Και το «Ανήκοµεν εις την ∆ύσιν» του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το «Μένουμε Ευρώπη», του 2015 και του αναποδογυρισμένου δημοψηφίσματος, αποτελούσαν δήλωση ταυτότητας και ομολογία πολιτικής και ιδεολογικής πίστεως. Το κακό (ή μάλλον το καλό) είναι ότι οι αφορισμοί τέτοιας κοπής πρέπει να αναμετρηθούν με τον μελαγχολικά σαρκαστικό αφορισμό του Γιάννη Τσαρούχη: «Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις». Μόνο έτσι, όμως, θα κριθεί αν πρόκειται για ναρκισσιστικές αυτοεπιβεβαιώσεις ή για διαβεβαιώσεις θεμελιωμένες σε μια κάποια αλήθεια.
Πόσο χυμό περισώζει άραγε το στερεοτυπικό «Μένουμε Ευρώπη»; Είμαστε όντως συντονισμένοι με το περίφημο «κοινοτικό ιδεώδες» (ένα φάντασμα που πλανιέται στην Ευρώπη); Αναλαμβάνουμε δηλαδή τις ευθύνες που απορρέουν από τον «ευρωπαϊσμό»; Γιατί, αν «μένουμε Ευρώπη» μόνο για να απολαμβάνουμε τα όποια δικαιώματα και προνόμια του πλήρους μέλους, δεν διαφέρουμε ιδιαίτερα από τους σωβινιστές μας, που πρεσβεύουν πως «η Ευρώπη μένει σ’ εμάς, όχι εμείς σ’ αυτήν, διότι, εκτός πολλών άλλων, η Γηραιά Ηπειρος μάς χρωστάει και το όνομα και τη χάρη της· ας πληρώνει λοιπόν».
Πάει καιρός που μας κουβεντιάζουν πολύ στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Και όχι με καλές αφορμές, εντυπωσιασμένοι από τις επιδόσεις μας. Ουδείς εκεί παίρνει τοις μετρητοίς τις διαβεβαιώσεις αυτοθαυμασμού που εξαπολύουν οι υπουργοί και τα επιτελικά διευθυντήρια, κάνοντας αυτό που εννοούν σαν κύρια δουλειά τους: την προπαγάνδα. Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει σπουδαίες επιδόσεις στο άλμα εις ύψος, όπου ο πήχης ορίζει τη ροπή προς τον αυτοεγκωμιασμό. Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης καταρρίπτει το προσωπικό του ρεκόρ με την άνεση του Σουηδού επικοντιστή Αρμαντ Ντουπλάντις. Αναυδους μας αφήνουν και οι δύο. Ο ένας με τις εξωπραγματικές δυνατότητές του. Ο άλλος με τις εκτός πραγματικότητας διαβεβαιώσεις του ότι η κυβέρνησή του πέρασε πολύ πάνω από τον πήχη σε όλα τα μείζονα προβλήματα: την πανδημία, το μεταναστευτικό – προσφυγικό, την ακρίβεια, τις χιονοπτώσεις, την ασφάλεια των πολιτών κτλ.
Εχει, πάντως, σοβαρούς ενδοκομματικούς αντιπάλους ο πρωθυπουργός. Τον κ. Κώστα Χατζηδάκη πρώτα πρώτα, που πρόπερσι τον Απρίλιο απόλαυσε τον εαυτό του μεταμφιεσμένο σε Σούπερμαν πάνω στην τούρτα των γενεθλίων του. Στη βάση της τούρτας, κάπως σαν τον δράκο στα πόδια του αλόγου του Αγίου Γεωργίου, ήταν σχηματισμένα τα σήματα των «θηρίων» που κατανίκησε ο υπουργός ή των λαφύρων που αποκόμισε κατά τη θριαμβευτική πορεία του: η ΔΕΗ, η Olympic Air και ο ΟΣΕ. Καλαμπουράκι; Μα ποιος ισχυρίζεται ότι τα καλαμπουράκια δεν έχουν αποκαλυπτικό νόημα;
Ναι. Μας κουβεντιάζει πολύ η Ευρώπη τελευταία. Και όχι για καλούς λόγους, ούτε με τρόπο που θα ενίσχυε το μπραντ νέιμ της χώρας. Μας κουβεντιάζει για το «σκάνδαλο Καϊλή», όπως τιτλοδοτήθηκε η διερευνώμενη από τη βελγική Δικαιοσύνη υπόθεση χρηματισμού από το Κατάρ, σεσημασμένο διαφθορέα συνειδήσεων, ενός Ιταλού πρώην ευρωβουλευτή, ενός λομπίστα και της Ελληνίδας ευρωβουλευτού, αντιπροέδρου μάλιστα της Ευρωβουλής. Η κ. Εύα Καϊλή είχε πρωτοεκλεγεί το 2014 με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ (τότε το έλεγαν Ελιά – Δημοκρατική Παράταξη) και εκλέχτηκε ξανά το 2019, με το ΠΑΣΟΚ και πάλι, που τότε το έλεγαν Κίνημα Αλλαγής. Τα πολιτικά της χνότα, εντούτοις, είχαν αρχίσει να ταιριάζουν περισσότερο με τα νεοδημοκρατικά παρά με τα πασοκικά πολύ πριν συλληφθεί, τον Δεκέμβριο του 2022.
Δεύτερο θέμα συζήτησης, το σκάνδαλο των υποκλοπών. Οι εδώ φιλοκυβερνητικοί δημοσκόποι και δημοσιογραφούντες βιάστηκαν να καταθέσουν σαν επιστημονικό τάχα συμπέρασμα ότι η παρακολούθηση των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων (δηλαδή, η βαριά προσβολή κατά του δικαιώματος της ιδιωτικότητας, η κατάλυση μιας ατομικής ελευθερίας) δεν ενδιαφέρει τους πολίτες. Την Ευρωβουλή, όμως, την ενδιαφέρει. Και μάλιστα πολύ, άλλωστε ένα από τα θύματα των υποκλοπών είναι ευρωβουλευτής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης. Εξ ου και η συζήτηση στην Ευρωβουλή, στις 15 Φεβρουαρίου, με θέμα: «Η διάβρωση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Το σκάνδαλο των υποκλοπών και η ελευθερία του Τύπου». Το να ψέγουν τη χώρα σου βουλευτές όλων των πολιτικών ομάδων, πλην του δεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αρκετοί δε να τη συγκρίνουν με την Ουγγαρία και την Πολωνία, ως προς την ποιότητα του κράτους δικαίου, δεν είναι ασήμαντο συμβάν. Και δεν ήταν γεγονός αδιάφορο η άφιξη στην Ελλάδα της επιτροπής LIBE, η επικεφαλής της οποίας, η κ. Σόφι ιντ Βελντ, κατέληξε στη διαπίστωση ότι «υπάρχουν πολύ σοβαροί κίνδυνοι για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα», ότι η λογοδοσία, αναγκαία για κάθε δημοκρατία, τελεί υπό μεγάλη πίεση, και ότι η δυνατότητα κινήσεων των ανεξάρτητων αρχών είναι μικρή, η δε ελευθεροτυπία πλήττεται από την τηλεοπτική μονοφωνία.
Αν οι πολίτες της Ελλάδας δεν βρίσκουν λόγο να περηφανεύονται που γίναμε τέτοιου είδους πρώτο θέμα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η πολιτεία οφείλει να αντιπαραθέσει πειστικά επιχειρήματα, αν έχει, και όχι να περιφρονεί τους ευρωβουλευτές, είτε της LIBE, με την οποία αρνήθηκε να συναντηθεί, είτε της PEGA. Τους δικούς σου, εδώ, στα πάτρια, εύκολα τους πείθεις ότι όλα αυτά είναι άθλια προπαγάνδα της αντιπολίτευσης, γιατί είναι εκ προοιμίου πεπεισμένοι για τα πάντα. Η κομματική ταυτότητα δεν χορηγείται δωρεάν. Για να την αποκτήσεις, αντικαταβάλλεις κάτι ουσιωδέστερο από τη μηνιαία συνδρομή σου. Την κρίση σου. Με τους ξένους ευρωβουλευτές, όμως, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Το ίδιο και με τα ξένα Μέσα, που εσχάτως ασχολούνται όλο και συχνότερα με αρνητικές πτυχές της κυβερνητικής πολιτικής: τις «επαναπροωθήσεις», τις «επισυνδέσεις», την εξαγωγή Predator σε χώρες ελάχιστα δημοκρατικές, την προδιαγεγραμμένη τραγωδία των Τεμπών, το «όραμα» διεκδίκησης του Μουντιάλ του 2030 από κοινού με δύο κράτη επίσης αντιδημοκρατικότατα, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, η οποία προτίθεται να δαπανήσει κάμποσα πετροδολάρια για να πετύχει ένα γερό sporwashing, όπως το Κατάρ. Ολοι αυτοί έχουν το κακό συνήθειο να θέλουν αποδείξεις. Οχι θεωρίες συνωμοσίας και αποσπάσματα από τα νον-πέιπερ που διοχετεύεις στην ημεδαπή δημοσιογραφική αγορά, μέγα μέρος της οποίας τα αναπαράγει εκθύμως. Αν πεις στους ευρωβουλευτές τόσων χωρών και διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων ότι είναι πιόνια της αντιπολίτευσης, θα χαμογελάσουν σαρδόνια. Και ο σαρκασμός τους είναι ό,τι χειρότερο για το όνομα της χώρας μας. Κι αν συνεχίζεις να αποφεύγεις τις επίσημες αποστολές, για να μη στριμωχτεί η αυταρέσκειά σου, θα τις υποχρεώσεις να πιστέψουν ότι ναι μεν «μένεις Ευρώπη», έχεις όμως επιλέξει να λειτουργείς σαν τα «ιδιόρρυθμα» μοναστήρια άλλων καιρών. Οι μοναχοί τους δήλωναν ασκητές, διατηρούσαν όμως το δικαίωμα να αποκτούν περιουσία αλλά και να παρασκευάζουν τα φαγητά της αρεσκείας τους, όχι χόρτα και όσπρια δηλαδή. Δικαιώματα ναι. Υποχρεώσεις και ευθύνες όχι.
Παντελής Μπουκάλας
