Ενα σωρό προβλήματα ταλανίζουν μονίμως τη χώρα, παρά τις αλλεπάλληλες «θριαμβεύουσες» κυβερνήσεις. Πολιτειακό πάντως δεν την απασχολεί. Λύθηκε τελεσίδικα με το δημοψήφισμα του 1974, που μόνο οι φανατικοί βασιλόφρονες το είχαν μεμφθεί σαν «unfair». Και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, εις ανάμνηση πιθανόν των κοινών προσπαθειών του, το 1965, με τον νεαρό τότε βασιλιά Κωνσταντίνο, προς υπονόμευση της νόμιμης κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου. Τις σελίδες εκείνες τις έχει ήδη γράψει και τις έχει υπογράψει η Ιστορία, αν έχει νόημα η προσωπομορφική θεώρησή της. Είχε άφθονο τεκμηριωτικό υλικό στη διάθεσή της και για την προδικτατορική αντιδημοκρατική δράση του θανόντος Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ και για τις αγαθές σχέσεις του με τη χούντα, και πριν και μετά το οπερετικό αντιπραξικόπημά του. Δεν είχε λοιπόν κανέναν λόγο να περιμένει μερικές δεκαετίες ακόμα, πριν καταλήξει σε πορίσματα. Δεν της χρειαζόταν καν να προσθέσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του παλατιού στη θεμελίωση του εκδικητικού μετεμφυλιακού κράτους, με τους μακρονησιώτικους «Παρθενώνες» και τις «παιδουπόλεις» του.
Η παραπομπή από τα επισημότερα κυβερνητικά χείλη «στη μέλλουσα κρίση της Ιστορίας» για την πολιτεία του τέως δεν έχει παρά το νόημα της ψηφοθηρευτικής υπεκφυγής. Και το παρελθόν και το μέλλον, στο χρηματιστήριο του ιδιοτελούς παρόντος αναζητούν πάντα αντίκρισμα. Οι ανιδιοτελείς σπανίζουν όσο και οι μονόκεροι. Αν ο θάνατος είχε αποφασίσει για τον τέως σε ουδέτερο πολιτικά χρόνο (αν υπάρχει όντως τέτοιος χρόνος), ίσως η κυβέρνηση κατάφερνε να αποφύγει το ταυτόχρονο ποντάρισμα σε δύο και τρία παιχνίδια, επιδιώκοντας να ικανοποιήσει, μερικώς έστω, όλες τις αποχρώσεις των οπαδών της. Και πιθανόν να είχε εξαρχής σαφή γραμμή για το πώς να φερθεί στα της κηδείας, και να επέμενε σ’ αυτήν μέχρι τέλους. Δίχως αγχωμένες αυτοσχεδιαστικές αναπροσαρμογές, που όλες τους πάντως έχουν αναβαθμιστικό χαρακτήρα: από την παρουσία στο Τατόι μόνο της κ. Λίνας Μενδώνη (το υπουργείο της οποίας δυσκολεύτηκε να στείλει ένα στεφάνι στην κηδεία του Νότη Μαυρουδή) στη συμπαρουσία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Π. Πικραμμένου. Και από το «όχι», στη συγκατάθεση για «άτυπο λαϊκό προσκύνημα». Στην πολιτική και την ιστορία, το ξαναβλέπουμε, ο υποθετικός λόγος είναι άγονος, αν όχι παγιδευτικός. Ο καθείς κρίνεται στον καιρό του. Με γνώμονα όσα κάνει. Οχι όσα «θα» έκανε σε βολικότερες περιστάσεις.
Παντελής Μπουκάλας
