● Πρόσφατα ένας νέος εργαζόμενος στην Κρήτη υπέστη σοβαρά εγκαύματα ενώ εργαζόταν ανασφάλιστος. Την ίδια ώρα οι επιχειρηματίες και στον χώρο εστίασης διαμαρτύρονται για ελλείψεις προσωπικού. Ποια είναι η πραγματική κατάσταση με την ανασφάλιστη εργασία;
Δεν είναι το πρώτο ατύχημα σε ανασφάλιστο. Ξέρετε ποια είναι η εξαίρεση στο συγκεκριμένο; Απλώς, το ότι μάθαμε πως είναι ανασφάλιστος. Συμβαίνουν πάρα πολλά ατυχήματα και οι εργοδότες ζητούν από τους εργαζόμενους να μην το αναφέρουν. Φυσικά, δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας το αναφέρει ως παγκόσμιο, αλλά χαρακτηρίζει πολύ περισσότερο τις υπανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες χώρες. Δεχόμαστε δεκάδες τέτοια περιστατικά: Μια καθαρίστρια έπεσε, έσπασε τη μέση της, αλλά ήταν αδήλωτη, χωρίς να το παραδεχτεί ποτέ ο εργοδότης· σήμερα είναι στο καροτσάκι. Ενας οδηγός φορτηγού, τον οποίο αναγκάζουν να φορτώνει και να ξεφορτώνει με συνέπεια το φορτίο να του «φάει» τη μισή πατούσα.
● Υστερα από 20 χρόνια εμπειρία στην Επιθεώρηση Εργασίας, τι πιστεύετε; Eίναι δυνατό να αντιμετωπιστεί η εργοδοτική παραβατικότητα;
Βέβαια, αλλά είναι θέμα παραδείγματος. Δηλαδή, το να βγαίνει στη δημοσιότητα ότι η επιχείρηση έκλεισε δημιουργεί μια εικόνα συμμόρφωσης. Τα πρόστιμα για το ΣΕΠΕ θα έπρεπε να επιβάλλονται για να δημιουργήσουν κουλτούρα συμμόρφωσης
● Πληρώνονται;
Κάποια. Το βασικό πρόβλημα είναι ο μεγάλος φόρτος εργασίας. Σκεφτείτε, κάθε επιθεωρητής στην Αττική είναι χρεωμένος με 30-35 υποθέσεις εργατικών ατυχημάτων. Με τέτοια πίεση είναι εύκολο να προτεραιοποιείς. Ρωτάς: «Ζει; Eχεί το πόδι; Yπάρχει το χέρι; Τα ’χει όλα;» Το να έρχεσαι τόσο συχνά σε επαφή με τον θάνατο σε κάνει είτε να παγώνεις είτε να καίγεσαι.
● Στο ΣΕΠΕ υπάρχει ψυχολόγος για τη στήριξη των επιθεωρητών;
Οχι. Το ΣΕΠΕ λειτουργεί σαν αμορτισέρ για να απορροφά τις πιέσεις της αγοράς εργασίας. Αλλά για να λειτουργήσει αποτελεσματικά θέλει μακροχρόνιο σχεδιασμό και επικαιροποίηση, γιατί η παραγωγική διαδικασία επηρεάζεται από την αιχμή της τεχνολογικής εξέλιξης. Κι όσο αλλάζει αυτό, αλλάζει και σχέση εργασίας. Αρα πρέπει να έχεις ένα ΣΕΠΕ που μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις. Μέσα στο καλοκαίρι φεύγουν 95 άνθρωποι, οι 30 είναι από την Υγεία και την Ασφάλεια. Προσλήψεις δεν έχουν γίνει. Το να γίνουν έλεγχοι θέλει στήριξη, προσλήψεις και πολιτική βούληση
Το ΣΕΠΕ λειτουργεί ως Ανεξάρτητη Αρχή από τον Φεβρουάριο του 2023 κι ακόμη δεν έχει ρυθμιστεί ούτε η διεύθυνση προσωπικού. Αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα της «μετάπτωσης» όπως λέει και ο διοικητής. Ακόμη δεν έχουμε σταθεροποιηθεί και δεν αποκλείεται να έχουμε και κλείσιμο υπηρεσιών, γιατί, ενώ δεν έχουν γίνει προσλήψεις, ο κόσμος συνεχίζει να συνταξιοδοτείται.
● Eίναι ψηφιοποιημένη η εργασία σας;
Τα βιβλιάρια ανηλίκων από 15 έως 18 ετών είναι μια διαδικασία εντελώς έγχαρτη. Δεν υπάρχουν καν χρηστικές πληροφορίες διαδικτυακά.
● Παρατηρείτε αύξηση στην εργασία ανηλίκων;
Τεράστια. Διπλασιασμός και πάνω. Δεν μιλάμε για τα συμβοηθούντα μέλη των οικογενειών που δεν ασφαλίζονται. Το ότι τα παιδιά δούλευαν στον μπαμπά ή στον θείο, αυτό έχει τελειώσει. Σήμερα, τα παιδιά καλύπτουν ένα πολύ μεγάλο μέρος στις θέσεις τουρισμού, δηλωμένα ή αδήλωτα και μάλιστα διανύουν μεγάλες αποστάσεις από τον τόπο εργασίας. Παιδιά που μένουν στον Πύργο πάνε να δουλέψουν στο Ηράκλειο, άλλα από τη Θήβα πάνε να δουλέψουν στην Κέρκυρα
● Σε ποιες εργασίες;
Θεωρητικά, υπάρχουν περιορισμοί και το ωράριο δεν πρέπει να υπερβαίνει κάποιες ώρες, ούτε επιτρέπονται υπερωρίες.
● Αυτό όμως δεν φαίνεται στην ΕΡΓΑΝΗ
Οχι δεν αποτυπώνεται στην ΕΡΓΑΝΗ. Και υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα, κατά πόσο εργάζονται στις εγκεκριμένες θέσεις ή μήπως η πιτσαρία, αντί για τη θέση του ταμείου, το στέλνει για διανομή με το μηχανάκι.
● Ποια είναι η γνώμη σας για το νέο υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής;
Πιθανό να είναι καλό ένα υπουργείο που θα εκπονεί οριζόντιες πολιτικές, για τη στέγη, τα επιδόματα, για πολιτικές που θα διαχέονται σε όλα τα υπουργεία. Αλλά γίνεται με λάθος τρόπο. Είναι λάθος που δεν περνά από τη Βουλή και γίνεται χωρίς προεργασία. Το ότι γίνεται με αυτόν τον φοβικό τρόπο των προεδρικών διαταγμάτων αποδεικνύει έναν φόβο να έλθει το θέμα στη Βουλή για να μην ξεσηκώσει αντιδράσεις.
● Hδη έχουν διατυπωθεί αντιδράσεις για τον τίτλο «Οικογένεια»…
Το όνομα «υπουργείο Οικογένειας» είναι καλύτερο από το «υπουργείο Δημογραφικής Πολιτικής» που είχε ακουστεί. Γιατί το δεύτερο παραπέμπει ένα πλαίσιο πολύ πιο συντηρητικό. Στη χώρα, πριν αναλάβει η Φωτίου δεν υπήρχε ξεχωριστή προνοιακή πολιτική. Εκπόνησε ένα σχέδιο κι έφτιαξε υποδομές για κάτι που δεν υπήρχε καθόλου στη χώρα, για τη στήριξη όχι μόνο των ευάλωτων αλλά και για όλη την κοινωνία. Και αυτό που έγινε είναι πολύ σημαντικό. Παρόλο που η Ν.Δ. σε επίπεδο ρητορικής κατήγγειλε τα επιδόματα, συνέχισε αυτήν την πολιτική και δεν πείραξε τις δομές. Γιατί έχει νόημα να υπάρχει και χρειάζεται να χαρτογραφήσεις ποια επιδόματα και σε ποιον δίνονται, ώστε να μη χορηγούνται αποσπασματικά στον καθέναν και από διαφορετικούς φορείς. Ομως αυτήν τη στιγμή το να αθροίζεις τόσους διαφορετικούς φορείς σε ένα ρίσκο μετάβασης στο οποίο –για να υπάρξει χρηματοδότηση– χρειάζονται υπογραφές από δύο υπουργούς, είναι άδικο. Και το θέμα είναι τι θα υπερισχύσει: Θα κάνει περικοπές; Ετσι ή αλλιώς, το ελάχιστο ήταν και ευρωπαϊκή οδηγία και η Ισότητα δεν μπορεί να είναι στο ίδιο υπουργείο με τη δημογραφική πολιτική. Από την άλλη πλευρά, μην ξεχνάμε ότι έχει εξαιρετικό προσωπικό και στον τομέα της Ισότητας και στην Πρόνοια. Προσωπικά εύχομαι να λειτουργήσει υπέρ των δικαιωμάτων, θετικά. Αν, όμως, η κυβέρνηση θέλει να πατήσει σε δύο βάρκες και να βάλει τις πολιτικές διατήρησης της οικογένειας μαζί με τις πολιτικές της ισότητας και των δικαιωμάτων μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνο.
Χριστίνα Κοψίνη
