(Την παρούσα συμβολή υπογράφουν 44 σ. μετά την πρόσκληση της Οργανωτικής Επιτροπής της Συνδιάσκεψης για αποστολή απόψεων –ατομικών ή συλλογικών- που θα αξιοποιηθούν για τη σύνταξη του τελικού κειμένου. Έχει τη μορφή προσθηκών, αλλαγών και τροπολογιών στο αρχικό κείμενο βάσης που σημειώνονται με μπλε χρώμα. Στη συμβολή μας διατηρείται η δομή του σχεδίου Διακήρυξης που εστάλη. Ορισμένες προσθήκες βασίζονται σε παλαιότερα κείμενα και επεξεργασίες)
Μαζί για την ανασύνταξη της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, μαζί για το Σοσιαλισμό του 21ου αιώνα!
Ι. Ο κόσμος που ζούμε και η Αριστερά που θέλουμε
Ζούμε σε έναν απρόβλεπτο κόσμο. Το μέλλον της ανθρωπότητας δοκιμάζεται από μια συνθήκη παρατεταμένων και επάλληλων κρίσεων που γεννά η παγκόσμια επικράτηση του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού υποδείγματος, η ανάδυση αυταρχικών/αντιδραστικών καθεστώτων και η ακροδεξιά απειλή. Οι κρίσεις αυτές δεν αποτελούν μεμονωμένα επεισόδια, αλλά συνδέονται μεταξύ τους και συνθέτουν μια πολυκρίση του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Ακόμα και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του νιώθουν αμήχανα μπροστά στο σύνθετο τοπίο που μας περιβάλλει: την κλιματική κρίση που απειλεί τη βιωσιμότητα του πλανήτη, τις πανδημίες, την τρομακτική συγκέντρωση πλούτου σε μια παγκόσμια οικονομική ολιγαρχία και στα ανώτατα εισοδηματικά στρώματα, κάτι που εντείνει την οικονομική κρίση, τη φτώχεια, την καταπίεση, τις κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες, τις επιθετικές ιμπεριαλιστικές βλέψεις που σε συνδυασμό με περιφερειακούς μεγαλοϊδεατισμούς ή θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς προκαλούν γεωπολιτικές κρίσεις και περιφερειακούς πολέμους και οδηγούν με τη σειρά τους σε υπερεξοπλισμούς, σε απειλές για γενικευμένους πολέμους και χρήση πυρηνικών όπλων, σε προσφυγικές ροές, σε επισιτιστικές κρίσεις και σε όλο και πιο επισφαλείς ισορροπίες.
Οι εξελίξεις αυτές εκβάλλουν σε μια πρωτοφανή πολιτική κρίση. Τα ιστορικά κόμματα του 20ου αιώνα εμφανίζονται όλο και πιο ανίσχυρα, ενώ ταυτόχρονα αυταρχικά καθεστώτα και μετα-φασιστικά ρεύματα αποκτούν όλο και μεγαλύτερο χώρο στον παγκόσμιο χάρτη. Τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα είναι υπό αίρεση, τα δημόσια αγαθά ιδιωτικοποιούνται, η δημοκρατία συρρικνώνεται, η ανασφάλεια εμπεδώνεται και διαβρώνει τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ζούμε μια πρωτοφανή αντίφαση. Σε μια εποχή συγκλονιστικών δυνατοτήτων για την ανθρωπότητα, το μέλλον εμφανίζεται ως συνώνυμο της καταστροφής. Η ψηφιακή και η «πράσινη» μετάβαση, η Τεχνητή Νοημοσύνη, οι αυτοματισμοί και η ρομποτοποίηση της παραγωγής, όσο καθοδηγούνται και αξιοποιούνται από τις κυρίαρχες δυνάμεις της αγοράς αντί να προσλαμβάνουν μια απελευθερωτική-συμπεριληπτική προοπτική, συνιστούν μια τεράστια απειλή και μια πρωτοφανή επισφάλεια για δισεκατομμύρια ανθρώπους, που αισθάνονται απροστάτευτοι μπροστά στο φάσμα της ανεργίας, του «καπιταλισμού της επιτήρησης» και της περιθωριοποίησης. Οι νέοι πείθονται ότι η ζωή τους θα είναι χειρότερη από τις ζωές των γονιών τους κι αυτή η έλλειψη ελπίδας και προοπτικής συνδέεται με την ανάπτυξη όλο και πιο έντονων φαινομένων βίας στη νέα γενιά.
Η Αριστερά του 21ου αιώνα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Η αναγέννησή της δεν μπορεί να στηρίζεται στη μηχανιστική αναβίωση του παρελθόντος ούτε όμως στην εγκατάλειψη των ιστορικών της καταβολών και των κοινωνικών/ταξικών της αναφορών. Αν θέλει να είναι κοινωνικά χρήσιμη, οφείλει να αναδεικνύει πάντοτε τις ιστορικές της παρακαταθήκες, την πρωταρχική αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, τους σκληρούς κοινωνικούς, δημοκρατικούς και αντιφασιστικούς της
να αποτινάξει τη σκουριά από τις ήττες και τις ματαιώσεις του 20ου αιώνα, να ανανεώσει το λόγο και τη δράση της, να μιλήσει για τα σύγχρονα προβλήματα με τρόπο πειστικό και πρωτότυπο. Να καταπολεμά την ικανότητα του νεοφιλελευθερισμού (μέσω του αποχωρισμού των ατομικών από τα κοινωνικά δικαιώματα) να διεισδύει σε όλους τους πολιτικούς χώρους, να αλλοιώνει και να μετασχηματίζει ιδεολογικές και πολιτικές ταυτότητες. Κάτι που επιτρέπει στην Ακροδεξιά να ενισχύεται εμφανιζόμενη ως η κατ΄εξοχήν αντισυστημική δύναμη, εκμεταλλευόμενη την ομογενοποίηση των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων, μέσω του συνωστισμού τους στο λεγόμενο «κέντρο» του πολιτικού ανταγωνισμού. Να ξαναβρεί τη δύναμή της και τη ψυχή της ως δύναμη αντικαπιταλιστική, αντινεοφιλελεύθερη και διεθνιστική, ως δύναμη ριζικού κοινωνικού μετασχηματισμού στην κατεύθυνση του Σοσιαλισμού με Δημοκρατία και Ελευθερία. Τη μόνη προοδευτική απάντηση στα σύγχρονα αδιέξοδα. Την ιστορική δυνατότητα οι κρίσεις του παρόντος να μετασχηματιστούν μέσα από την ταξική πάλη, τους δημοκρατικούς, αντιϊμπεριαλιστικούς, αντιφασιστικούς αγώνες, τις βαθιές τομές και ρήξεις στην κοινωνία και στο κράτος, σε μια ριζικά διαφορετική κατεύθυνση για την ανθρωπότητα. Την αναγκαία διεύρυνση του ορίζοντα προσδοκιών ώστε οι σύγχρονες κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας να υπηρετούν τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και όχι να οδηγούν μια πρωτοφανή συσσώρευση πλούτου, δύναμης και ισχύος στα χέρια μιας δράκας υπερπλουσίων.
Η Νέα Αριστερά ιδρύθηκε μέσα από την κρίση που σοβούσε στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και οξύνθηκε μετά τη συντριπτική εκλογική ήττα, την παραίτηση του Αλ. Τσίπρα και την εκλογή του Στ. Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, που οριστικοποίησε την αποφασιστική ιδεολογική και πολιτική μετάλλαξη αυτού του κόμματος, προς ένα προσωποκεντρικό λαϊκίστικο κόμμα-μπαλαντέρ του συστήματος, κάτι που έγινε εμφανές στο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που κάθε άλλο παρά μπόρεσε να ανακόψει φαινόμενα βαθιάς κρίσης και εκφυλισμού που γελοιοποιούν καθημερινά την ιδέα της Αριστεράς. Η Νέα Αριστερά ιδρύθηκε, για να συμβάλλει και να δώσει πειστική απάντηση σε ερωτήματα και προκλήσεις που αφορούν το σύνολο των αριστερών δυνάμεων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο. Και είναι εδώ για να σηματοδοτήσει την αναγκαία επανίδρυση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς που η έλλειψή της συνιστά ένα μεγάλο κενό στον πολιτικό χάρτη και τροφοδοτεί την αποστασιοποίηση και την αποχή των πολιτών από την πολιτική και τις εκλογικές διαδικασίες.
Ξεκινάμε έχοντας επίγνωση των δυσκολιών, αλλά κυρίως των δυνατοτήτων. Στόχος μας είναι να αποτελέσουμε βαθμιαία τον κεντρικό πολιτικό πόλο για την ανασύνταξη του αριστερού κινήματος. Όχι όμως μόνοι μας. Με την εργατική τάξη και συνολικά κόσμο της εργασίας, της δημιουργίας και του πολιτισμού, με τα πιο φτωχά και ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, με τα νέα κοινωνικά κινήματα, με τις ζωντανές δυνάμεις που έχουν υλικά και ρητά συμφέροντα από τη μεταβολή της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων. Η πρότασή μας συνδέει τον αγώνα για την ειρήνη με την πάλη για τη Δημοκρατία και στοχεύει στην κοινωνική χειραφέτηση. Αντιπαλεύει όλες τις διακρίσεις ταξικής θέσης, φυλής, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού. ενσωματώνει τις οικολογικές αναγκαιότητες και την προστασία του περιβάλλοντος στις παραγωγικές δραστηριότητες. συναιρεί την οικουμενική ισότητα με τη γενική ελευθερία και καθοδηγείται από τον ορίζοντα της καθολικής δικαιοσύνης. Είναι ένα εγχείρημα της μεγάλης ιστορικής κλίμακας, της Μεγάλης Πολιτικής που αναμετριέται με τα προβλήματα και τις αντιθέσεις που σφραγίζουν την εποχή μας. Που προσπαθεί να αναδείξει σε κάθε περίπτωση και να επικαιροποιήσει τη θεμελιώδη διαιρετική τομή Αριστερά/Δεξιά, στο έδαφος της οποίας πολώνονται οι διαφορετικές αντιλήψεις και πολιτικές πρακτικές για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Συμβάλλοντας πρώτα και κύρια στην ανάπτυξη μετώπων και ισχυρών, μαζικών κινημάτων. Με σταθερό προσανατολισμό την ενότητα της «πολιτικής στο δρόμο» με την «πολιτική μέσα στους θεσμούς».
Αυτή είναι η Νέα Αριστερά. Αυτή είναι η Ριζοσπαστική Αριστερά της εποχής μας. Η Αριστερά που έχουμε ανάγκη.
ΙΙ. Οι στόχοι της Νέας Αριστεράς
1. Ειρήνη και Σταθερότητα
Ο πόλεμος που έχει εξαπολύσει το Ισραήλ εναντίον του λαού της Παλαιστίνης, η εξελισσόμενη σφαγή και η γενοκτονία στη Γάζα, με τη στήριξη και τη συνενοχή των ΗΠΑ, των κυρίαρχων δυνάμεων της ΕΕ και της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών-μελών του ΟΗΕ έχει θέσει σε πολεμική ετοιμότητα πλείστες χώρες της Μέσης Ανατολής, με την Ερυθρά Θάλασσα να αποτελεί ζώνη πυρός που ήδη επεκτείνεται με την εν εξελίξει αντιπαράθεση των ΗΠΑ και της ΕΕ με το Ιράν. Εκφράζουμε την απόλυτη αντίθεσή μας στην εμπλοκή της Ελλάδας στο πλευρό του αιματοβαμμένου καθεστώτος Νετανιάχου και στην αποστολή της φρεγάτας «Ύδρα» στην Ερυθρά Θάλασσα. Ζητάμε υποστήριξη της πρωτοβουλίας της Νότιας Αφρικής που προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, κατηγορώντας το Ισραήλ για διάπραξη γενοκτονίας στην Παλαιστίνη. Συμμετέχουμε δραστήρια στις αντιπολεμικές δράσεις στο πλευρό του Παλαιστινιακού λαού για την αποτίναξη του ισραηλινού ζυγού, την αποχώρηση του Ισραήλ από τα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη, για μια ελεύθερη Παλαιστίνη. Το πρόσφατο έγκλημα του ισραηλινού στρατού με την εξολόθρευση τουλάχιστον 104 αμάχων σε αγορά κοντά στη Γάζα, επιβάλλει την ακόμη πιο έντονη εναντίωσή μας στον πόλεμο που απειλεί με εξόντωση έναν ολόκληρο λαό.
Την ίδια στιγμή συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία μετά την αδικαιολόγητη και παράνομη ρωσική εισβολή, που ενίσχυσαν ο βουλιμικός επεκτατισμός του ΝΑΤΟ και οι άθλιες πρακτικές των κυβερνήσεων του Κιέβου απέναντι στους Ρωσόφωνους πληθυσμούς της Ουκρανίας . Ένας πόλεμος που όλο και περισσότερο προσλαμβάνει χαρακτηριστικά πολέμου των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας με πολλές πιθανότητες γενίκευσής του, που εκ των πραγμάτων θα επαναφέρει μετά από αρκετές δεκαετίες τον μέγιστο εφιάλτη της ανθρωπότητας, το πυρηνικό ολοκαύτωμα. Η αντιπαράθεση της «Δύσης» με τη Ρωσία, ο εντεινόμενος ψυχρός πόλεμος, η επιδείνωση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας σε συνάρτηση με την κλιμακούμενη στρατιωτική ένταση με επίκεντρο την Ταϊβάν τείνουν, μεταξύ άλλων, να διαμορφώσουν ένα κλίμα όπου ο πόλεμος –ή η απειλή του– φαίνεται να επιλέγεται ως μέθοδος επίλυσης των διακρατικών εντάσεων και διαφορών. Δεν κάνουμε εκπτώσεις σε ό, τι αγορά την καταπίεση και την κατάπνιξη πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων. Είτε πρόκειται για την εξόντωση του Ναβάλνι από το καθεστώς Πούτιν είτε για την απειλή έκδοσης και βαρύτατης τιμωρίας του Ασάνζ στις ΗΠΑ.
Απέναντι σε αυτήν την εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση, μόνον η αποδοχή της αναγκαιότητας να εδραιωθεί ένας πολύ-πολικός κόσμος με τη συνακόλουθη άσκηση μιας ειρηνικής πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής μπορεί να συγκροτήσει προοπτική ειρήνης. Εν προκειμένω το κεντρικό αίτημα της Αριστεράς δεν μπορεί παρά να είναι, για μια ακόμη φορά, το Ειρήνη τώρα, ειρήνη παντού. Έχοντας όμως συνείδηση ότι «δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη». Η δέσμευση στην υπόθεση της ειρήνης με δικαιοσύνη για να είναι ρεαλιστική πρέπει να καταπολεμά τον ιμπεριαλισμό και τον εθνικισμό σε κάθε χώρα, να υπερασπίζεται τους λαούς που αγωνίζονται για εθνική ανεξαρτησία, εναντίον της κατοχής και του απαρτχάιντ και να δίνει προτεραιότητα στις αποφάσεις του ΟΗΕ έναντι της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ ή στην Ε.Ε. ειδικά όταν αυτοί οι οργανισμοί αναλαμβάνουν μονομερώς επιθετική δράση έξω από το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών. Στη χώρα μας επιβάλλεται η ενίσχυση του αγώνα εναντίον της φιλοπόλεμης κυβέρνησης Μητσοτάκη, η οποία ως «δεδομένος» και υποτελής σύμμαχος έχει απομακρύνει τη χώρα μας από το μεταπολιτευτικό δόγμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και την έχει προσδέσει στο άρμα των πιο φιλοπόλεμων Αμερικανονατοϊκών κύκλων.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, επιβάλλεται η σύναψη νέων διεθνών συμφωνιών που θα αποτυπώνουν τις νέες συνθήκες συνύπαρξης και επίλυσης των διαφορών.
Ειδικά η ΕΕ βρέθηκε στην χειρότερη θέση με το ξέσπασμα των πολέμων. Οι κυρίαρχες δυνάμεις στο εσωτερικό της υποτάχθηκαν στους στόχους της αμερικανικής πολιτικής, υποδαυλίζοντας την ένταση και αναλαμβάνοντας πρωτοφανή κόστη για εξοπλισμούς. Απεμπόλησε τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες που είχε αναλάβει σε κρίσιμα θέματα, όπως στο Ουκρανικό (συμφωνίες του Μινσκ) και προσδέθηκε, στο πολεμικό άρμα των ΗΠΑ. Πιο πρόσφατα, η στάση της απέναντι στην πολιτική Νετανιάχου αποδεικνύεται ανιστόρητη και επικίνδυνη.
Την ίδια στιγμή η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν μπει σε μία κούρσα αμυντικών εξοπλισμών. Στην χώρα μας έχουμε βαθιά και επώδυνη εμπειρία από το παρελθόν για τις επιπτώσεις αυτή της εξέλιξης. Προφανώς, υποστηρίζουμε την ενίσχυση της επαρκούς/αποτρεπτικής άμυνας, αλλά αυτό προϋποθέτει σχέδιο και απεξάρτηση των εξοπλιστικών αναγκών της χώρας από τους Αμερικανονατοϊκούς σχεδιασμούς, τις σχέσεις με τα πανίσχυρα κυκλώματα και τις πανταχού παρούσες σκανδαλώδεις συμβάσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η Νέα Αριστερά είναι υπερήφανη που σε αντίθεση με τον μεταλλαγμένο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ καταψήφισε τους υπερεξοπλισμούς της κυβέρνησης Μητσοτάκη και την προμήθεια των F 35. Η Ελλάδα οφείλει να χαράξει μια σαφή και αυτόνομη στρατηγική για την απόλυτη προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, με συνείδηση ότι κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν και η Τουρκία και άλλες χώρες. Και ότι αυτά μπορούν να ασκηθούν μόνο μέσα από την οριοθέτησή τους με διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες ή με Διεθνή Διαιτησία. Απαιτείται λοιπόν μια στρατηγική σε πολλά επίπεδα -διμερές, περιφερειακό, ευρωπαϊκό και διεθνές- που θα κατατείνει, αν οι δύο χώρες δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν στις μεταξύ τους συνομιλίες, στην παραπομπή της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας , της ΑΟΖ και άλλων διαφορών τους στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, καθώς η επίλυση αυτών των διαφορών μπορεί να εγγυηθεί μια μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. Με τη ρητή βέβαια εξαίρεση της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου. Στο πλαίσιο της εν λόγω στρατηγικής θα πρέπει να αξιοποιείται το γεγονός ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις συμπλέκονται με τις Ευρωτουρκικές σχέσεις. Τασσόμαστε υπέρ της επίλυσης του Κυπριακού, στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με τη δημιουργία διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Υποστηρίζουμε θερμά την επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με την αξιοποίηση των κεκτημένων των συνομιλιών του Κραν Μοντανά, που αδικαιολόγητα απεμπόλησε η ηγεσία Αναστασιάδη για μικροπολιτικούς λόγους και που σε συνδυασμό με την πολιτική ανατροπή στα κατεχόμενα και την πυροδότηση της τουρκικής αδιαλλαξίας έχουν φέρει περισσότερο από ποτέ στο προσκήνιο το εφιαλτικό ενδεχόμενο της οριστικής διχοτόμησης.
Η Νέα Αριστερά τάσσεται σταθερά υπέρ του δικαιώματος στον ατομικό αυτοπροσδιορισμό (εθνοτικό, θρησκευτικό, γλωσσικό) και υπέρ του δικαιώματος ελεύθερης και δημόσιας έκφρασής του, ατομικά και από κοινού, στο πνεύμα (και) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Κλιματική Δικαιοσύνη
Η οικολογική καταστροφή και η κλιματική κρίση θίγουν πλέον αποδεδειγμένα τη βιοποικιλότητα αλλά και πλείστες μορφές ζωής στον πλανήτη ενώ η πανδημία του κορωνοϊού και οι πανδημικές κρίσεις που επαπειλούνται σχετίζονται άμεσα με την συνεχιζόμενη ανισορροπία μεταξύ φύσης και επιθετικής καπιταλιστικής ανάπτυξης. Ο σκληρά ταξικός (και τοξικός) όσο και συνολικά καταστροφικός χαρακτήρας αυτής της μορφής ανάπτυξης μαρτυρείται από την υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων, την ερημοποίηση αχανών εκτάσεων, την έλλειψη πόσιμου νερού και τις διαδοχικές φυσικές καταστροφές σε πολλές χώρες, τη συνεχή επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τις παλιές και τις ανερχόμενες βιομηχανικές δυνάμεις που επιδεινώνει τη συγκέντρωση των ατμοσφαιρικών ρύπων και εντείνει την υπερθέρμανση του πλανήτη, την επιβάρυνση από τα απόβλητα που μολύνουν ανεπανόρθωτα θάλασσες και στεριές, τη γενετικά τροποποιημένη γεωργία, την υπερκατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών των ευκατάστατων κοινωνικών ομάδων.
Παρά τη σχετική πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε συναφείς διεθνείς συμφωνίες και διασκέψεις, η υλοποίηση των απαραίτητων μέτρων για την ανάσχεση της οικολογικής και κλιματικής κρίσης τείνει να αναβάλλεται διαρκώς. Ειδικά η ΕΕ που έχει πραγματοποιήσει μια σχετική πρόοδο βρίσκεται εγκλωβισμένη στις αντιφάσεις που απορρέουν από την ανάθεση της «πράσινης μετάβασης» αποκλειστικά στις αγορές, τη μη δέσμευση πόρων για υποδομές, την ολιγωρία ως προς την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αντίστοιχων μέτρων στον αγροτικό τομέα, την αναστροφή των καταστροφών που έχουν ήδη επέλθει, την ανεπάρκεια αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας. Οι στόχοι για μια ουδέτερη περιβαλλοντικά ΕΕ σε δύο δεκαετίες από σήμερα φαντάζουν όλο και περισσότερο απόμακροι, αν δεν υπάρξουν μεγάλες τομές και αλλαγή πλεύσης.
Για την Αριστερά η αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής και της κλιματικής κρίσης αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα, άρρηκτα συνυφασμένη με τη στρατηγική και την καθημερινή πολιτική της. Για έναν βιώσιμο και ριζοσπαστικό μετασχηματισμό της παραγωγής και της εργασίας συμβατό με τους φυσικούς πόρους και την βιοποικιλότητα. Για ένα σχέδιο προστασίας και πολυεπίπεδης ανασυγκρότησης περιοχών, όπως η Θεσσαλία, ο Έβρος και η Βόρ. Εύβοια που αντιμετώπισαν ή θα αντιμετωπίσουν φυσικές καταστροφές μεγάλης κλίμακας. Για τη ματαίωση των σχεδίων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, την δραστική μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, την ενεργειακή εξοικονόμηση, την κυκλική οικονομία. Για την προστασία των αιγιαλών και περιοχών φυσικού κάλους που η κυβέρνηση Μητσοτάκη νομοθετεί την καταπάτησή τους. Για να μην αποτελεί η λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη ένα ακόμη πεδίο “βρώμικης”, τελικά, κερδοφορίας του κεφαλαίου και αναπαραγωγής ανισοτήτων, αλλά εργαλείο ουσιαστικής κοινωνικής αναδιοργάνωσης και χειραφέτησης. Με τις ενεργειακές κοινότητες για την προώθηση συνεργατικών μορφών κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών στον ενεργειακό σχεδιασμό.
Οι παραγωγικές δυνάμεις της ανθρωπότητας, τόσο μεμονωμένα όσο και στο σύνολό τους, οφείλουν να είναι ρητά προσαρμοσμένες στις οικολογικές απαιτήσεις της ίδιας της φύσης. Ο σοσιαλισμός ή θα είναι κοκκινοπράσινος ή δεν θα υπάρξει.
2. Κοινωνική Ισότητα
Σε μία συνθήκη διεύρυνσης των ανισοτήτων, η αξία της κοινωνικής ισότητας αποκτάει όλο και μεγαλύτερη σημασία.
Οι κοινωνικές ανισότητες εξαρτώνται από τον τρόπο προσδιορισμού μισθών και συντάξεων, από το φορολογικό σύστημα και την έκταση της αναδιανεμητική λειτουργίας του και από το κοινωνικό κράτος, δηλαδή από την πολιτική που εφαρμόζεται στην υγεία, στην παιδεία, στην πρόνοια και στη στέγαση.
Η ριζική υποβάθμιση της εργασίας, η κακοπληρωμένη ανασφάλιστη εργασία, η δημιουργία ενός όλο και πιο εκτεταμένου πρεκαριάτου των ελαστικών μορφών απασχόλησης και της φτωχοποίησης των μεσαίων τάξεων, βρίσκονται στο επίκεντρο της συνολικής απορρύθμισης και των νέων μορφών εκμετάλλευσης, με στόχο οι συνέπειες των κρίσεων να επιρρίπτονται στα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Οι αντιστάσεις απέναντι σε αυτές τις τάσεις διεθνώς και στη χώρα μας δείχνουν το δρόμο: η επιστροφή του μαχητικού συνδικαλισμού, το κίνημα της «παραίτησης», η προστασία της εργασίας από το σπίτι με το δικαίωμα στην αποσύνδεση, η ίση αμοιβή για τις γυναίκες, η διεκδίκηση του 35ωρου και της 4μερης εργασίας φέρνουν στο προσκήνιο τα αιτούμενα της εποχής.
Από αυτή την άποψη χαιρετίζουμε την ένωση του εργατικού και του φοιτητικού κινήματος με το μεγαλειώδες κίνημα που με πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές και συγκλονιστικές συγκεντρώσεις σε όλη την Ελλάδα μάχεται για την αξία της ανθρώπινης ύπαρξης, για Δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και τιμωρία των ενόχων για το έγκλημα στα Τέμπη. Το κίνημα αυτό ανατρέπει την εικόνα ακινησίας και απάθειας που θέλει να υποβάλλει στην κοινωνία το καθεστώς Μητσοτάκη. Τροφοδοτεί μαζί με τις φοιτητικές κινητοποιήσεις μια νέα αντίληψη στη νέα γενιά για τη ζωή και το μέλλον της. Η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας ξανασηκώνει κεφάλι και μια νέα ελπίδα γεννιέται. Από τα Τέμπη μέχρι την Πύλο των 600 δολοφονημένων προσφύγων και από τους απανθρακωμένους μετανάστες της Δαδιάς μέχρι τα εκατοντάδες θύματα από εργατικά ατυχήματα, η κοινωνία κατανοεί ότι είναι οι κυρίαρχες ιδέες και οι συστημικές δυνάμεις που απειλούν την ίδια της την ύπαρξη και την ασφάλεια.
Παλεύουμε για τη διεκδίκηση συλλογικών συμβάσεων εργασίας με σαφώς βελτιωμένες συνθήκες εργασίας και πληρωμένες υπερωρίες, τη νομιμοποίηση της εργασίας των μεταναστών, τη μάχη κατά των διακρίσεων, την καθιέρωση ισχυρών εποπτικών μηχανισμών, την καταπολέμηση των αντεργατικών πρακτικών και της παραβίασης της εργατικής νομοθεσίας από μέρους των εταιρειών. Ο προσδιορισμός των μισθών οφείλει να ενσωματώνει την ανάπτυξη της οικονομίας και την αύξηση τη παραγωγικότητας ενόσω θα βελτιώνει τη διανομή του εισοδήματος, και θα προστατεύει τους εργαζόμενους από τον πληθωρισμό με την καθιέρωση του θεσμού της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής. Απαιτείται η υπεράσπιση της κοινωνίας από την επέλαση της ακρίβειας, του πληθωρισμού απληστίας και της αισχροκέρδειας στα τρόφιμα, στην ενέργεια, στη στέγη και στα είδη πρώτης ανάγκης την ώρα που καταβυθίζονται τα εισοδήματα από μισθούς (στον «πάτο» της Ευρώπης) και συντάξεις και οι ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι και τα ολιγοπώλια σημειώνουν υπερκέρδη (στην κορυφή της Ευρώπης). Με τα ιδιωτικά χρέη να αυξάνονται και χιλιάδες πολίτες να χάνουν ακόμη και την πρώτη τους κατοικία στους πλειστηριασμούς. Για την απόκρουση των ιδιωτικοποιήσεων και την επιστροφή στο Δημόσιο όλων των «φυσικών μονοπωλίων». Αναφερόμαστε στο Ρεύμα, στο Νερό, στο Αέριο, στις Τηλεπικοινωνίες, σε κρίσιμες υποδομές μεταφορών και στις συστημικές Τράπεζες.
Το φορολογικό σύστημα οφείλει να αλλάξει άρδην. Για να ανασυγκροτηθεί το κοινωνικό κράτος, ενισχυμένο από μια φορολογική πολιτική προσανατολισμένη στην αύξηση της άμεσης φορολογίας στον πλούτο, στα κέρδη των επιχειρήσεων, στα μερίσματα, στις περιουσιακές μεταβιβάσεις, στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα και σε εκείνα τα τμήματα της ανώτερης εισοδηματικά μεσαίας τάξης και των ελευθέρων επαγγελματιών που φοροδιαφεύγουν. Στόχος είναι όλοι να πληρώνουν ανάλογα με το πραγματικό τους εισόδημα, ώστε να αντιστραφεί η σχέση άμεσων και έμμεσων φορών υπέρ των πρώτων, να αναπτυχθούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί πάταξης της φοροδιαφυγής, ιδίως της εταιρικής. Η αναδιάταξη των δημοσίων δαπανών οφείλει να εδραιώσει τον ενιαίο και καθολικό χαρακτήρα των δημόσιων υπηρεσιών υγείας, παιδείας και πρόνοιας. Στον αντίποδα της πολιτικής της ΝΔ που ιδιωτικοποιεί τα δημόσια αγαθά. Το καταμαρτυρεί η επικουρική ασφάλιση, η υγεία, τα απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή στα δημόσια νοσοκομεία, οι επιλογές της στην κατάρτιση και στην επαγγελματική εκπαίδευση και πιο πρόσφατα η αντισυνταγματική προσπάθεια να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια. Εν προκειμένω η στερέωση και η αναβάθμιση του ΕΣΥ αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Η πανδημία του κορωνοϊού ήδη κατέδειξε την αναντικατάστατη αναγκαιότητά του ενώ, μαζί με τον ηρωισμό γιατρών και νοσηλευτών, ανέδειξε και τις δραματικές ελλείψεις του σε προσωπικό και υλικά μέσα. Το ΕΣΥ οφείλει να αναβαθμιστεί ώστε να καλύπτει επαρκώς όλες τις βαθμίδες περίθαλψης και να προσφέρει υψηλές υπηρεσίες υγείας στο σύνολο των πολιτών. Υποστηρίζουμε τη γενναία μισθολογική αύξηση στους γιατρούς και στο νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ. Υποστηρίζουμε το αίτημα για κατάργηση των «πατεντών» σε εμβόλια και σε κρίσιμα φάρμακα. Υποστηρίζουμε τις πολιτικές φροντίδας, αποκατάστασης και μέριμνας για τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρία ή με ψυχική νόσο. Στόχος μας, στρατηγικής σημασίας, είναι ο όλο και πιο δραστικός περιορισμός των ιδιωτικών δαπανών και της διείσδυσης ιδιωτικών συμφερόντων στην υγεία.
ΠΑΙΔΕΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΜΕΑ
(Τα παραπάνω σημεία θα πρέπει να συμπληρωθούν με σύντομα σημειώματα των αντίστοιχων δικτύων)
Από μια άλλη πλευρά, η έκρηξη του στεγαστικού τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει την κραυγαλέα αποτυχία του μοντέλου της αγοράς. Οι πολιτικές προτεραιότητες είναι εδώ σαφείς. Κινηματική δράση για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Προσφορά στέγης σε συγκεκριμένες κατηγορίες πληθυσμού (φοιτητές, ευάλωτα νοικοκυριά), πάγωμα ενοικίων για ένα χρονικό διάστημα σε πιεσμένες περιοχές, ενθάρρυνση των κοινωνικών στεγαστικών συνεταιρισμών, προσφορά δημόσιας γης για την κατασκευή νέων κατοικιών, δανεισμός από χρηματοδοτικούς θεσμούς και εργαλεία εκτός του συστημικού τραπεζικού συστήματος σε κατηγορίες πολιτών όπως οι χαμηλόμισθοι, ένα μεγάλο πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας, αποτελούν μέσα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Επιπλέον, η διαμόρφωση αυστηρότερων κανόνων για την τουριστική χρήση της κατοικίας και η κατάργηση του θεσμού της χρυσής βίζας θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
3. Νέο Παραγωγικό Μοντέλο
Η ελληνική οικονομία την επαύριο της οικονομικής κρίσης βρίσκεται αντιμέτωπη με τις δομικές παραγωγικές αδυναμίες της, την αύξηση του χρέους ως απόλυτο μέγεθος, τα μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, την τεράστια απόκλιση από όλους τους δείκτες σύγκλισης με την ΕΕ, τις ανεπαρκείς επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς πλην των παραδοσιακών τοποθετήσεων στον τουρισμό, στο real estate καθώς και στην προσοδοφόρα παρασιτική αγορά «κόκκινων δανείων», το χαμηλό επίπεδο εισοδημάτων, μισθών και συντάξεων, την ανεργία, την εργασιακή επισφάλεια, την ενεργειακή φτώχεια και το brain drain, αλλά και την κλιματική κρίση. Στον ορίζοντα σχηματίζονται ήδη όλα τα σύννεφα για μια νέα κρίση, ειδικά αν υπάρξουν δυσμενείς εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία. Για όλους αυτούς τους λόγους η Ελλάδα κινδυνεύει, βαδίζοντας προς τα μέσα και τα τέλη του αιώνα, να μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε χώρα ηλικιωμένων και σύμφωνα με επίσημες προβλέψεις της Ε.Ε. θα δει τον πληθυσμό της να μειώνεται σε 7 εκατομμύρια το 2070. Η συνολική παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας προϋποθέτει την καθοριστική συνδρομή ενός τεχνολογικά επαρκούς αναπτυξιακού κράτους, ικανού να διαχειρίζεται, να σχεδιάζει, να υλοποιεί και να δρα σε συνεργασία με τους τοπικούς και τους κοινωνικούς φορείς. Ταυτόχρονα, θα διαμορφώνει το πλαίσιο μιας ενιαίας και κατάλληλα στοχευμένης βιομηχανικής, αγροτικής και τεχνολογικής πολιτικής σε άμεση και κριτική αλληλεπίδραση με την κοινωνία και τις ανάγκες των ανθρώπων της. Ο μέχρι τώρα σχεδιασμός και η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης υπέρ των μεγάλων επιχειρηματικών Ομίλων ευνοούν τη συγκέντρωση της παραγωγής σε λίγες ισχυρές μονάδες, όπως ήταν η πρόβλεψη του σχεδίου Πισσαρίδη, σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό της μεγάλης πλειοψηφίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τον τραπεζικό δανεισμό.
Η παραγωγική ανασυγκρότηση που εμείς προτείνουμε απαιτεί σύγκρουση με ισχυρά εμπεδωμένα οικονομικά συμφέροντα και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους, συμφέροντα που επενδύουν στη στασιμότητα και την αναπαραγωγή των σημερινών δομών ή προάγουν την όποια μορφή καινοτομίας με μόνο κριτήριο το μέγιστο κέρδος.
Το νέο παραγωγικό μοντέλο οφείλει να λαμβάνει υπόψη σε κάθε του βήμα την πράσινη μετάβαση, την τεχνολογική καινοτομία, την παραγωγή προϊόντων με προστιθέμενη αξία ειδικά στον τομέα της μεταποίησης και την αύξηση του συνολικού μεριδίου των μισθών στο ΑΕΠ σε βάρος του μεριδίου των κερδών που αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια.
Ο πράσινος ενεργειακός σχεδιασμός είναι κρίσιμος στο πλαίσιο του νέου παραγωγικού μοντέλου. Η χώρα οφείλει να προχωρήσει σε επίσπευση της μείωσης -και εντέλει της εξάλειψης- των ρύπων. Η γρηγορότερη μετάβαση σε ΑΠΕ επιτάσσει κατά προτεραιότητα την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας από ενεργειακές κοινότητες νοικοκυριών, αγροτών και μικροεπιχειρηματιών. Επιβάλλεται ο επανασχεδιασμός των μεταφορών ενέργειας υπέρ των τοπικών δικτύων και της τοπικής αυτάρκειας με συμπληρωματική σταθεροποίηση μέσα από επιλεγμένα έργα διασυνδέσεων. Η ιδέα περί εξορύξεως υδρογονανθράκων δεν μπορεί πλέον να είναι αποδεκτή για την Ελλάδα. Ούτε βέβαια η προσφυγή στην πυρηνική ενέργεια.
Γενικότερα, η πράσινη μετάβαση που αφορά όλα τα παραπάνω αποτελεί νέο πεδίο κοινωνικών αποκλεισμών και άρα κατ’ εξοχήν πεδίο αντιπαράθεσης Δεξιάς και Αριστεράς. Η Δεξιά αντιλαμβάνεται την πραγματοποίηση της μετάβασης αποκλειστικά μέσω αγορών και την ίδια τη μετάβαση ως πρόσφορο έδαφος για ιδιωτική συσσώρευση και μεγιστοποίηση κερδών. Οι κοινωνικοί αποκλεισμοί και η τιμωρία των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων έπονται ευθέως. Αντίθετα, η Αριστερά προκρίνει τη στρατηγική της ενεργειακής δημοκρατίας και οριοθετεί τη μετάβαση με κοινωνικούς, τοπικούς και συμμετοχικούς όρους ως πεδίο κοινωνικής οικονομίας, διάχυσης του οφέλους στην κοινωνία, και συμπερίληψης.
4. Κοινωνική Ευρώπη
Η επιμονή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην λιτότητα και στην αποθέωση του ανταγωνισμού και της αγοράς έχει αφήσει το στίγμα της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Εμείς στην Ελλάδα, της χρεοκοπίας, των μνημονίων και της κοινωνικής διάλυσης έχουμε βιώσει πολύ έντονα τις καταστροφικές συνέπειες τέτοιων επιλογών από το ξέσπασμα της κρίσης και μετά. Το ατελές εγχείρημα της ενιαίας οικονομικής και νομισματικής Ευρώπης οφείλει να συμπληρωθεί άμεσα με την Κοινωνική Ευρώπη, την Ευρώπη της εργασίας και της κοινωνικής προστασίας. Και ταυτόχρονα η αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής πορείας να αλλάξει: να απεμπλακεί από το ασφυκτικό πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων θεσμών και την εμμονή στη λιτότητα όπως διαχρονικά έχει αποτυπωθεί στο περιβόητο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε να ενισχυθούν οι διαδικασίες ουσιαστικής πολιτικής ενοποίησης. Όπου η αναγκαία εμβάθυνση της Δημοκρατίας απαιτεί ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Συγκεκριμένα, διεκδικούμε ένα Σύμφωνο Σύγκλισης και Βιώσιμης Ανάπτυξης, με μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία, με κριτήρια περιφερειακής σύγκλισης, απασχόλησης και προώθησης της Πράσινης Συμφωνίας. Διεκδικούμε τη γενναία αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού, τη μερική αμοιβαιοποίηση του Δημόσιου Χρέους και την ενίσχυση του αυτόνομου δανεισμού της Επιτροπής. Είμαστε πολέμιοι του φορολογικού ντάμπινγκ και των «φορολογικών παραδείσων» εντός της ΕΕ, καθώς και της προκλητικής φοροαπαλλαγής των πολυεθνικών. Διεκδικούμε να τεθούν δίκαιοι κανόνες εναρμόνισης των φορολογικών συστημάτων και ταυτόχρονα φορολόγηση των μεγάλων περιουσιών, σύμφωνα με την πρωτοβουλία Πικετί και άλλων οικονομολόγων και πολιτικών που έχει ήδη υπογράψει ο Πρόεδρος της Κ.Ο. της Νέας Αριστεράς Αλ. Χαρίτσης και έχει ως στόχο τη συγκέντρωση ενός εκατομμυρίου υπογραφών, ώστε να ενεργοποιηθεί σχετική νομοθετική πρωτοβουλία πολιτών από όλη την Ε.Ε.
Η κοινωνική Ευρώπη προϋποθέτει την ενίσχυση των εργαζόμενων, του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Όπου προέχει η προστασία της εργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την καθιέρωση ευρωπαϊκών συλλογικών διαπραγματεύσεων, η καθιέρωση ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού, η εφαρμογή της αρχής «ίση αμοιβή για ίση εργασία», η μείωση ή κατάργηση των μορφών ευέλικτης εργασίας και η σταδιακή μετάβαση στο 35ωρο.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία δοκιμάζεται γιατί κυριαρχεί η ψευδαίσθηση ότι αυτή μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά μέσω της αγοράς. Η Αριστερά απαιτεί τη σημαντική αύξηση των πόρων για τις περιφέρειες που πλήττονται από την οικολογική καταστροφή και την κλιματική κρίση και για τις κοινωνικές ομάδες που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό και ενεργειακή φτώχεια. Η μετάβαση καλείται να προκρίνει την ενεργειακή δημοκρατία, την αποκέντρωση, τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, ένα αποκεντρωμένο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης για όλες τις οικονομικές δραστηριότητες και τα νοικοκυριά. Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) προκειμένου να επιτευχθούν οι αναγκαίοι περιβαλλοντικοί στόχοι συνεπάγεται δικαιότερη κατανομή των επιδοτήσεων στη μικρομεσαία παραγωγή και στην οργανική γεωργία καθώς και πληθώρα παρεμβάσεων στους ενδιάμεσους κρίκους του αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος. Γύρω από αυτά τα ζητήματα και με αιχμή τη μείωση του κόστους παραγωγής σημειώνονται μεγάλες κινητοποιήσεις σε όλη την Ευρώπη και στη χώρα μας που φέρνουν στο προσκήνιο τα μεγάλα προβλήματα των Ευρωπαίων και των Ελλήνων αγροτών. Ζητήματα όπως η διατροφική επάρκεια, η διανομή εγκαταλειμμένης γης και κατοικιών στην επαρχία σε νέα ζευγάρια, η παροχή αγροτικής και κτηνοτροφικής εκπαίδευσης με έμφαση στις βιολογικές καλλιέργειες, η ενθάρρυνση για την ίδρυση ανεξάρτητων, αυτοδιαχειριζόμενων αγροτικών συνεταιρισμών, πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο μιας νέας αγροτικής πολιτικής.
Οι οικουμενικές αξίες δοκιμάζονται στο προσφυγικό και στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Αριστερά και όλες οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να ορθώσουν ένα αποφασιστικό φραγμό απέναντι στον ακροδεξιό λαϊκισμό, στην «Ευρώπη-φρούριο» και στη «Μεσόγειο-υγρό τάφο» για δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, όπως αποτυπώνεται στο αντιπροσφυγικό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου. Απαιτείται μια νέα, δεσμευτική μεταναστευτική πολιτική, ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου και η καθιέρωση νόμιμων και τακτικών οδών μετανάστευσης. Η μείωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προϋποθέτει, την αντιμετώπιση των αιτίων που τις προκαλούν: τους πολέμους, την οικονομική υπανάπτυξη, τις επιπτώσεις της οικολογικής καταστροφής και της κλιματικής κρίσης.
Η συνεργασία και η κοινή δράση των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων είναι αναγκαία προκειμένου να συνδράμει πολιτικά στα κοινωνικά κινήματα που αναπτύσσονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να επιτευχθεί ο προοδευτικός μετασχηματισμός της Ευρώπης και τελικά η επαναθεμελίωση της. Με άλλα λόγια, τα πολύμορφα κινήματα των πολιτών και οι πολιτικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, της αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας και των Πρασίνων μπορούν και οφείλουν να δημιουργήσουν ένα πλατύ πανευρωπαϊκό μέτωπο. Παρά τις υπαρκτές διαφορές ανάμεσα στις εν λόγω πολιτικές οικογένειες, υφίστανται κοινοί τόποι που μπορούν να εντοπιστούν συγκεκριμένα μέσα από τον διάλογο και την κοινή δράση.
5. Δημοκρατία Παντού
Τα ζητήματα της δημοκρατίας και των θεσμών έχουν τεθεί πλέον στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει θέσει τη χώρα σε μια πορεία όπου ο κοινοβουλευτικός έλεγχος ουσιαστικά έχει αδρανοποιηθεί, ο πλουραλισμός στον τύπο αποτελεί εμφατικό ζητούμενο, οι Ανεξάρτητες Αρχές διώκονται ή χειραγωγούνται ενόσω η Δικαιοσύνη ατροφεί και ασθμαίνει. Αντίστοιχα, οι κορυφές της –διορισμένες από την Κυβέρνηση– αδιαφορούν ή τείνουν να μεροληπτούν ανενδοίαστα. Η πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας από την πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου για τις παραβιάσεις του Κράτους Δικαίου από την κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτελεί στίγμα και ντροπή που δεν έχει προηγούμενο στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης.
Η υπόθεση των υποκλοπών και οι συστηματικές προσπάθειες συγκάλυψης του σκανδάλου συμπυκνώνουν δραματικά την κρίση των θεσμών. Το ίδιο συμβαίνει με την επιχειρούμενη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών με τους 57 νεκρούς που εξοργίζει τους πολίτες, ιδιαίτερα τους νέους, οι οποίοι με υπογραφές που πλησιάζουν το 1,5 εκ. απαιτούν Δικαιοσύνη και απόδοση ευθυνών. Η κρίση αυτή, τελικά κρίση δημοκρατίας και κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του, επιδεινώνεται από τη ρατσιστική βία εναντίον των προσφύγων και των μεταναστών στα θαλάσσια και στα χερσαία σύνορα της χώρας με τον φράχτη στον Έβρο, τα δολοφονικά push back με αποκορύφωμα το έγκλημα στην Πύλο που κόστισε τη ζωή σε περίπου 600 πρόσφυγες. Επιδεινώνεται από την έμφυλη βία, τον πολλαπλασιασμό των γυναικοκτονιών, την ομοφοβία και τη ρητορική του μίσους, τα εγκλήματα με ρατσιστικό κίνητρο, το ξεκαθάρισμα λογαριασμών της νύχτας, τις εγκληματικές συμπεριφορές που εξαπλώνονται ραγδαία. Το ζήτημα της Δημοκρατίας και το συναρτώμενο ζήτημα της Δικαιοσύνης, που επιδεινώνεται από τον ποινικό λαϊκισμό που νομοθετείται και τον έλεγχο της Δικαιοσύνης που επιχειρεί η κυβέρνηση, καθίστανται έτσι ζωτικό επίδικο των καιρών. Γιατί τα παραπάνω υπονομεύουν τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και συνακόλουθα τον ομαλό δημοκρατικό βίο της χώρας. Κατά συνέπεια, τα αντίστοιχα πεδία πολιτικής σύγκρουσης δεν μπορεί παρά να αφορούν την Αριστερά κατά απόλυτη προτεραιότητα. Για τα δικαιώματα των μειονοτικών ομάδων διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής ή θρησκευτικής επιλογής, των γυναικών με την προστασία τους από την πανταχού παρούσα πατριαρχική βία, τους βιασμούς και τις γυναικοκτονίες, της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, των αναπήρων, των ευάλωτων και των «διαφορετικών» όπως οι φυλακισμένοι ή οι ΡΟΜΑ που βιώνουν με εγκληματικό τρόπο το ρατσισμό, τη βία και την καταστολή.
Οι τοποθετήσεις της ΝΔ για χειραφέτηση των γυναικών, την ίδια ώρα που καταργούν τη ΓΓ Ισότητας, τα κροκοδείλια δάκρυα για τις δολοφονίες γυναικών που αρνούνται να τις ονομάσουν γυναικοκτονίες, αλλά και η σκλαβοποίηση αλλοδαπών παρένθετων που κατά εκατοντάδες αναγκάζονται να γεννήσουν τα παιδιά πλουσίων ζευγαριών στην Ελλάδα είναι μια ιστορική πρόκληση για την Αριστερά των Δικαιωμάτων και του Φεμινισμού που πρέπει να απαντηθεί με μαζική δράση για να αποκατασταθεί η ισονομία, η αξιοπρέπεια και ο σεβασμός στο γυναικείο σώμα. Για ένα φεμινισμό του 21ου αιώνα.
Αγωνιζόμαστε για ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, μακριά από τη λογική της «Ευρώπης φρούριο» που θα εξασφαλίζει ασφαλείς μεταναστευτικές οδούς και δίκαιες διαδικασίες ασύλου στους αιτούντες άσυλο και μια κοινή μεταναστευτική πολιτική με στόχο τη διευκόλυνση της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών. Με μηδενική ανοχή στα εγκληματικά ρατσιστικά πογκρόμ, στις επαναπροωθήσεις και στους «φράχτες» που έχουν ως συνέπεια εγκλήματα όπως στο Φαρμακονήσι και στην Πύλο. Ειδικά για το έγκλημα στην Πύλο θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια να μη συγκαλυφθεί και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Τασσόμαστε υπέρ της ίσης αμοιβής για ίση εργασία και για τους μετανάστες.
Τα νεανικά κινήματα που συγκροτήθηκαν με άξονα την αλληλεγγύη στα θύματα των Τεμπών και της Πύλου, με τις κινητοποιήσεις για τις γυναικοκτονίες και τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου προσφέρουν ελπίδα και ωθούν στη συγκρότηση μιας ευρύτερης δυναμικής που μπορεί να επιφέρει τις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται.
ΙΙΙ. Η Νέα Αριστερά: Απάντηση στο πολιτικό κενό
Τα αιτήματα, οι διεκδικήσεις, τα οράματα της ανθρώπινης χειραφέτησης δεν διατυπώνονται εν κενώ. Συγκροτούνται κοινωνικά και πολιτικά μέσα σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, διαλέγονται με τις μεγάλες προκλήσεις της κάθε εποχής, αναμετρώνται με την ισχύ και την κυριαρχία των αντίρροπων δυνάμεων του συντηρητισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Στη χώρα μας από το 2019 και με μεγαλύτερη ένταση από το 2023, βιώνουμε μια πρωτοφανή και ανησυχητική πραγματικότητα: την ιδεολογική και πολιτική κυριαρχία της Δεξιάς. Και την ίδια στιγμή, ένα κενό, πολιτικής και κοινωνικής εκπροσώπησης, στο χώρο της αριστεράς και των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων. Η Νέα Αριστερά ιδρύθηκε αναγνωρίζοντας το κενό αυτό και την επείγουσα αναγκαιότητα ενός σύγχρονου, μαζικού, κόμματος της αριστεράς με τον ανανεωμένο ιδεολογικό και προγραμματικό λόγο που απαιτούν οι περιστάσεις και οι καιροί. Η υπόθεσή μας εκκινεί από το χώρο της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής Αριστεράς, αλλά δεν σταματά εκεί. Εκτείνεται στα ρεύματα της πολιτικής οικολογίας, στις τάσεις της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας που έχουν διαρρήξει τις σχέσεις της με τον νεοφιλελευθερισμό, τα νέα και δυναμικά κοινωνικά κινήματα που διαπερνούν την ελληνική κοινωνία, τους δημοκρατικούς και φιλελεύθερους πολίτες που δίνουν καθημερινές μάχες, ανανεώνουν τον χώρο των ιδεών, αντιστέκονται στον ατομικισμό και στην ιδιώτευση. Η Νέα Αριστερά ξέρει με ποιους θέλει να συνομιλήσει: με τους εργαζόμενους, τους νέους, τα δυναμικά στρώματα της κοινωνίας, τους αόρατους συμπολίτες μας, τους πολλαπλά καταπιεσμένους. Με αυτούς που δεν θέλουν την πολιτική του κυρίου Μητσοτάκη και την ίδια στιγμή νιώθουν ότι δεν υπάρχει μια πειστική απάντηση σε αυτήν. Αυτό είναι το δικό μας κοινωνικό και πολιτικό σύμπαν. Αυτό είναι το δικό μας κοινωνικό και πολιτικό ακροατήριο. Αυτό είναι το δικό μας κοινωνικό και πολιτικό μπλοκ εξουσίας. Ξέρουμε ότι η συγκρότησή του απαιτεί ρηξικέλευθα βήματα και σαφή στόχευση. Και έχουμε επίγνωση ότι η δική μας δράση αποτελεί την έμπρακτη απάντηση στην αναξιοπιστία, στην πολιτική του «μέσου όρου», στη συμβιβαστική πολιτική που ακολουθούν οι ηγεσίες των κομμάτων που τοποθετούνται στην αριστερά και στην κεντροαριστερά στη χώρα μας. Μόνο με μια ισχυρή Νέα Αριστερά η χώρα μπορεί να αποκτήσει μια αξιόμαχη δύναμη κοινωνικής και κινηματικής αντιπολίτευσης που θα ανατρέπει σε κάθε επιμέρους μέτωπο και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο την κυριαρχία της Δεξιάς.
Όλη αυτή την περίοδο βρισκόμαστε μέσα στο αντιπολεμικό κίνημα και στον αγώνα για ελεύθερη Παλαιστίνη, δίπλα από τους φοιτητές και τις καταλήψεις τους που υπερασπίζονται το Σύνταγμα και το δημόσιο Πανεπιστήμιο, δίπλα στους αγώνες για να αποδοθεί Δικαιοσύνη για τα Τέμπη και την Πύλο. Δυνάμεις της Νέας Αριστεράς διαδήλωσαν στον Πειραιά και στη συνέχεια στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας και διαμαρτυρήθηκαν για τον απόπλου της φρεγάτας και την εμπλοκή της Ελλάδας στη Μεσανατολική κρίση. Στη Θεσσαλονίκη οι σύντροφοί μας κινητοποιήθηκαν εναντίον της έκδοσης του Ασάνζ στις ΗΠΑ. Διαδηλώσαμε στο Σταθμό Λαρίσης για το έγκλημα στα Τέμπη και πορευθήκαμε στους δρόμους με δεκάδες χιλιάδες πολίτες στις 28 Φεβρουαρίου, απαιτώντας Δικαιοσύνη. Στη Βουλή η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα οργάνωσε ημερίδα για το συντονισμό του αγώνα για την υπεράσπιση του δημόσιου Πανεπιστημίου. Συνεχείς είναι οι περιοδείες του Προέδρου της Κ.Ο. της Νέας Αριστεράς και άλλων βουλευτών και στελεχών σε όλη την Ελλάδα. Σε αυτό το δρόμο θα συνεχίσουμε με ακόμη μεγαλύτερη μαχητικότητα. Για την επιτυχία της απεργίας στη παγκόσμια ημέρα των γυναικών στις 8 Μαρτίου. Για ένα μεγάλο συλλαλητήριο στις 16 Μαρτίου, ημέρα παγκόσμιας δράσης εναντίον του φασισμού, του ρατσισμού και του πολέμου. Με συνεργασία με άλλες δυνάμεις όπως η ΚΕΕΡΦΑ, η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο, με τους επιζώντες του ναυαγίου της Πύλου, τους αντιφασίστες νομικούς, τις Κοινότητες Μεταναστών, την εναλλακτική αποκαλυπτική δημοσιογραφία και με άλλους φορείς και συλλογικότητες.
Δεν παραγνωρίζουμε τις δυσκολίες. Αλλά έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και κυρίως στα νέα ρεύματα σκέψης και δράσης που αλλάζουν το χάρτη την ελληνικής κοινωνίας. Θέλουμε να είμαστε ο καθοριστικός καταλύτης ώστε να ανοίξει ο δρόμος του μετασχηματισμού της διάχυτης κοινωνικής δυσφορίας σε υλική πολιτική δύναμη για την αλλαγή της πορείας της χώρας, για να είναι η Αριστερά πρωταγωνιστής των εξελίξεων και κυβερνητικής προοπτικής. Για να ανατραπεί σήμερα στους αγώνες η κυβερνητική πολιτική και αύριο στις εκλογές η κυβέρνηση της ΝΔ και ο κ. Μητσοτάκης.
Για τα χαρακτηριστικά του νέου φορέα
Προσβλέπουμε σε ένα σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα, σε αντιστοιχία με τον κοινωνικό καταμερισμό εργασίας και την καθημερινότητα των πολιτών. Ένα κόμμα που με τη συστηματική προσπάθεια για την οικοδόμηση μιας πολιτικής και κομματικής κουλτούρας, που αντιλαμβάνεται ότι το κοινωνικό/ταξικό και το πολιτικό/δημοκρατικό ζήτημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα ζητήματα πολιτισμού, δικαιωμάτων, περιβάλλοντος και κοινωνικού φύλου. Η δημιουργική σύνδεσή τους θα διασφαλίσει την ανοικτότητα, την πειθαρχία, την πολιτική φαντασία στη δράση και φυσικά την πολιτική αποτελεσματικότητα.
Ένα κόμμα που θα επιβεβαιώνει πρακτικά ότι αποτελεί το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, που θα σέβεται και θα συνθέτει όλες τις παραδόσεις και εκδοχές της πολιτικής αριστεράς με τις πρακτικές και την συνεισφορά των σύγχρονων κοινωνικών κινημάτων.
Ένα κόμμα
-Μαζικό, χωρίς επιφυλάξεις και φοβίες για την συμμετοχή των πολιτών σε αυτό
-Συμπεριληπτικό, με βασική αναφορά στον κόσμο της εργασίας αλλά και που έμπρακτα ανταποκρίνεται, εντάσσει και συνθέτει τις ταυτότητες της ύστερης νεωτερικότητας
-Δημοκρατικό, με συμμετοχή των μελών στις διαδικασίες λήψης και υλοποίησης των αποφάσεών του, με αναφορά στις αγωνιστικές παραδόσεις της χώρας μας και με σαφή έμπρακτη διεθνιστική ματιά, πέρα από τον περιοριστικό ορίζοντα της ΕΕ, όπως επιβάλλει η δυναμική της κλιματικής και της καπιταλιστικής κρίσης.
– Συγκροτημένο, με ισχυρές οργανώσεις συνειδητών μελών και όχι ψηφοφόρων των δύο ευρώ σε κάθε Δήμο, χώρο δουλειάς, μόρφωσης και πολιτισμού. Με ισχυρή περιφερειακή διάρθρωση. Με οργανώσεις προσανατολισμένες στη μαζική δράση σε κάθε τοπικό θεσμό/σύλλογο/σωματείο. Με ειδικά τμήματα Αλληλεγγύης, αντιφασιστικής, αντιπολεμικής, αντιρατσιστικής δράσης και αριστερής θεωρίας και πολιτικής.
Πιστεύουμε βαθιά στο κόμμα των μελών με σαφή δικαιώματα και υποχρεώσεις, χωρίς διακρίσεις που δημιουργούν μέλη πολλαπλών ταχυτήτων, ξεροκέφαλες γραφειοκρατίες, αρχηγισμό και παραγοντισμούς. Στην κοινωνική γείωση και στην κινηματική δράση και στην ενσώματη παρουσία των μελών και των στελεχών μας. Στην παρουσία μας, αλλά όχι στην απορρόφησή μας από τα παραδοσιακά ή τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Στην τεκμηρίωση των θέσεων και στη συστηματική επιμόρφωση των μελών ως βασική προϋπόθεση για δημιουργικές πρωτοβουλίες, που θα συνδέουν το κόμμα με την κοινωνία και τους θεσμούς της. Στην οικονομική αυτοδυναμία, χωρίς εξαρτήσεις. Με τη συστηματική συγκέντρωση συνδρομών από όλα τα μέλη και τους φίλους της Νέας Αριστεράς και την επαναφορά στην πρακτική μας της ετήσιας οικονομικής εξόρμησης.
Στη διατήρηση και στην ενίσχυση της ΕΠΟΧΗΣ με την εξασφάλιση, ως πρώτο μέτρο, χιλιάδων συνδρομών από όλα τα κομματικά μέλη.
Στην ενίσχυση της Αλληλεγγύης για Όλους.
Στη διερεύνηση των δυνατοτήτων για ένα δικό μας φορέα/ινστιτούτο ιδεολογικής/ θεωρητικής/ προγραμματικής αναζήτησης, τεκμηρίωσης και εμβάθυνσης.
Στη δημιουργία ελκυστικής και δυναμικής ιστοσελίδας.
Στην οργάνωση και στην αναβάθμιση της παρουσίας της Νέας Αριστεράς στα κοινωνικά δίκτυα.
Με αυτές τις απόψεις προσερχόμαστε σε έναν ανοιχτό και ελπιδοφόρο διάλογο με στόχο την ανασυγκρότηση του χώρου της Ανανεωτικής Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Την επανασυσπείρωση όχι μόνο όσων αποχώρησαν πρόσφατα από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αλλά και ενός πλούσιου πολιτικού δυναμικού που αποστρατεύθηκε για διάφορους λόγους τα τελευταία χρόνια. Πρωτίστως, αποσκοπούμε να φέρουμε πίσω στην πολιτική και στην Αριστερά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που συμπορεύθηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ και απογοητεύθηκαν περιμένοντας μάταια ο χώρος αυτός να ξαναβρεί το σφρίγος, την αξιοπιστία και την προοπτική του. Απευθυνόμαστε ιδιαίτερα στη νεολαία που ασφυκτιά και αναζητεί μια νέα σχέση με την πολιτική. Σε όσους απαιτούν αναστοχασμό, αυτοκριτική και ανάληψη ευθύνης για μοιραία και καθοριστικά λάθη. Και από προβεβλημένα στελέχη που σήμερα βρίσκονται στις γραμμές της Νέας Αριστεράς. Σε αυτούς που ξέρουν ότι δεν έχασε η Ριζοσπαστική Αριστερά στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Γιατί η Ριζοσπαστική Αριστερά είχε περιθωριοποιηθεί μέσα στις αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις και μεταλλάξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί τώρα μετά από πολύ καιρό η Ριζοσπαστική Αριστερά, μπορεί να επιστρέψει δυναμικά και μαχητικά στο πολιτικό προσκήνιο και να αποτελέσει και πάλι την κύρια εναλλακτική λύση απέναντι στη δεξιά παλινόρθωση, την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού και την ακροδεξιά απειλή.
Κριτική και αυτοκριτική αποτίμηση
Αποτιμούμε κριτικά -και αυτοκριτικά- την εμπειρία του 2015-2019. Την εμπειρία της Αριστεράς στην κυβέρνηση της χώρας. Διατηρούμε τη θετική παρακαταθήκη των μεγάλων τομών και επιτυχιών εκείνης της περιόδου: την έξοδο από την εποχή των Μνημονίων, τα ριζικά μέτρα κοινωνικής πολιτικής, τη Συμφωνία των Πρεσπών. Στην πορεία προς το Ιδρυτικό μας Συνέδριο θα προχωρήσουμε σε ακόμη πιο εκτενή απολογισμό της περιόδου αυτής επιμένοντας σε όσα πλήγωσαν και υπονόμευσαν εντέλει το αξιακό και πολιτικό φορτίο της Αριστεράς στη χώρα μας- την τοξικότητα, την ανέξοδη καταγγελία δίχως πολιτικό βάθος, την ανεπάρκεια των στρατηγικών και πολιτικών απαντήσεων στις προκλήσεις της εποχής μας. Η διαδικασία όμως αυτή δεν αποτελεί μια άσκηση επί χάρτου. Συνιστά αναγκαία συνθήκη για το μεταβολισμό αυτής της πολύμορφης και αντιφατικής εμπειρίας σε μια νέα σύνθεση. Μια νέα σύνθεση που συνδέεται, δίχως να εξαντλείται εκεί, στο μόνιμο και προγραμματικό διάλογο και τις κοινές πολιτικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες στον ευρύτερο αριστερό και προοδευτικό χώρο.
Η μεγάλη εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αποτύπωσε την αποτυχία της ηγετικής του ομάδας, να εκπροσωπήσει πολιτικά τον κόσμο των “από κάτω” και τη νεολαία. Τους χαμένους από τις “πολυκρίσεις” της τελευταίας 15ετίας. Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, βγάζοντας εντελώς λαθεμένα συμπεράσματα για τις αιτίες της ήττας το 2019, θεώρησε δεδομένη τη σταθεροποίηση της εκλογικής επιρροής στο 32%, στο λαϊκό και αριστερό κόσμο. Και επέλεξε να διευρύνει αυτή την επιρροή προς την κατεύθυνση αδιακρίτως της “μεσαίας τάξης. Σε αυτό τον στόχο που σηματοδότησε μια μοιραία δραστική μετατόπιση κοινωνικών και πολιτικών προτεραιοτήτων, υποτάχθηκαν όλοι οι άλλοι. Με πρώτο “θύμα” την κομματική συγκρότηση που σμπαραλιάστηκε από διαρκείς πρωτοβουλίες επιβολής μιας νέας ταυτότητας, στο όνομα της περίφημης διεύρυνσης, που στην πράξη σήμαινε: γιγάντωση του κυβερνητισμού, του αρχηγικού χαρακτήρα του κόμματος, του παραγοντισμού και της άνευ ορίων συμπόρευσης ακόμη και με αμφιλεγόμενες ομάδες ή πρόσωπα, όπως ο κ. Κασσελάκης. Η προσπάθεια της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ να συγκρατήσει την παραδοσιακή του εκλογική βάση και να ανοιχτεί σε νέα εκλογικά ακροατήρια οδήγησε σε πρωτοφανή διγλωσσία σε μια σειρά ζητήματα ή στην εγκατάλειψη θεμελιωδών θέσεων της Ανανεωτικής Ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Σε κάθε σχεδόν κρίσιμο πολιτικό επίδικο έκανε την εμφάνισή της αυτή η διπλή γλώσσα, με αποτέλεσμα να θολώνει το ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα. Κυρίως, να μη γίνονται κατανοητές, καθαρές και ευδιάκριτες οι διαχωριστικές γραμμές και η αντίθεση Δεξιάς-Αριστεράς. Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε τη στροφή προς το Κέντρο. Αποτέλεσμα: έχασε και στο Κέντρο και στα Αριστερά της.
Ας θυμηθούμε χαρακτηριστικές εικόνες την περίοδο που πέρασε:
1. Τη βαθμιαία διολίσθηση στη θέση ότι η πολιτική αντιπαράθεση συρρικνώνεται στη μονομαχία δύο προσώπων. Του δίπολου Μητσοτάκη-Τσίπρα.
2. Την επιλογή να γίνεται επίθεση “από τα δεξιά” και από υπερπατριωτικές θέσεις στη ΝΔ για τα ελληνοτουρκικά (καλοκαίρι 2020)
3. Την ανοχή σε αντιεμβολιαστικές απόψεις κεντρικού στελέχους στην πρώτη φάση της πανδημίας, τότε που η ΝΔ εδραίωνε ηγεμονία με την εμβολιαστική κάλυψη και τους ψηφιακούς νεωτερισμούς
4. Την ακατανόητη ψήφιση της νέας Σύμβασης για το Ελληνικό, την υπερψήφιση της ενίσχυσης στην γερμανική εταιρία Fraport, την υπερψήφιση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και μέρους των υπερεξοπλισμών (Ραφάλ), την παρ’ ολίγο ψήφιση επιδόματος στους αστυνομικούς, τη συμφωνία για τον φράχτη στον Έβρο, την επίκληση της «Ευρώπης» όχι ως πεδίο ταξικού και πολιτικού ανταγωνισμού, αλλά ως ενός ιδεατού κόσμου.
Η πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για συγκρότηση «προοδευτικής διακυβέρνησης», ουσιαστικά έπεσε στο κενό. Ταυτόχρονα, αποδυνάμωσε την ιδέα της απλής αναλογικής που υπό προϋποθέσεις αποτελεί σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για την Αριστερά. Στο τακτικό επίπεδο χειροτέρεψε τα πράγματα, χαρακτηρίζοντας “κυβέρνηση ηττημένων” κάθε κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα ή κάνοντας λόγο για “κυβέρνηση ανοχής” ή “ειδικού σκοπού”, σπέρνοντας σύγχυση και δίνοντας όπλα στην επιχειρηματολογία της κυβέρνησης της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη. Οι αιτίες του αποτελέσματος, αλλά και οι διαλυτικές και εκφυλιστικές τάσεις στη συνέχεια, θα πρέπει να αναζητηθούν στη λογική και στις πρακτικές που προέκυψαν από τη στρατηγική της «διεύρυνσης». Ταυτόχρονα, πρέπει να γίνει ακριβής εντοπισμός όλων των λαθών σε πολιτικό και τακτικό επίπεδο καθώς υπήρξαν πλήθος αρνητικών κινήσεων και επιλογών (καθυστέρηση στο πρόγραμμα, ατολμία στη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου και των μερισμάτων, συγκρότηση ψηφοδελτίου Επικρατείας με λάθος κριτήρια, πολύ κακή άμυνα στην επίθεση της ΝΔ για την “κοστολόγηση” του προγράμματος, συμβολικές κινήσεις που έδιναν την εντύπωση της συνδιαλλαγής με οικονομικά συμφέροντα ή με εκκλησιαστικούς παράγοντες).
Η κατ’ αρχήν ορθή επιλογή της «διεύρυνσης» ως τακτική στήριξης της ιστορικής συμφωνίας των Πρεσπών αλλά και αντιμετώπισης του «ισχυρού αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου» μετατράπηκε σε σταθερή στρατηγική που βαθμιαία και με σχέδιο αλλοίωνε την αριστερή ταυτότητα και τη φυσιογνωμία του κόμματός μας.
Ο κυβερνητισμός, η υποτίμηση της γείωσης στην κοινωνία και στα κινήματα, ο περιορισμός της αντιμετώπισης των αντιδημοκρατικών, αυταρχικών και αντικοινωνικών πολιτικών της ΝΔ εντός του Κοινοβουλίου, διαμόρφωσαν τελικά τον επιδιωκόμενο κεντρώο προσανατολισμό, υπογραμμίζοντας διαρκώς τη στρατηγική της «προοδευτικής διακυβέρνησης», για την οποία δεν είχαν εξασφαλιστεί οι προϋποθέσεις. Λόγος και πολιτική πρακτική δηλαδή που υπονόμευσε τις ουσιαστικές κοινωνικές αναφορές στα λαϊκά στρώματα, κάτι που φάνηκε και από τη μεγάλη εκλογική πτώση στις λαϊκές συνοικίες και στη συνέχεια με τα απογοητευτικά αποτελέσματα των Δημοτικών και Περιφερειακών Εκλογών.
Στη στρατηγική αυτή συνέβαλε η αποτυχία της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να αντιληφθεί ότι μετά το τέλος των μνημονίων το κέντρο βάρους του πολιτικού ανταγωνισμού είχε μετατοπιστεί προς αιτήματα «σταθερότητας και κανονικότητας» και είχε διαμορφωθεί ήδη ένα κλίμα χαμηλών προσδοκιών από τη δεκαετία των μνημονίων, στη συνέχεια από την πανδημία και εσχάτως από τον πόλεμο. Επιπλέον, η περιορισμένη στην ποσοτική της διάσταση κριτική των επιδομάτων απέτυχε να αποκαλύψει την λογική της κυβερνητικής πολιτικής, που επιχειρούσε να υποκαταστήσει την καθολικότητα του κοινωνικού κράτους με επιλεκτικά επιδόματα. Οι ευκαιριακές και χωρίς ιδιαίτερη οργάνωση πρωτοβουλίες σπανίως έπειθαν. Έτσι, το μόνο μαχητικό στοιχείο που εισέπρατταν οι πολίτες από το ΣΥΡΙΖΑ ήταν η προσπάθεια φθοράς του προσώπου του πρωθυπουργού, πράγμα ανέφικτο με δεδομένη την επικοινωνιακή παντοδυναμία της κυβέρνησης. Με δεδομένα τα παραπάνω αποτελέσματα είναι πλέον βέβαιο ότι η περίφημη «διεύρυνση» από ευκαιρία ενδυνάμωσης έγινε διαδικασία πολιτικής, κοινωνικής, εκλογικής και οργανωτικής αποδυνάμωσης του κόμματος.
Η δεξιά στροφή που οριστικοποιήθηκε με την εκλογή Κασσελάκη και το διαζύγιο με τη Ριζοσπαστική Αριστερά, είχε ξεκινήσει πολύ πριν. Με την επιλογή της περίφημης διεύρυνσης προς το Κέντρο από την ηγεσία Τσίπρα και την αυταπάτη ότι έτσι θα κερδηθεί η μεσαία τάξη. Με την ενδυνάμωση και την επικράτηση του πάση θυσία κυβερνητισμού και του αρχηγισμού που εγκαθιδρύθηκε ως μη αμφισβητήσιμη «πολιτική ιδεολογία», μέσω της μοιραίας απόφασης της πλειοψηφίας του 3ου Συνεδρίου, για εκλογή του Προέδρου του κόμματός από το “λαό” και άλλων καταστατικών ρυθμίσεων. Πάνω σε αυτές τις αποφάσεις, με καθοριστικό και αρνητικό το ρόλο του Αλ. Τσίπρα και στη διαρκή αποδυνάμωση του κόμματος και των οργανώσεών του, βρήκε πρόσφορο έδαφος και αναπτύχθηκε το “φαινόμενο Κασσελάκη” που συνιστά πράγματι παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο «κασσελακισμός» επωάστηκε στη θερμοκοιτίδα του αρχηγισμού που κατασκεύασε ο Αλέξης Τσίπρας και η ηγετική ομάδα που διαχειρίστηκε τις τύχες του ΣΥΡΙΖΑ μετά την εκλογική ήττα του 2019.
Ο Στ. Κασσελάκης και η ομάδα που τον πλαισίωσε και συγκρότησε το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο εντός του ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα πετύχαιναν τους στόχους τους χωρίς λάθη και παραλείψεις των άλλων πλευρών. Όπως, η απόφαση να προηγηθεί η εκλογή ηγεσίας και μετά να συγκληθεί το Συνέδριο του κόμματος. Η επί καιρό αδιαφορία για την εξελισσόμενη με αυθαίρετο και αντιδεοντολογικό τρόπο εκστρατεία Κασσελάκη. Η μη ύπαρξη ουσιαστικών κριτηρίων για τα υποψήφια πρόσωπα για την Προεδρία του κόμματος. Η αποδοχή χωρίς κανέναν έλεγχο του βιογραφικού του παρά τα ερωτήματα και τις βαριές σκιές (όπως η παράνομη κατοχή εκ μέρους του εταιρίας στις ΗΠΑ που πρόσφατα μάλιστα δανειοδότησε τα κομματικά μέσα του ΣΥΡΙΖΑ) που κακώς δεν διερευνήθηκαν. Το λάθος στο Διαρκές Συνέδριο με τον ελλιπή κατάλογο υπογραφών που κατατέθηκε από τον Στ. Κασσελάκη. Γενικώς, το σύνολο του κόμματος παρέβλεψε τον κίνδυνο από την υποψηφιότητα Κασσελάκη, αγνόησε τις φωνές που προειδοποιούσαν και παρότι υπήρξαν πολλές νομότυπες καταστατικές ευκαιρίες να μην αποκτήσει ο Στ. Κασσελάκης την ιδιότητα του υποψήφιου Προέδρου του κόμματος, αυτό δεν κατέστη δυνατό να συμβεί.
Στη συνέχεια και από την πρώτη μέρα της εκλογής του ο Στ. Κασσελάκης άρχισε να βάζει μπροστά το σχέδιό του. Να διαλύσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα της Αριστεράς και στη θέση του να δημιουργηθεί ένα ακόμη κεντροδεξιό μόρφωμα, με ηπιότερα δεξιά και νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά από τη ΝΔ, που θα προσομοιάζει με το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ. Σταθμοί αυτής του της επιδίωξης υπήρξαν οι ομιλίες του στον ΣΕΒ για την “ταξική συνεργασία”, η στάση του -σε αντίθεση με το σύνολο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς- στο Παλαιστινιακό, η διακήρυξη της «αδιαμεσολάβητης σχέσης» με το «λαό» και η αυταρχική-αντιδημοκρατική εσωκομματική του συμπεριφορά με αποκορύφωμα τις διαγραφές.
Στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις 11-12 Νοεμβρίου 2023, ο Στ. Κασσελάκης έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο. Η πρότασή του για διαγραφές μέσω δημοψηφίσματος, ήταν καθαρά προϊόν ακροδεξιάς και φασίζουσας λογικής.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ χιλιάδες μέλη και στελέχη και πάνω από το 1/3 της ΚΕ του κόμματος.
Ανάλογη κατάσταση επικράτησε στο πρόσφατο Συνέδριο αυτού του κόμματος, με την ανοιχτή αμφισβήτηση του κ. Κασσελάκη ακόμη και από τον πρώην Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ την οποία ο νυν Πρόεδρος αντιμετώπισε με ένα όργιο δαιμονοποίησης των αντιπάλων του ως «υπονομευτών» και με ένα νέο κυνήγι «βαριδιών» που το μόνο που εγγυάται είναι η μακροημέρευση της κρίσης αυτού του κόμματος, το οποίο κάθε μέρα εγκαταλείπουν χιλιάδες αριστερά μέλη και στελέχη.
Οι όποιες εξελίξεις στο κόμμα του εναπομείναντος ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, δε μας αφήνουν αδιάφορους, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ με αρχηγό τον Κασσελάκη και τη συγκεκριμένη ηγετική ομάδα, δεν είναι πια ο δικός μας ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ένα προσωποκεντρικό λαϊκίστικο κεντρώο μόρφωμα, βαριά τραυματισμένο και βαθιά αναξιόπιστο. Οι δημοσκοπήσεις που το φέρνουν τρίτο κόμμα αποκαλύπτουν τη ραγδαία πτώση του και τη φθορά.
Η Αριστερά που έχουμε ανάγκη
Η Νέα Αριστερά επιζητεί το διάλογο και αρνείται κατηγορηματικά τα σενάρια των καιροσκοπικών και επιφανειακών συγκολλήσεων, το θόλωμα των θέσεων και την απόκρυψη των διαφωνιών. Ο διάλογος για να είναι παραγωγικός πρέπει να είναι ειλικρινής, ανοιχτός και δημοκρατικός. Μόνο έτσι θα ανοίξει ο δρόμος για την ήττα της Νέας Δημοκρατίας.
Η Νέα Αριστερά θα πρωταγωνιστήσει σε αυτήν την προσπάθεια. Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία συγκρότησης. Μια διαδικασία ανοιχτή, δημοκρατική και συμμετοχική. Είμαστε ένα κόμμα που χτίζεται μέσα από την κίνησή του, την κινητοποίηση χιλιάδων ανθρώπων σε κάθε σημείο της επικράτειας, από την κινητικότητα σε όλο το χώρο της αριστεράς, του κόσμου των κοινωνικών κινημάτων και των προοδευτικών δυνάμεων. Πορευόμαστε αποκλειστικά με την «περιουσία» των αρχών, των ιδεών και των εμπειριών μας και από την ταυτόχρονη και την ίδια στιγμή συναρπαστική επίγνωση ότι αλλάζουμε και εμείς μέσα στις νέες συνθήκες. Αυτή η διαδικασία δεν γίνεται αφηρημένα. Οι σωστές ιδέες δεν πέφτουν από τον ουρανό και έχουν μικρή χρησιμότητα όταν μένουν στη σφαίρα της θεωρητικής σύλληψης. Γεννιούνται από την ενεργή συμμετοχή στις κοινωνικές διεργασίες, ανατροφοδοτούνται μέσα από την τέχνη και την επιστήμη, ακτινοβολούν μέσα από τον ανοιχτό και απροκατάληπτο διάλογο με τα νέα και σύνθετα ερωτήματα της εποχής μας. Θέλουμε το διάστημα μέχρι το ιδρυτικό μας συνέδριο να λειτουργήσει ως ένα διαρκές εργαστήριο παραγωγής Αριστερής πολιτικής που θα δοκιμάζεται στην κοινωνία και στην πράξη. Η Νέα Αριστερά ήρθε για να μείνει. Αλλά όχι για να μείνει η ίδια στάσιμη. Για να γίνει η Αριστερά της εποχής μας. Η Αριστερά που έχουμε ανάγκη.
Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ίδρυσή μας καταφέραμε και εντός και εκτός Βουλής να δείξουμε ότι υπάρχει δυνατότητα για μια νέα Αριστερά που μιλά με τεκμηριωμένο και μαχητικό τρόπο, συγκρούεται με την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας και θέτει τους μεγάλους στόχους της κοινωνικής ισότητας, της κλιματικής δικαιοσύνης και της επανεκκίνησης της Δημοκρατίας. Το μήνυμά μας αγκαλιάζει χιλιάδες πολίτες που όλο αυτό το διάστημα με αυτενέργεια δημιουργούν πυρήνες της Νέας Αριστεράς, συγκροτούν το πολιτικό και οργανωτικό της δίκτυο, συμμετέχουν σε θεματικές οριζόντιες δικτυώσεις. Η αίσθηση του κατεπείγοντος οδηγεί σε μια διαρκή αναμέτρηση με υπαρκτά προβλήματα, καθυστερήσεις και αδράνειες. Κυρίως όμως απαιτεί από εμάς να εντείνουμε την προσπάθεια. Να απευθυνθούμε κυρίως στους πολλούς και στις πολλές που ενδιαφέρονται για τη Νέα Αριστερά έχοντας -και δικαίως πολλές φορές- επιφυλάξεις. Ο αριστερός και προοδευτικός κόσμος είναι πληγωμένος και πολλαπλά ματαιωμένος. Η Νέα Αριστερά θέλει να συνομιλήσει με αυτόν τον κόσμο. Να τον ακούσει και να τον καταλάβει. Εμείς δεν αντιμετωπίζουμε τον κόσμο της αριστεράς μέσα από την τοξική πόλωση. Δεν ιδρυθήκαμε για να αποτελέσουμε την «καλή» εκδοχή παλιών και ξεπερασμένων κομμάτων της Αριστεράς. Είμαστε εδώ για να αποτελέσουμε ένα νέο κόμμα το οποίο θα λειτουργήσει ως σημείο συνάντησης ανθρώπων με διαφορετικές διαδρομές, αλλά και εμπειρίες, για τις μεγάλες μάχες που έχουμε μπροστά μας. Κανείς και καμία δεν περισσεύει. Η δημοκρατική διαμόρφωση, ο οργανωμένος διάλογος και πάνω από όλα η εμπιστοσύνη στις προθέσεις όλων μας, είναι οι αφετηρίες μας. Η βαθιά πεποίθησή μας ότι τα σημερινά αδιέξοδα μπορούν να δώσουν τη θέση τους σε μια άνθιση κοινωνικών αγώνων και πολιτικών αλλαγών είναι η πυξίδα μας. Η ενατένιση μιας κοινωνίας ελευθερίας και δημοκρατίας, του σύγχρονου σοσιαλισμού, είναι το όραμά μας.
Μαζί για την ανασύνταξη της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, μαζί για το Σοσιαλισμό του 21ου αιώνα!
Ασωνίτης Άγγελος, Βασιλείου Αντώνης, Βερβέρης Γιώργος, Γαβαλάς Αντώνης, Γκούσης Κώστας, Γιατζόγλου Δημήτρης, Ζανιάς Ανδρέας, Ζωγράφος Βασίλης, Θεοδωράτου Κατερίνα, Ιακωβίδου Ελένη, Καλογιαννακός Σωτήρης, Καρακατσιανόπουλος Κώστας, Κρητικός Γιάννης, Κατσαρός Τάκης, Κουτσογιαννάκη Κατερίνα, Κυβέλος Βαρθολομαίος, Κυριαζή Ανδριάννα, Λιάκος Αθανάσιος, Λιβέρης Ιάσων, Μαγαλιού Ερμίνα, Μακρής Παντελής, Μανουσάκη Ελέγκω, Μαριόλη Ελένη, Μαυρογιάννης Αριστείδης, Μέγας Αντώνιος, Μπράτσε Δημήτρης, Νικολάκης Νίκος, Νοταράς Ανδρέας, Παναγόπουλος Ανδρέας, Παπαδοπούλου Δέσποινα, Παπανδρέου Νίκος, Πλακάκη Μαρουλίνα, Πίτας Γιώργος, Σινιγάλιας Ιωσήφ, Σπαθής Μάκης, Τζάκου Αυγή, Τρανός Τριαντάφυλλος, Τσαλουχίδου Θάλεια, Τσιτσιρίγκος Βασίλης, Φραγκούλης Διονύσης, Φωκιανού Μαρία, Ψαλιδάκος Πούλος, Ψαρούλης Κυριάκος, Ψαρρά Στέλλα
