Την περασμένη Δευτέρα, το Εθνικό Εκλογοδικείο ανακήρυξε και τυπικά νικητή των προεδρικών εκλογών τον Πέδρο Καστίγιο, 43 ημέρες μετά τη διεξαγωγή τους και ελάχιστες ημέρες πριν αναλάβει τυπικά την προεδρία στις 28 Ιουλίου. Ο νέος πρόεδρος εκλέχτηκε με 50,12% και με διαφορά 0,25% (2) ή 44.250 ψήφους από τη νεοφιλελεύθερη και υπόδικη για διαφθορά αντίπαλό του Κέικο Φουτζιμόρι (49,87%).
Η πρωτοφανής αυτή καθυστέρηση χρεώνεται στην Φουτζιμόρι και την παράταξή της (Λαϊκή Δύναμη) που προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο στόχος της ακύρωσης και επανάληψης των εκλογών επιχείρησαν να προκαλέσουν –με βία και τραμπουκισμό πολλές φορές– οικονομικό και κοινωνικό χάος, φόβο και ανασφάλεια στους πολίτες για ενδεχόμενη νίκη του Π. Καστίγιο και ακραία κοινωνική πόλωση. Η προσφυγή της Φουτζιμόρι στο Εκλογοδικείο με αίτημα την ακύρωση πολύ μεγάλου αριθμού ψηφοδελτίων του Π. Κασάδο δεν ήταν μόνο μια διαδικασία χρονοβόρα, που διεξήχθη σε κλίμα γενικού εκφοβισμού (και των δικαστικών). Το κυριότερο που συνέβη είναι ότι στη διάρκειά της διαμορφώθηκαν δύο σαφή αντίπαλα και «ετοιμοπόλεμα» κοινωνικοπολιτικά στρατόπεδα που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις τρέχουσες και ενδεχομένως και τις μελλοντικές εξελίξεις. [Αναλυτικά για τις εκλογές και τις μετεκλογικές εξελίξεις στο Περού, «Εποχή» 26/4, 12/6 και 26/6/2021].
Κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο των εξελίξεων
Ας σκιαγραφήσουμε βασικούς παράγοντες που καθορίζουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο συμβαίνουν οι εξελίξεις:
α) Συσχετισμός δυνάμεων στη Βουλή (130 έδρες). Το «Ελεύθερο Περού»(3) διαθέτει μόνο 37 έδρες και πέντε το αριστερό «Νέο Περού» που έχει ήδη κάνει προγραμματική συμφωνία με τον Π. Καστίγιο. Οι υπόλοιπες 88 κατέχονται από την κατακερματισμένη Δεξιά και μικρά κεντροδεξιά κόμματα που έχουν αποστασιοποιηθεί μετεκλογικά από την πολωτική τακτική της Φουτζιμόρι. Ο αεικίνητος Καστίγιο, έχει ήδη συναντηθεί με τέσσερις πρώην υποψήφιους προέδρους αυτών των κομμάτων, αλλά δεν έχει δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενο των συνομιλιών τους.
β) Οικονομική-κοινωνική κρίση. Οι ασκούμενες για πολλά χρόνια νεοφιλελεύθερες πολιτικές, σε ορισμένες περιπτώσεις (εξορύξεις) παραπέμπουν σε αποικιοκρατικές σχέσεις, έχουν δημιουργήσει –μεταξύ άλλων– μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, φτώχια, ανεργία, αστεγία, εγκατάλειψη ακόμα και της στοιχειώδους εκπαίδευσης, καταστροφή καλλιεργήσιμης γης και «μετακόμισης» αρκετών χωριών (ιθαγενών κυρίως). Η διαφθορά ως συνώνυμο της πολιτικής και ο ρατσισμός απέναντι στον/ην ιθαγενή ή φτωχού/ιάς κατοίκου απομακρυσμένου χωριού θέριεψε. Και όλα αυτά με ένα Σύνταγμα παρωχημένο σε σχέση με τις ανάγκες των λαών της χώρας. Η ταξική διαχείριση της πανδημίας όξυνε (και στο Περού) τα υπαρκτά προβλήματα και ανέδειξε την κρίση, αλλά προκάλεσε και το ξεσηκωμό της νεολαίας που έστειλαν τον τότε πρόεδρο ..στο σπίτι του.
Δύσκολο το γύρισμα της σελίδας στην ιστορία
Αυτήν τη φορά, η Φουτζιμόρι αναγνώρισε το αποτέλεσμα «γιατί αυτό προστάζει το Σύνταγμα». Όμως, οι δηλώσεις της που ακολούθησαν αναδεικνύουν ότι στόχος της παραμένει η υπονόμευση και η παρεμπόδιση της όποιας αριστεράς να αλλάξει τη νεοφιλελεύθερη ρότα της χώρας. Ενδεικτικά: «Είμαι απολύτως βέβαιη ότι οι περουβιάνοι δεν θα επιτρέψουμε στο Π. Καστίγιο να μετατρέψει το Περού σε Κούβα ή Βενεζουέλα. Το Περού χρειάζεται την ενότητα όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων για την επίτευξη του σημαντικού έργου αναχαίτισης του κομμουνισμού».
Από την άλλη μεριά, ο Π. Καστίγιο, έχοντας συνειδητοποιήσει την κρισιμότητα της κατάστασης, την ισχυρή πλειοψηφία της Δεξιάς στη Βουλή αλλά και ότι ο φόβος και η ανασφάλεια έχει περάσει και στα λαϊκά στρώματα, επιχειρεί να καθησυχάσει την κοινωνία αντικρούοντας βασικά στοιχεία της δεξιάς προπαγάνδας, έχοντας στο νου προφανώς και το διεθνή παράγοντα. Έτσι, οι εκκλήσεις του για ενότητα απευθύνονται και «στην ηγέτιδα της Λαϊκής Δύναμης, κυρία Φουτζιμόρι», ενώ δηλώνει ότι δεν σκοπεύουμε μέσω της αλλαγής Συντάγματος να εφαρμόσουμε κάποιο μοντέλο άλλης χώρας, υπόσχεται μια κυβέρνηση όλων των περουβιάνων χωρίς καμία εξαίρεση και δεσμεύεται ότι θα σεβαστεί το υπαρκτό θεσμικό πλαίσιο και το Σύνταγμα μέχρι οι λαοί της χώρας αποφασίσουν με δημοκρατικές διαδικασίες να τα αλλάξουν.
Συμπερασματικά, στις 28 Ιουλίου ξεκίνησαν οι αγώνες για να γραφεί μια νέα σελίδα στη σύγχρονη ιστορία του Περού. Με δεδομένη την υπονόμευση και την επίθεση από τη δεξιά και τους συμμάχους της, προϋπόθεση για οποιαδήποτε «νέα εγγραφή στη σελίδα» είναι, εκτός από τις ψήφους και τις προγραμματικές συμφωνίες, η επαγρύπνηση και η υπεράσπιση με πολύμορφες μορφές κινητοποίησης της αριστερής κυβέρνησης, εφόσον κινείται στο πλαίσιο των δεσμεύσεών της.
Σημειώσεις:
1. Έτσι αποκαλούσαν τα συστημικά ΜΜΕ/δεξιά-αντικομουνιστικά MKΔ και υποστηρικτές της Φουτζιμόρι τον υποψήφιο τότε πρόεδρο Π. Καστίγιο και έκαναν ρατσιστικά σχόλια και υποτιμητικά λογοπαίγνια για τη «χωριάτικη» προφορά του.
2. Στις προεδρικές εκλογές του 2016, η Κ. Φουτζιμόρι έχασε από τον Π. Κουζίνσκι (καταδικάστηκε αργότερα για διαφθορά) με διαφορά 0,20% και 40.000 ψήφους και τότε θεωρήθηκε αυτονόητη η εκλογή του πρώτου σε ψήφους. Εξάλλου, ο Τζον Κένεντι εκλέχτηκε πρόεδρος το 1960, έχοντας διαφορά από τον Ρ. Νίξον μόλις 0, 17%.
3. Κ.Κ. Περού (μαοϊκό). Ο Π. Καστίγιο το εκπροσωπεί ως συνεργαζόμενος.
