Η «γυμνή ζωή» δεν είναι ένας επιπλέον όρος των φιλοσόφων, του Γάλλου Μισέλ Φουκώ πρωτίστως και του Ιταλού Τζόρτζιο Αγκάμπεν. Δεν είναι κάποιο διανοητικό πλάσμα, χρήσιμο αποκλειστικά στον χώρο της θεωρίας. Η γυμνή ζωή είναι η ανθρώπινη ζωή που η βιοπολιτική, έτσι όπως την ασκούν στυγνές εξουσίες, της αποστερεί οτιδήποτε το ανθρώπινο. Απογυμνωμένη από κάθε δικαίωμα, καταντάει εξολοθρεύσιμη και αφανιστέα όποτε το επιτάσσουν οι ανθρωποφαγικές ορέξεις και «ανάγκες» του ενός ή του άλλου απολυταρχικού καθεστώτος, ή και όσων δημοκρατικοφανών διολισθαίνουν στον αυταρχισμό.
Οι φωτογραφίες των 92 μεταναστών και προσφύγων, κυρίως Ασιατών, που προσπαθούν μάταια να κρύψουν τη γύμνια τους, με ασπίδα τα χέρια τους ή ακόμα και την ίδια τη γύμνια του διπλανού τους, είναι η σκληρότερα εναργής αποτύπωση της γυμνής ζωής στις μέρες μας. Τίποτε, φυσικά, δεν συγκρίνεται με το Αουσβιτς, κι ωστόσο στη θέα των γυμνών απελπισμένων στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στον Εβρο, η μνήμη ανακάλεσε αμέσως τις εικόνες των αποσκελετωμένων γυμνών θυμάτων του ναζισμού στο Αουσβιτς και στα άλλα κέντρα εξόντωσης «ποντικών» ή «κατσαρίδων» (η απο-ανθρωποποίηση ακόμα και στο επίπεδο της ορολογίας).
Να κρυφτούν κάπου μέσα στο βάθος της ντροπής τους θα ήθελαν οι 92 φυγάδες από χώρες που τις σμπαραλιάζουν ο πόλεμος, η ανελευθερία ή η φτώχεια. Να γίνουν αόρατοι. Να μην τους βλέπουν, αλλά να μη βλέπουν και οι ίδιοι τον εαυτό τους, ταπεινωμένο από βάρβαρα χέρια, που του υπέκλεψαν την αξιοπρέπεια. Η απογύμνωση εξευτελίζει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, για τους μουσουλμάνους μάλιστα η θλίψη του ευτελισμού επιδεινώνεται από τις προβλέψεις και τις απαγορεύσεις της θρησκείας τους.
Η τουρκική κυβέρνηση αμύνεται επιτιθέμενη, πιστή στις συνήθειές της, σε μια στρατηγική δηλαδή η οποία διπλωματικά είναι αποδοτικότερη απ’ ό,τι θέλει να πιστεύει η χώρα μας. Με προσβλητική ειρωνική έπαρση, μας παραδίδει μαθήματα πολιτισμού. Η Ελλάδα έχει το χρέος να προστατέψει τους 92 καταρρακωθέντες με κάθε τρόπο και σε κάθε διεθνές φόρουμ. Να συγκεντρώσει βιντεοσκοπημένες τις επώνυμες αφηγήσεις και καταγγελίες τους και να τις παραδώσει στον ΟΗΕ, στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο ΝΑΤΟ. Και όχι με συμφεροντολογική μικροψυχία, για να κερδίσει πόντους στη διαμάχη της με την Τουρκία. Αλλά επειδή πρέπει εμπράκτως να αποδεικνύει, κάθε φορά, ότι πολιτεύεται με οδηγό την ηθική της αλληλεγγύης απέναντι στους απογυμνωμένους ικέτες.
Παντελής Μπουκάλας
