Η αναγκαιότητα των επιστημονικών αναλύσεων και των γνώσεων γενικότερα σχετικά με την άσκηση ριζοσπαστικών αριστερών πολιτικών στις κοινωνίες μας ήταν και είναι ένα απαραίτητο συμπλήρωμα μετά τις διαπιστώσεις που αφορούν τις κοινωνικές ανισότητες, τις κοινωνικές αδικίες. Εχουμε εισέλθει στην Ανθρωπόκαινο περίοδο, την εποχή που οι αλλαγές στο κλίμα επηρεάζουν καθοριστικά τη ζωή στις κοινωνίες μας, που μαζί με άλλες αλλαγές διαμορφώνουν νέες καταστάσεις για τον ορισμό και τις εξελίξεις των κοινωνικών τάξεων στα καπιταλιστικά καθεστώτα. Σε μια ανταλλαγή απόψεων στις σελίδες της Εποχής σχετικά με τη φτώχεια –το ποιος είναι φτωχός και ποιος όχι– λείπει στην πραγματικότητα μια συστηματική καταγραφή τόσο της ταξικής διάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας όσο και των εισοδηματικών μεταβολών. Πρόκειται για μια ανάγκη που δεν αφορά απλώς την εκδήλωση μιας περιέργειας διανοουμένων, αλλά την απόκτηση εργαλείων για την άσκηση πολιτικών.
Πάντα ήταν αναγκαίο να γνωρίζει λεπτομερώς η Αριστερά την κοινωνία που επιδιώκει να αλλάξει ή να μετεξελίξει, αλλά η ιστορική περίοδος την οποία διανύουμε, πέρα από τις αποφασιστικές αλλαγές που έχει φέρει η κλιματική αλλαγή σε ό,τι αφορά τα προβλήματα, τις ανάγκες και τις πολιτικές στοχεύσεις, είναι και μια εποχή κατά την οποία έχουν παρατηρηθεί αξιόλογες αλλαγές σχετικά με τη γεωγραφία των κοινωνικών τάξεων και ομάδων. Οι πολιτικές κινητοποιήσεις των ετών 2010-2012 είχαν χαρακτηριστεί από κάποιους αναλυτές ως «η στιγμή του αριστερού λαϊκισμού», που δεν είναι τίποτα παραπάνω από τη διαπίστωση της ένταξης στις μαζικές κινητοποιήσεις στο δρόμο όχι μόνο της εργατικής τάξης και των διάφορων κατηγοριών της, αλλά και επιχειρηματικών τάξεων, ελεύθερων επαγγελματιών και μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών ή αγροτών. Οι μετατοπίσεις αυτών των τάξεων σχετικά με τις συμμαχίες, εκλογικές κυρίως, με την άρχουσα τάξη, δηλαδή το κεφάλαιο, δεν έχουν εκλείψει, αλλά οι ανάγκες και διεκδικήσεις τους είναι σταθερό μέρος της κοινωνικής και πολιτικής συγκυρίας.
Αλλά το κύριο γενικό χαρακτηριστικό, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, αυτής της συγκυρίας είναι η οξύτητα με την οποία εξελίσσεται η πάλη των τάξεων, δηλαδή η επιθετικότητα της άρχουσας τάξης απέναντι στο σύνολο των λαϊκών τάξεων, που δεν υποχωρεί με κανέναν τρόπο, αλλά αντίθετα δεν διστάζει να κλιμακώσει την έντασή της, με επικίνδυνο και πολλές φορές δολοφονικό τρόπο. Η πλέον γενικευμένη και επικίνδυνη τέτοιου είδους συμπεριφορά προέρχεται από την υπονόμευση της διαδικασίας κατάργησης της χρήσης ορυκτών καυσίμων, που εμποδίζει τη σταθεροποίηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και συμβάλει στην επιδείνωσή του. Η συμβολή της άκρας Δεξιάς σε αυτή την επιλογή του διεθνούς κεφαλαίου είναι ένα κορυφαίο χαρακτηριστικό της συγκυρίας, που αν ενισχυθεί περαιτέρω θα έχει νέες δραματικές επιπτώσεις, σύμφωνα με όλες τις αξιόπιστες επιστημονικές προβλέψεις.
Η αίσθηση ή ακόμα και η γνώση των διαφορών μεταξύ κοινωνικών τάξεων δεν διαμορφώνει μια ευρεία κοινωνική συνείδηση των αναγκών, πολλώ δε μάλλον των ταξικών στόχων. Μια τέτοια συνείδηση δεν θα είναι το προϊόν μιας ιδεολογικά προσδιορισμένης ταξικής συνείδησης, αλλά μιας πολύπλευρης και με ακρίβεια διατυπωμένης γνώσης. Πρόκειται για μια συνείδηση που γεννιέται τόσο σε χώρους δουλειάς όσο και εργαστήρια ερευνητικών ιδρυμάτων, και ολοκληρώνεται σε συγκεκριμένο θεσμικό επίπεδο, το οποίο διατυπώνει πολιτικούς στόχους. Πρόκειται για μια διαδικασία ενοποίησης διαφορετικών απαντήσεων σε διαφορετικές κοινωνικές ανάγκες, που ενοποιούνται σε πολλές περιπτώσεις. Αυτή είναι σήμερα η ταξική συνείδηση που μπορεί να απαντήσει στη σφοδρή επίθεση του κεφαλαίου.
