Ώστε λοιπόν η Ελλάδα είναι «η χώρα της χρονιάς». Η χώρα του 2023. Το λέει ο «Εκόνομιστ», περιοδικό εκ των εγκύρων, βρετανικό. Οπότε τι; «Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές, δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ώς πέρα»; Όχι, δεν ταιριάζει εδώ το ποίημα του Άγγελου Σικελιανού για τον Κωστή Παλαμά· είναι επιτάφιο, κι εμείς καλούμαστε να πανηγυρίσουμε την ανάσταση. Μήπως «Βαράτε, βιολιτζήδες»; Και σε ποια εκδοχή, του Γιώργου Ζαμπέτα, «Βαράτε βιολιτζήδες, βαράτε βιολιτζήδες, οριστική διάλυση κάνουν οι παλιατζήδες»; Ή του Αλέκου Σακελλάριου, του Μάνου Χατζιδάκι και του Δημήτρη Χορν, «Βαράτε βιολιτζήδες ασίκικο χορό»; Απρεπές να το σκεφτείς, ασεβές να το γράψεις σαν υπόθεση, ασεβές και αρνησιθεϊστικό να το προτείνεις.
Ο Ψαλμός, αυτός απομένει. Ο 150ός Ψαλμός. Τίποτε που να αρμόζει περισσότερο: «Αινείτε αυτόν επί ταις δυναστείαις αυτού· αινείτε αυτόν κατά το πλήθος της μεγαλωσύνης αυτού. Αινείτε αυτόν εν ήχω σάλπιγγος· αινείτε αυτόν εν ψαλτηρίω και κιθάρα. Αινείτε αυτόν εν τυμπάνω και χορώ· αινείτε αυτόν εν χορδαίς και οργάνω. Αινείτε αυτόν εν κυμβάλοις ευήχοις· αινείτε αυτόν εν κυμβάλοις αλαλαγμού».
Ποιος ο «αυτός»; Ε, αυτό πια είναι αυτονόητο. Αυτός είναι Εκείνος, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που έσπευσε να τουιτάρει την εκονομιστική είδηση. Μαζί μ’ ένα σκιτσάκι της Γης φερούσης κορόναν· να πούμε στέμμα καλύτερα, γιατί η κορόνα μάς πάει κατευθείαν στον κορονοϊό. Και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των φιλοκυβερνητικών (ή μάλλον φιλομητσοτακικών) προπαγανδιστών να πείσουν τους αριθμούς και τα ποσοστά να ομολογήσουν κάτι άλλο από αυτό που όντως λένε, η πατρίδα μας δεν τα κατάφερε καλά με δαύτον.
Θα πείτε, το στέμμα ταιριάζει στις δυναστείες, κι εμείς, τυπικά, δεν έχουμε δυναστεία. Είναι σαν να έχουμε πάντως. Τη δυναστεία Μητσοτάκη, ισχυρότερη, όπως αποδεικνύεται, και από τη δυναστεία Καραμανλή και από τη δυναστεία Παπανδρέου. Για τούτο και ταιριάζει γάντι εκείνο το «αινείτε αυτόν επί ταις δυναστείαις αυτού», όσο κι αν η αυτολογική επανάληψη δεν ηχεί και τόσο ποιητική.
«Σήμερα η Ελλάδα απέχει πολύ από το να είναι τέλεια», ομολογούν πάντως οι αυστηροί Βρετανοί κριτές. «Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα τον Φεβρουάριο», συνεχίζουν, «αποκάλυψε τη διαφθορά και τις κακοτεχνίες στις υποδομές. Ένα σκάνδαλο υποκλοπών και η κακομεταχείριση των μεταναστών έδειξαν ότι οι πολιτικές ελευθερίες μπορούν να βελτιωθούν». Και μολαταύτα, το γνωστό βρετανικό χιούμορ επέλεξε την Ελλάδα ως «χώρα της χρονιάς», διότι «βρίσκεται στην κορυφή της ετήσιας κατάταξής μας για τις οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου το 2023».
Με άλλα λόγια, οι ενθουσιασμένοι εξεταστές μας προσυπογράφουν ασμένως τις μετριοπαθείς αποφάνσεις του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα, όστις προ μηνός διακήρυξε ότι «η Ελλάδα, που ήταν το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης, ξαφνικά γίνεται το πρότυπο, το παράδειγμα προς μίμηση, ένα οικονομικό θαύμα».
Τι ακριβώς οφείλουν να μιμηθούν Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι και λοιποί, αν θέλουν να ανακηρυχθεί και η δική τους πατρίδα κάποια στιγμή «χώρα της χρονιάς»; Τι έχουν να μας ζηλέψουν δηλαδή; Μα τα πειστήρια της αριστείας μας. Τις πρωτιές μας, όπως τις κατέγραψε η Γεωργία Κριεμπάρδη στο The Press Project, στις 29 Νοεμβρίου 2023. Αντιγράφω:
1. Πρωταθλήτρια Ευρώπης η Ελλάδα στις υπερωρίες. Το ποσοστό των υπερωριακά εργαζόμενων εν Ελλάδι το 2023; 12,6%. Και πρόκειται συνήθως για μαύρη και ανασφάλιστη εργασία.
2. Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στη ανεργία των νέων. «Επί δεκατρία χρόνια η Ελλάδα έχει καταφέρει να φιγουράρει στις τρεις πρώτες θέσεις στα ποσοστά ανεργίας, ενώ έσπαγε κάθε ρεκόρ στην ανεργία των νέων, ηλικίας 15 έως 24 ετών».
3. Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην ακρίβεια, ενώ η αγοραστική δύναμη των μισθωτών μειώνεται συνεχώς. Κατά την Eurostat, που μάλλον δεν τη λαμβάνουν υπόψη τους οι του «Εκόνομιστ», η χώρα μας, η «χώρα της χρονιάς», για να μην ξεχνιόμαστε, έχει τον χαμηλότερο ονομαστικό μισθό στην Ευρωζώνη και τον τρίτο χαμηλότερο στην Ε.Ε.
4. Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην ακρίβεια προϊόντων. Είναι εισαγόμενη όμως, όπως ξέρουμε, σαν τον κορονοϊό κι αυτή, άρα δεν μετράει. Και ακριβώς επειδή είναι εισαγόμενη, η φέτα Ηπείρου είναι ακριβότερη στην Πάργα απ’ ότι στην Πράγα.
5. Πρωταθλήτρια ανατιμήσεων η Ελλάδα για την περίοδο 2019-2023. Και κάπως έτσι το φυσικό αέριο, η αμόλυβδη βενζίνη και το ελαιόλαδο έγιναν τα τρία δώρα των μάγων, αντί της σμύρνας, του χρυσού και του λιβάνου.
6. Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στη μείωση των μισθών και στην αύξηση των κερδών, στο κόστος στέγασης, στο δημόσιο χρέος. Και τα λοιπά.
Τι στιγμάτισε το 2023; Τα Τέμπη. Η Πύλος. Η Νέα Φιλαδέλφεια της επιδρομής των Κροατών ναζιστών. Η κορύφωση του σκανδάλου των υποκλοπών. Οι κοινοβουλευτικές εξεταστικές της συγκάλυψης και της παραπλάνησης. Η κυβερνητική επιδρομή κατά των Ανεξάρτητων Αρχών, στρατηγούντος του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι πυρκαγιές στη Ρόδο, την Εύβοια, το Αίγιο, την Πάρνηθα, τη Μαγνησία και τη Θράκη. Ιδού μία επιπλέον -και μάλλον όχι η τελευταία- θλιβερή πρωτιά: Το 2023 η Ελλάδα είχε τις ευρύτερες καμένες εκτάσεις (1.726.260 στρέμματα έως τις 2 Σεπτεμβρίου) μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γενικότερα της Ευρώπης, αλλά και σε σύγκριση με τα κράτη της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Το μέγεθος των καμένων εκτάσεων του 2023 είναι υπερτετραπλάσιο από το ετήσιο μέσο μέγεθος καμένων εκτάσεων τα χρόνια 2006-2022. Πρωτεύει επίσης η Ελλάδα ανάμεσα στα είκοσι μεσογειακά κράτη με κριτήριο τη μεγαλύτερη αύξηση καμένων εκτάσεων. Όσο για τη μεγαλύτερη σε καμένη έκταση πυρκαγιά στην Ε.Ε., δική μας και πάλι η πρωτιά: στον Έβρο, από τις 19 Αυγούστου και έως τις 2 Σεπτεμβρίου 2023, αποτεφρώθηκαν 812.607 στρέμματα.
Μα θέλει ρώτημα; Ζούμε στη χώρα της χρονιάς. Μιας ακόμα χαμένης χρονιάς.
Παντελής Μπουκάλας
