Ο λόγος για τον οποίο αρχικά διαμορφώθηκε η πρόταση για αυτό το σχέδιο νόμου, δηλαδή η εγκληματικότητα στα πανεπιστήμια, στην πραγματικότητα χωράει πάρα πολλή συζήτηση. Στοιχεία που έχουμε συλλέξει, στο πλαίσιο επιτροπής που τα επεξεργάστηκε, αλλά και στοιχεία της ίδια της αστυνομίας, δείχνουν ότι η εγκληματικότητα στα πανεπιστήμια είναι στατιστικά ασήμαντη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ποιοτικές διαστάσεις, δηλαδή λίγα περιστατικά τα οποία πράγματι προκαλούν σοβαρούς προβληματισμούς και, ειδικά σε αυτούς οι οποίοι έχουν υποστεί επιθέσεις, δικαίως οργή. Ωστόσο, αυτά τα περιστατικά ποτέ στην ιστορία της αστυνομίας και της ποινικής καταστολής δεν έχει αποδειχθεί ότι λύνονται με ΜΑΤ ή αντίστοιχες άλλες μονάδες ειδικών φρουρών.
Συνολικά, έχουμε ενώπιον μας ένα νομοσχέδιο το οποίο αλλάζει τη δημοκρατική δομή του πανεπιστημίου. Οι υπηρεσίες ασφάλειας που εισάγονται δεν υπάγονται κανονικά στις διοικητικές υπηρεσίες του πανεπιστημίου, αλλά απευθείας σε ένα μονοπρόσωπο όργανο, τον πρύτανη, που δεν λογοδοτεί πουθενά. Παράλληλα, εισάγει μια σειρά από θεσμούς και όργανα που αλληλοδιαπλέκονται και διαμορφώνουν ένα σύστημα ασφάλειας περίπου αποπνικτικό, με συστήματα λήψης ήχου και εικόνας για τον έλεγχο του οποίου θα απασχολούνται και αστυνομικοί.
Κύριο χαρακτηριστικό της ασφάλειας είναι η προληπτική αντιμετώπιση της παραβατικής συμπεριφοράς εντός των ΑΕΙ. Ποια είναι αυτή, διότι εμείς η εγκληματολόγοι προσπαθούμε χρόνια να την ορίσουμε; Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι δεν αποτελεί έγκλημα αλλά μια συμπεριφορά που παραβαίνει κοινούς κανόνες. Περιγράφοντάς την το νομοσχέδιο αναφέρει την άσκηση σωματικής και λεκτικής βίας, τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, την ένταξη σε εγκληματικές ομάδας, τη ρατσιστική βία κ.ά. Παίρνει δηλαδή τις συνήθεις οχλούσες συμπεριφορές φοιτητών, που ούτως ή άλλως διώκονται ποινικά, και τις μετατρέπει πρόσθετα σε παραβατικές συμπεριφορές και τις υπαγάγει σε μια επιτροπή από ακαδημαϊκούς. Πλάι σε αυτό καταρτίζεται ένας μηχανισμός ελεγχόμενης πρόσβασης, την οποία σε ένα βαθμό καθορίζει το ΑΕΙ, αλλά αν δεν είναι εφικτό να γίνει εξωτερικά (λόγω της χωροταξίας του ΑΕΙ) τότε θα πρέπει να γίνει εσωτερικά, μέσα στα κτίρια. Φαίνεται σαν να έχουν στο μυαλό τους κάτι άλλο και όχι τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Ένα ακόμα σημείο είναι η συγκρότηση ομάδων προστασίας πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, στο οποίο αντιδρά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομιών Υπαλλήλων. Διότι κατώτεροι αξιωματικοί θα πλαισιώνονται από ειδικούς φρουρούς. Οι ειδικοί φρουροί είναι ένα «αιώνιο πρόβλημα» για το λόγο ότι εισάγονται με μια παράλληλη διαδικασία με αυτήν που εισάγονται οι άλλοι αστυνομικοί. Άρα δεν έχουν την εκπαίδευση και το πνεύμα του επαγγελματισμού. Έχουν όμως κάτι άλλο: έχουν υπηρετήσει σε ειδικές μονάδες στο στρατό. Θα πάρουν δηλαδή 1.000 ανθρώπους, θα τους εκπαιδεύουν τρεις μήνες και θα τους στείλουν να αστυνομεύουν τα πανεπιστήμια. Μάλιστα ειδικά για τα πανεπιστήμια θωρακίζονται με ιδιαίτερες αρμοδιότητες για τις οποίες ουδόλως είναι εκπαιδευμένοι.
Τέλος, εισάγεται πειθαρχικό δίκαιο που εγκαινιάζει πειθαρχικές διαδικασίες σε αναλογία με τις ποινικές διαδικασίες και διαμορφώνει ένα ιδιότυπο δικαστήριο από καθηγητές. Για πρώτη φορά, μαζί με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά καθήκοντα ένας πανεπιστημιακός αναλαμβάνει και πειθαρχικά καθήκοντα, πράγμα τουλάχιστον αντιπαιδαγωγικό. Ακόμα και ο όρος ποινή –που το νομοσχέδιο χρησιμοποιεί αλλά ακόμα και ο ποινικός κώδικας δεν τον χρησιμοποιεί– είναι αμφίβολο αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανθρώπους αυτής της ηλικίας.
Σοφία Βιδάλη
Πηγή: Η Εποχή
