε στο κλασικό ερώτημα, τούτων δοθέντων «Τι να κάνουμε;»
Κατά την άποψη μας πρέπει να κινηθούμε σε δύο κατευθύνσεις:
- Στην παρούσα φάση υπερασπιζόμαστε την τήρηση του υπάρχοντος καταστατικού, όχι εξαιτίας κάποιας εμμονής, αλλά γιατί με αυτόν το τρόπο εξασφαλίζουμε τη συλλογική λειτουργία και τον καθοριστικό ρόλο του μέλους.
- Ανοίγουμε τη συζήτηση για μία νέα οργανωτική μορφή του ΣΥΡΙΖΑ που θα προκύψει μέσα από ένα διάλογο, ο οποίος, ενώ θα λαμβάνει υπόψη του τα καταγεγραμμένα εμπόδια στην κομματική μας ζωή, θα επιχειρήσει να απαντήσει στο κομματικό πρόβλημα λαμβάνοντας υπόψη του την ευρωπαϊκή οργανωτική εμπειρία κομμάτων της ευρείας Αριστεράς. Για παράδειγμα αναφέρουμε το παράδειγμα της Αγγλίας με τον Κόρμπιν και της Ισπανίας με τους Ποδέμος.
Οδηγούμεθα, δηλαδή εκ των πραγμάτων, στην υποχρεωτική απάντηση ενός υπαρκτού διλλήματος, που θα μπορούσε με δεδομένα τα εμπόδια στην ανάπτυξη της κομματικής μας ζωής να περιγραφεί ως εξής:
Έχοντας καταγράψει τα παρακάτω εμπόδια :
- Τη συνεχή συρρίκνωση της κομματικής αποτελεσματικότητας.
- Την απογοήτευση και τον κυνισμό των πολιτών ελλείψει πολιτικής ενέργειας ιδιαίτερα από τα αριστερά.
- Την απορρόφηση και ταύτιση του κόμματος με την συμμαχική κυβέρνηση.
- Την έλλειψη οργανωτικών στελεχών στο κόμμα.
- Την κοινοβουλευτικοποίηση και ιδιοτέλειες στελεχών όλων των πλευρών με ατομικές στρατηγικές και δικτυώσεις.
- Την έλλειψη στρατηγικής ένταξης μελών .
- Την εγκατάλειψη της στρατηγικής ΣΥΡΙΖΑ, που κύριο χαρακτηριστικό της ήταν ένα ολοκληρωμένο και «από τα κάτω» (κινηματικό) πρότυπο κινητοποίησης, το οποίο βρίσκονταν στον αντίποδα της «πασοκουκουέ» παράδοσης, έχει ανοίξει τον δρόμο στις λογικές του παράλογου και συντηρητικού / κεντρώου «ανοίγματος». Το τελευταίο, μάλιστα, ήδη δημιουργεί ζήτημα στην αξιοποίηση του κεκτημένου μας στο κοινωνικό πεδίο και φυσικά στο χώρο της ΤΑ, όπου η χωρίς λογική αναζήτηση πλασματικών συμμαχιών και επικεφαλής για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές διαλύει και τις τελευταίες άμυνες.
- Τη διαφαινόμενη κατεύθυνση, πως η πολιτική των συμμαχιών θα πρέπει να στοχεύει στο θεωρούμενο πολιτικό «κέντρο», χωρίς να συνυπολογίζουν, όμως, πως σε επίπεδο κορυφής του χώρου αυτού υπάρχουν στελέχη, που μέχρι πρότινος, αλλά και σήμερα, προωθούν νεοφιλελεύθερες και συντηρητικές πολιτικές.
Το δίλλημα που εμφανίζεται μπροστά μας.
Στο κομβικό λοιπόν αυτό σημείο οφείλουμε να διατυπώσουμε μια νέα ολοκληρωμένη πρόταση που θα μπορούσε να ζυμωθεί ή και να γίνει το αντικείμενο συζήτησης ώστε να εφαρμοστεί κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον
ή
Να πάμε στη διατύπωση μιας πρότασης, που θα αντιμετωπίζει άμεσα την τρέχουσα παθογένεια και θα υπονομεύει τα εμπόδια που προαναφέραμε .
Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή πλήρες νέο και δοκιμασμένο οργανωτικό μοντέλο, που θα μπορούσε άμεσα να εφαρμοστεί στο κόμμα, εκείνο που θα πρέπει να κάνουμε είναι να προτείνουμε ένα οδικό οργανωτικό χάρτη, ο οποίος:
α) θα βοηθάει στην επίλυση των πολιτικών και οργανωτικών προβλημάτων του κόμματος σήμερα, όπως αναφέρθηκαν και πιο πάνω
β) θα μπορεί να γίνει αποδεκτό από όλο το κόμμα
γ) θα εξυπηρετεί τις τρέχουσες προκλήσεις του κόμματος
δ) θα δίνει την δυνατότητα να ξαναπιάσουμε το νήμα με τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής που μας έφερε ως εδώ.
ε) θα δίνει την δυνατότητα να περισώσουμε ή και να επεκτείνουμε τους δεσμούς μας την κοινωνική συμμαχία, που εκφράσαμε στην νικηφόρο πορεία μας και
στ) θα ανοίγει διαύλους με την δυναμική της κοινωνίας, πράγμα απολύτως απαραίτητο για κάθε κόμμα.
Πρωτοβουλία Μελών 53+
