Είναι η απώλεια της μεγάλης ελπίδας για ισότητα που γέννησε την Ακροδεξιά, λέει στην «Εποχή» ο Ροζέ Μαρτελί, εκδότης του αριστερού γαλλικού περιοδικού Regards μιλώντας για τις αυριανές εκλογές στη Γαλλία. Συγχρόνως, αναφέρει ότι η δημιουργία της συμμαχίας του Νέου Λαϊκού Μετώπου απλοποιεί τους όρους της εναλλακτικής λύσης που προτείνεται στον γαλλικό λαό, και τονίζει ότι η σύνδεση μεταξύ της κοινωνίας και των κομμάτων θα είναι το κλειδί για τη μελλοντική δυναμική της Αριστεράς.
Πριν λίγες ημέρες έγραψες ότι η Γαλλία βρίσκεται, νωρίτερα από το αναμενόμενο, μπροστά σε μια ιστορική διαίρεση. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της;
Η απόφαση του Μακρόν για τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης κινδυνεύει να οδηγήσει τη Γαλλία σε μια νέα πολιτική εποχή. Για πρώτη φορά μετά τη συντριβή του φασισμού το 1945, ένα ακροδεξιό κόμμα μπορεί να ελπίζει ότι θα αναλάβει την ηγεσία μιας κυβέρνησης στη χώρα μας. Αλλά και πριν το 1945, θα ήταν μια ρήξη σε μια δημοκρατική παράδοση που καθιερώθηκε από το 1875. Ακόμη και στο αποκορύφωμα του φασιστικού κύματος του μεσοπολέμου, η Ακροδεξιά δεν είχε καταφέρει να καταλάβει την εξουσία με μια νόμιμη εκλογική διαδικασία. Την Κυριακή μπορεί να κάνει ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Σε λιγότερο από τέσσερις δεκαετίες οι διαδοχικές αποτυχίες της Δεξιάς και της Αριστεράς έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο τις δυνάμεις που η λαϊκή και δημοκρατική ενότητα είχε απορρίψει, με κόστος έναν τρομερό παγκόσμιο πόλεμο. Αυτό θα ήταν ακόμη πιο σοβαρό σήμερα, καθώς έχουμε εισέλθει σε μια φάση όπου η Ακροδεξιά έχει μεγαλύτερη βαρύτητα σε ευρωπαϊκή κλίμακα, και όπου, σε έναν ασταθή και επικίνδυνο κόσμο, ο πειρασμός της αναδίπλωσης σε εθνικό επίπεδο και οι αυταρχικές λύσεις και στρατηγικές εξουσίας εξαπλώνονται επικίνδυνα. Η στροφή της Γαλλίας προς την Ακροδεξιά θα βάρυνε πολύ προς αυτή την κατεύθυνση, και θα τροφοδοτούσε ακόμα περισσότερο τη δεξιά μετατόπιση στον παγκόσμιο πολιτικό χώρο.
Μέσα σε αυτήν την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι οι εκλογές της Κυριακής παίρνουν τον χαρακτήρα δημοψηφίσματος;
Αυτό που είναι σχεδόν βέβαιο είναι ότι αυτές οι εκλογές θα είναι η ευκαιρία για μια νέα μαζική έκφραση της απόρριψης της πλειοψηφίας που δημιουργήθηκε το 2017 γύρω από τον Μακρόν. Ο γάλλος πρόεδρος κυβέρνησε τόσο κόντρα στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση όσο και απέναντι στη συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης (όπως έκανε και στο θέμα των συντάξεων το 2023). Αν όμως είναι βέβαιο ότι η κυβέρνησή του θα τιμωρηθεί από τον γαλλικό λαό, μένει να δούμε προς ποια κατεύθυνση μπορεί να οικοδομηθεί μια νέα πλειοψηφία. Η δημιουργία της συμμαχίας του Νέου Λαϊκού Μετώπου απλοποιεί τους όρους της εναλλακτικής λύσης που προτείνεται στον γαλλικό λαό. Οι βουλευτικές εκλογές θα είναι επομένως ένα είδος δημοψηφίσματος, όπου θα πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ δύο επιλογών: τις αξίες της ισότητας, της ελευθερίας και της αδελφοσύνης που πρεσβεύει η ενωμένη Αριστερά, ή τις αξίες του κλεισίματος και του αποκλεισμού που υποστηρίζει ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν.
Ποιες είναι οι ευθύνες του Μακρόν για την ενίσχυση της Ακροδεξιάς;
Η ευθύνη του Εμανουέλ Μακρόν είναι σημαντική. Εξελέγη το 2017 εξηγώντας ότι δεν ήταν «ούτε δεξιός ούτε αριστερός», και έτσι παρέσυρε ένα κομμάτι της Αριστεράς που είχε αποστρατευτεί από τις σοσιαλφιλελεύθερες υπερβολές του προηγούμενου προέδρου, του σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ. Ο Μακρόν ήθελε να είναι ανοιχτά φιλελεύθερος, πολιτικά και οικονομικά. Στην πραγματικότητα, επέλεξε να συνδυάσει τον δυναμικό οικονομικό φιλελευθερισμό, τις τεχνοκρατικές βεβαιότητες, την έλξη για τις αυταρχικές λύσεις και τη μετατόπιση των ιδεών προς τα δεξιά, ιδιαίτερα σε ζητήματα ασφάλειας και μετανάστευσης. Με αυτόν τον τρόπο έδωσε χώρο στις ιδέες της Ακροδεξιάς και σήμερα είναι εναντίον της Αριστεράς με την οποία διαφωνεί ολοκληρωτικά. Έτσι συμβάλλει περαιτέρω στο κανονικοποίηση της Ακροδεξιάς και ενισχύει την τάση της να κάνει τον κόσμο να ξεχάσει τις βαθιές ρίζες της, αυτές της παλιάς αντεπαναστατικής παράδοσης που γεννήθηκε το 1789.
Κατά πόσο μπορεί το NFP (Νέο Λαϊκό Μέτωπο) να εμποδίσει την επέλαση του ακροδεξιού RN (Εθνικός Συναγερμός);
Η επιλογή της Αριστεράς να ενωθεί στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο είναι μια ευκαιρία για να αντιμετωπίσουμε τη θεαματική άνοδο της Ακροδεξιάς, που εκδηλώθηκε στις ευρωεκλογές. Χωρίς αυτή την ενότητα η Αριστερά δεν θα ήταν σε θέση να αντισταθεί απέναντι στο κόμμα της Μαρίν Λεπέν. Αυτή η Αριστερά δρα σε δύσκολες συνθήκες. Από το 2017 η εκλογική της επιρροή ήταν χαμηλότερη από ποτέ (περίπου 30%). Σίγουρα επωφελείται από την πανωλεθρία του προεδρικού κόμματος, του La République en Marche, και τη διάλυση των κληρονόμων του γκωλισμού, του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Όμως το Νέο Λαϊκό Μέτωπο έρχεται αντιμέτωπο με την εκστρατεία της Δεξιάς, η οποία, στο όνομα της πάλης ενάντια στα «άκρα», τοποθετεί την ενωμένη Αριστερά και τον Εθνικό Συναγερμό στο ίδιο επίπεδο και, στην πραγματικότητα, οι περισσότερες επιθέσεις της έχουν στόχο την Αριστερά.
Από που αντλεί τη δυναμική του το NFP και ποιες είναι οι προκλήσεις για την επόμενη ημέρα;
Αυτή τη στιγμή που μιλάμε κανείς δεν μπορεί να πει τι θα βγει από τις κάλπες. Από το 1958 η Γαλλία υπόκειται στον κανόνα της πλειοψηφίας των ψήφων. Οι πρόσφατες εκλογές και οι εκτιμήσεις των δημοσκοπήσεων δείχνουν την πιθανότητα ενός εκλογικού τοπίου χωρισμένου σε τρία μπλοκ: το ασθενέστερο σήμερα είναι αυτό της πρώην προεδρικής πλειοψηφίας και το ισχυρότερο αυτό της Ακροδεξιάς, με την Αριστερά να βρίσκεται ενδιάμεσα. Ποιος από την Αριστερά και τον Εθνικό Συναγερμό θα έχει τον μεγαλύτερο αριθμό βουλευτών; Η κατάσταση στις εκλογικές περιφέρειες είναι πολύ αβέβαιη για να πούμε κάτι. Υπάρχει, μάλιστα, και το ενδεχόμενο να μην υπάρξει απόλυτη πλειοψηφία και, ως εκ τούτου, η χώρα να είναι ακυβέρνητη. Επομένως, η Αριστερά πρέπει να προετοιμαστεί για όλα τα ενδεχόμενα. Έχει το πλεονέκτημα ότι είναι καλά εδραιωμένη στις μεγάλες πόλεις και ειδικά στις νεότερες ηλικίες. Αλλά εξακολουθεί να τιμωρείται από το γεγονός ότι οι λαϊκές τάξεις, απογοητευμένες από την αριστερή διαχείριση, καταφεύγουν πρόθυμα στην αποχή ή μπαίνουν στον πειρασμό να ψηφίσουν υπέρ του Εθνικού Συναγερμού. Έτσι, η Αριστερά επηρεάζεται ιδιαίτερα από τη λαϊκή απαξίωση της πολιτικής, από την αίσθηση ότι έχει εγκαταλείψει τον λαό, και από το γεγονός ότι οι δεσμοί που κάποτε συνέδεαν το κίνημα των κοινωνικών αγώνων με τις πολιτικές δομές έχουν εξαφανιστεί. Στο άμεσο μέλλον, μένει να ελπίζουμε ότι αυτή η ενότητα θα καταφέρει να κινητοποιήσει τους αριστερούς ψηφοφόρους που απείχαν και πάλι πριν από μερικές εβδομάδες. Στη συνέχεια, το ζήτημα είναι να δούμε αν η συμμαχία που δημιουργήθηκε μετά τις ευρωεκλογές δεν θα εμφανιστεί μόνο ως μια περιστασιακή ένωση, αλλά ως διαρκής. Και, ακόμη περισσότερο, αυτή η συσπείρωση θα πρέπει να είναι όχι μόνο θέμα των πολιτικών κομμάτων, αλλά ένα αυθεντικό κίνημα από την ίδια την κοινωνία. Είναι η σύνδεση μεταξύ της κοινωνίας και των κομμάτων, μεταξύ των κοινωνικών αγώνων και της διαχείρισης των διαβουλεύσεων, που θα είναι το κλειδί για τη δυναμική που μπορεί να αναπτυχθεί στο μέλλον. Μόνο αυτό θα επιτρέψει στην Αριστερά να είναι όχι μόνο μια αντιπολιτευτική δύναμη, αλλά ένα κίνημα ικανό να αναζωπυρώσει τη φλόγα της ελπίδας. Είναι η απώλεια της μεγάλης ελπίδας για ισότητα που γέννησε την Ακροδεξιά. Δίνοντας σε αυτήν την ελπίδα την πνοή ενός αυθεντικού κοινωνικού σχεδίου θα την αναβιώσουμε, και θα στερέψουμε της πηγές της Ακροδεξιάς στη Γαλλία όπως και αλλού.
Δημήτρης Γκιβίσης
Η ΕΠΟΧΗ
