Τι είναι εκείνο που βάρυνε στην απόφασή σας να αποδεχτείτε την πρόταση της Αριστεράς να ηγηθείτε της παράταξης «Η Κρήτη μας αλλιώς»;
Αυτό που αφρόνως δεν κάναμε στις εποχές ισχύος μας, το να ενθαρρύνουμε δηλαδή την ανάπτυξη αυτοδιοικητικών πυρήνων σε κάθε Δήμο και Περιφέρεια, οφείλουμε να το επιχειρήσουμε τώρα στα δύσκολα. Δεν είχαμε δικαίωμα να μη δώσουμε εναλλακτική πρόταση στους πολίτες της Κρήτης ιδιαιτέρως μετά την ουσιαστική εκχώρηση της Περιφέρειας Κρήτης στο ιμπέριουμ Μητσοτάκη. Η αμαχητί ένταξή της στον μπλε χάρτη και αυτοδιοικητικά θίγει κάθε προοδευτικό πολίτη. Το εγχείρημά μας εμπνέει στον κόσμο μας ελπίδα, προοπτική, πολιτική αξιοπρέπεια και αυτοπεποίθηση. Γι’ αυτό και η ανταπόκρισή του είναι συγκινητική. Σε στιγμές μάλιστα εσωστρέφειας η Κρήτη μας αλλιώς αποτελεί το κοινό σημείο συνάντησης και αναφοράς όλων.
Η κυβέρνηση θέλει τους Δήμους και τις Περιφέρειες εξάρτημα του λεγόμενου «επιτελικού κράτους». Πόσο μεγάλο είναι το οικονομικό αντικείμενο που κρύβεται πίσω από την αυτοδιοίκηση και ποιες σχέσεις διαμορφώνονται ανάμεσα στα επίπεδα της εξουσίας μεταξύ τους αλλά και με επιχειρηματικά συμφέροντα;
Η Αυτοδιοίκηση οφείλει να είναι δυνάμει αντιπαρατιθέμενη με την εκάστοτε κεντρική κυβέρνηση. Ιδιαιτέρως με τη σημερινή υπερσυγκεντρωτική που επιχειρεί τον έλεγχο στα πάντα και τους πάντες μέσω του μηχανισμού που περιβάλλει τον πρωθυπουργό και καταχρηστικά ονομάζεται «επιτελικό κράτος». Οι πόροι, εθνικοί και ευρωπαϊκοί που διαχειρίζεται η Περιφέρεια είναι σημαντικότατοι. Ένα στεγανό σύστημα νομής πόρων και εξουσίας δημιουργήθηκε μεθοδικά σε κάθε Περιφέρεια. Το σύστημα αυτό ακουμπά σ’ ένα αλληλοτροφοδοτούμενο εκτεταμένο δίκτυο πολιτικών στελεχών, εταιρειών και επιχειρηματικών κέντρων που κινεί τα νήματα και ελέγχει τα πάντα. Με τις διασυνδέσεις του στα ανώτατα κλιμάκια εξουσίας κατευθύνει την «ανάπτυξη» σε συγκεκριμένα κέντρα συμφερόντων με τα οποία δεν συγκρούεται ποτέ. Η εξάρτηση και ο έλεγχος της Αυτοδιοίκησης από την κυβέρνηση οδηγούν σε ένα σύστημα δημοσίων σχέσεων και ευνοιοκρατίας που σπαταλά φυσικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς πόρους με ασύμβατους μεταξύ τους σχεδιασμούς, εξυπηρετώντας παντοδύναμα συμφέροντα που δεν εννοούν να προσαρμοστούν στις κλιματικές-περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες.
Μήπως ήρθε η ώρα για μια νέα προοδευτική θεσμική αλλαγή στην Αυτοδιοίκηση; Σε ποια κατεύθυνση θα την βλέπατε και με ποιες προϋποθέσεις;
Ό,τι σχετίζεται με τις πολιτικές και τις υπηρεσίες που αφορούν την καθημερινότητα του πολίτη και την τοπική ανάπτυξη πρέπει να περάσει στην Αυτοδιοίκηση. Μια Αυτοδιοίκηση όμως με δομές και λειτουργίες που δεν αντιγράφουν το κεντρικό γραφειοκρατικό κράτος. Στην αιρετή Περιφέρεια κληρονομήθηκε το μοντέλο λειτουργίας και αντίληψης πολιτικού σχεδιασμού των παλαιών Νομαρχιών που, παράλληλα με τον κρατικό συγκεντρωτισμό, τις καθιστούν άνευρες και αναποτελεσματικές στη διεκδίκηση του ρόλου μιας ολοκληρωμένης αναπτυξιακής ενότητας κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Είναι πια καιρός η Αυτοδιοίκηση να εισπράττει μέρος της άμεσης φορολογίας των πολιτών (όχι νέους φόρους). Αυτό παράλληλα θα βοηθούσε στη διαφάνεια και τον έλεγχο από τους φορολογουμένους. Όπως επίσης πρέπει να ενισχυθεί η διαφάνεια στη διάθεση οικονομικών πόρων, δίχως προηγούμενη έγκριση ή έλεγχο, από το μονοπρόσωπο όργανο – Περιφερειάρχη.
Έχετε απέναντί σας έναν Περιφερειάρχη που εκλέγεται συνέχεια από το 2010 μέχρι σήμερα, με μεγάλα ποσοστά και ευρεία κομματική στήριξη. Πώς διαφοροποιείται η δική σας υποψηφιότητα και γιατί να σας προτιμήσουν οι Κρητικοί;
Η χειραγώγηση της Αυτοδιοίκησης από την παντοδύναμη, αλαζονική και αυταρχική κυβέρνηση, αποστερεί από τους πολίτες τη λειτουργία ισχυρών θεσμικών αντίβαρων, όπως κατ’ εξοχήν πρέπει να είναι οι Περιφέρειες. Παράλληλα το μοντέλο των 13 τελευταίων χρόνων, που δομήθηκε πάνω στην αποσπασματικότητα και την απουσία ενιαίων κανόνων, εξάντλησε τη δυναμική του. Ο κατακερματισμός των κεφαλαίων, πολλές φορές με λογικές δημοσίων σχέσεων, ή πελατειασμού, δεν απέφερε υπεραξία στον τόπο. Ο διαφημιζόμενος συγκρητισμός (σσ.: μεταφορικά, συνδυασμός ανόμοιων και ασυμβίβαστων ιδεών σε μια πολιτική) ακυρώθηκε στην πράξη κάτω από την έλλειψη ενιαίας στρατηγικής σε βασικούς τομείς της περιφερειακής ανάπτυξης (Τουρισμός, Αγροτική παραγωγή, Ενέργεια, Πολιτισμός κ.ά). Οι όποιες προσπάθειες διαφοροποίησης και ποιοτικής στροφής, χάθηκαν σ’ ένα περιβάλλον χωρίς πυξίδα, στόχους, σκοπό και συνεκτικό όραμα. Η μονόπλευρη εστίαση στη λεγόμενη «απορροφητικότητα» των ευρωπαϊκών κονδυλίων αποπροσανατολίζει από το μείζον: Το εάν οι πόροι αυτοί αποφέρουν κοινωνική προστιθέμενη αξία.
Έδωσε ό,τι είχε να δώσει η απερχόμενη Περιφερειακή Αρχή; Τι κρατάτε και ποιες είναι οι δικές σας προτεραιότητες για την Κρήτη;
Αν δεν κατάφερες να κάνεις κάτι επί 13 ολόκληρα χρόνια, τίποτα δεν λέει πως θα το πετύχεις στα επόμενα 5. «Η Κρήτη μας αλλιώς» θα αγωνιστεί για μια ισχυρή αυτοδιοίκηση που αρνείται την υποταγή στην κεντρική εξουσία. Για μια λειτουργία με δημοκρατία, διαφάνεια και συμμετοχικότητα. Θα ανταποκριθούμε στην ανάγκη διαμόρφωσης ενιαίας περιφερειακής στρατηγικής που θα εγγυάται την ευημερία των κατοίκων της Κρήτης με όρους βιωσιμότητας, δικαιοσύνης και οικολογικού μετασχηματισμού. Αυτό δεν προκύπτει μόνο από τις ελλείψεις και παραλείψεις του παρελθόντος. Επιβάλλεται και απ’ τις προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος, τις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής και της περιβαλλοντικής κρίσης, καθώς και τον στόχο της προόδου και της εξέλιξης των κοινωνιών μέσω της γνώσης και της Δημοκρατίας.
Ποια είναι η τύχη της έκθεσης για τη «Γαλάζια Ανάπτυξη» που είχατε εισηγηθεί στο ευρωκοινοβούλιο με σκοπό ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο; Πώς τη συνδέετε με τον στρατηγικό σας σχεδιασμό για την Κρήτη;
Στη χώρα μας δυστυχώς και σ’ αυτή τη μεγάλη αναπτυξιακή ευρωπαϊκή πολιτική, που την αφορά όσο λίγες, αφού αναφέρεται στη θαλάσσια οικονομία, οι σχεδιασμοί και δράσεις προχωρούν σημειωτόν. Θα αναφερθώ μόνο στο εξής: Όσο πληθαίνουν οι χρήσεις της θάλασσας και των ακτών τόσο εντείνεται η ανάγκη για μια συστηματική κατανομή του χώρου ανά δραστηριότητα. Η χάραξη θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων θα διασφαλίσει πως οι δυνατότητες για ανάπτυξη από κλάδους όπως η αναψυχή, ο θαλάσσιος τουρισμός, η ιχθυοκαλλιέργεια δεν θα προσκρούουν σε ένα άναρχο τοπίο όπως έγινε με την ανάπτυξη στη στεριά. Παράλληλα θα διευκολύνουν την ανάπτυξη νέων κλάδων όπως η θαλάσσια αιολική ενέργεια, αλλά και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νησιού και πώς μπορούν να συντεθούν οι δυνατότητες του Λασιθίου, του Ηρακλείου, του Ρεθύμνου και των Χανίων στις βασικές σας προτεραιότητες για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη;
Φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για τη μετάβαση από ένα περιφερειακό υπόδειγμα οικονομικής μεγέθυνσης σε ένα υπόδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης. Το αναπτυξιακό στοίχημα της επόμενης μέρας είναι η δημιουργία πόλων ανάπτυξης που να εδράζονται στις δια-κλαδικές διασυνδέσεις μεταξύ διασκορπισμένων δραστηριοτήτων αλλά και μεταξύ επιχειρήσεων και κλάδων. Μια ολοκληρωμένη περιφερειακή πολιτική ανάπτυξης προϋποθέτει στοχευμένες παρεμβάσεις και πολιτικές σε όλους τους κρίκους της παραγωγικής αλυσίδας.
Η Περιφέρεια Κρήτης φαίνεται πως αγνοεί τη σημασία των τυπικά προσδιορισμένων πολιτικών που αμβλύνουν τις περιφερειακές ανισότητες και προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη της ενδοχώρας. Η οργανική διασύνδεση των βασικών παραγωγικών τομέων του νησιού (τουρισμός, αγροδιατροφικά προϊόντα, πολιτισμός) προσφέρει ταυτότητα και διασφαλίζει τη μοναδικότητα σε υπηρεσίες και προϊόντα.
Πόσο επηρεάζει η κλιματική κρίση την Κρήτη; Τι μέτρα έχετε κατά νου προκειμένου να αποφύγετε περιπέτειες σαν αυτές που ζούμε τα τελευταία χρόνια;
Η Μεσόγειος είναι από τις περιοχές της γης που πλήττονται ταχύτατα και εντονότερα από την κλιματική αλλαγή. Και ο τουρισμός και η αγροτική οικονομία νιώθουν ήδη τις απειλές που κλιμακώνονται ταχύτατα. Κάθε επένδυση πρέπει να πληροί απολύτως τους όρους βιωσιμότητας και να συμμορφώνεται σε ένα βασικό πλαίσιο προστασίας της φύσης και χωροταξικού σχεδιασμού. Η ορθολογική ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων όπως και των αποβλήτων αποτελούν τομείς απόλυτης προτεραιότητας. Αντιπλημμυρικά έργα όπως και σύγχρονος σχεδιασμός της πολιτικής προστασίας με προτεραιότητα στην πρόληψη είναι απαραίτητα για να μην ξαναζήσουμε καταστροφές όπως εκείνες που ζήσαμε και εδώ πριν λίγα χρόνια στην Κρήτη.
Λέτε πως «Η Κρήτη μας αλλιώς» είναι σχέδιο και κοινωνική συμμαχία ταυτόχρονα! Πώς αυτό αποτυπώνεται στο ψηφοδέλτιό σας και ποιο είναι το κεντρικό σας μήνυμα στους πολίτες της Κρήτης;
Το ψηφοδέλτιό μας αποτελείται από ενεργούς πολίτες κάθε ηλικίας και κοινωνικής αναφοράς με πολιτική καταγωγή από την Αριστερά, την ευρύτερη κεντροαριστερά, την Οικολογία, τα κοινωνικά κινήματα, αλλά και τον φιλελεύθερο χώρο. Το κεντρικό μας μήνυμα δεν είναι άλλο από το ότι η Κρήτη είναι υπόθεση του καθενός από μας κι όλων μαζί ταυτοχρόνως. Και την θέλουμε «αλλιώς» από εκείνη που μας πληγώνει, εκείνη που εκφράζει ισχυρά μειοψηφικά συμφέροντα, την Κρήτη του κατακερματισμού, του τοπικισμού, της παραβατικότητας, της καθυστέρησης. Οραματιζόμαστε την Κρήτη που προσφέρει ευημερία και ποιότητα ζωής, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας ανάπτυξη βιώσιμη, περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική.
Μαρίνος Μουζακίτης
